1. Jakościowe uszkodzenie w zakresie społecznej interakcji, np.:
– widoczne uszkodzenia umiejętności w posługiwaniu się zachowaniami niewerbalnymi takimi jak wymiana spojrzeń, ekspresja mimiczna, pozycje ciała oraz gesty w celu regulacji społecznej interakcji;
– niepowodzenia w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami stosownie do poziomu rozwoju;
– brak spontanicznego dążenia do dzielenia z innymi przyjemności, zainteresowań lub osiągnięć i odwzajemniania społecznego lub emocjonalnego.
2. Jakościowe uszkodzenia w zakresie komunikacji, np.:
-niezdolność do niewerbalnej komunikacji za pomocą gestów czy mimiki, mimo braku opóźnienia w mowie, a nawet przy wyjątkowo dobrym jej rozwoju;
– widoczne ograniczenia w zdolnościach inicjowania lub podtrzymywania rozmowy;
– dosłowne, literalne rozumienie i używanie języka;
-brak zróżnicowanych, spontanicznych zabaw w udawanie lub społecznych zabaw naśladowczych.
3. Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności np.:
– zaabsorbowanie jednym lub kilkoma z nich z nienormalną intensywnością i zogniskowaną uwagą.
– sztywne trzymanie się specyficznych, niefunkcjonalnych rutyn i rytuałów;
– manieryzmy ruchowe, takie jak trzepotanie lub wykręcanie rąk lub palców czy złożone ruchy całego ciała;
– uporczywe zajmowanie się częściami obiektów.
Polski przekład tego wydawnictwa ukazał się w 2008 roku pt: „Kryteria diagnostyczne według DSM-IV-TR.” Obecnie trwają prace nad DSM – V, którego pojawienie się jest planowane na maj 2013.
Christopher Gillberg w swojej publikacji z 1989 roku zaproponował sześć kryteriów diagnostycznych, różniących się od wyznaczników DSM-IV i ICD-10:
1. Poważne zaburzenia wzajemnych interakcji społecznych (przynajmniej dwóch z poniższych):
· niezdolność do uczestniczenia w interakcjach z rówieśnikami;
· niechęć do uczestniczenia w interakcjach z rówieśnikami;
· słabe rozumienie wskazówek społecznych;
· zachowania niewłaściwe pod względem społecznym i emocjonalnym.
2. Całkowite zaabsorbowanie wąskim kręgiem zainteresowań (przynajmniej jedno z poniższych):
· wykluczenie innych zainteresowań;
· lgnięcie do tego co powtarzalne;
· większe wykorzystanie pamięci, niż rozumienia.
3. Powtarzające się rutynowe zachowania lub rytuały (przynajmniej jedno z poniższych):
· angażujące siebie samego w różnych aspektach życia;
· angażujące innych.
4. Problemy z mową i językiem (przynajmniej trzy z poniższych):
· ich opóźniony rozwój ;
· nadzwyczajnie perfekcyjny język ekspresyjny;
· formalny, pedantyczny język;
· dziwaczna prozodia, osobliwa charakterystyka głosu;
· defekt rozumienia języka, obejmujący niewłaściwą interpretację znaczeń literalnych (dosłownych) oraz domyślnych.
5. Problemy w zakresie komunikacji niewerbalnej (przynajmniej jedno z poniższych):
· ograniczone używanie gestów;
· nieporadna mowa ciała;
· ograniczona lub niewłaściwa ekspresja twarzy;
· osobliwe „obojętne” spojrzenie.
6. Ruchowa niezdarność.
Zetknęliście się kiedyś z Zespołem Aspergera? Podzielcie się swoimi doświadczeniami.