W Polsce odsetek osób gnębionych w pracy jest wciąż bardzo wysoki. Dokładne dane na ten temat nie są jednak znane, bo w dalszym ciągu zjawisko mobbingu w naszym kraju jest tematem tabu. Mimo to z roku na rok sytuacja zaczyna się poprawiać i coraz więcej osób decyduje się na przerwanie milczenia.

Okazuje się jednak, że udowodnienie szefowi mobbigu w Polsce nie jest wcale takie proste, jak mogłoby się wydawać. Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości w poprzednich latach tylko 3-5 procent spraw o mobbing zakończyło się uwzględnieniem roszczeń pracownika. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu rzeczy jest to, że to sam pracownikmusi udowodnić, że był mobbingowany, a to zazwyczaj nie jest proste.

Ze zjawiskiem mobbingu mamy do czynienia jednak nie tylko w miejscu pracy. Może on występować w każdej większej grupie ludzi, którzy przebywają za sobą przez dłuższy czas. Równie dobrze do mobbingu może dojść np. w szkole czy na wyżej uczelni, a nawet w rodzinie.

Definicja mobbingu

Wiele osób zastanawia się zapewne, czym właściwie jest mobbing? Według Międzynarodowej Organizacji Pracy „mobbing to obraźliwe zachowanie poprzez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników (…), którzy stają się przedmiotem psychicznego dręczenia.”

Z kolei według art.94 par. 2 Kodeksu pracy „mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.

Najczęstsze formy szykanowania pracowników

Do najczęstszych form szykanowania polskich pracowników przez przełożonych należy:

– zmuszanie ich do nadgodzin, czyli pozostawania po godzinach pracy,

– odmawianie urlopu,

– grożenie zwolnieniem z pracy,

– kierowanie pod ich adresem złośliwych uwag bądź niewybrednych żartów,

– bezprawne i niesłuszne pozbawianie nagrody lub premii,

– powierzanie zadań poniżej ich kompetencji lub wręcz przeciwnie przerastających ich możliwości w celu zdyskredytowania pracownika,

– wyznaczanie nierealnie krótkich terminów realizacji danego zadania,

– karanie bez uprzedniego wysłuchania wyjaśnień,

– publiczne krytykowanie, ośmieszanie i poniżanie,

– zmuszanie do donoszenia na kolegów,

– karanie za dochodzenie swoich praw,

– molestowanie seksualne.

Za mobbing odpowiada pracodawca

Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi w miejscu pracy Kodeks pracy nałożył na pracodawcę. To on odpowiada za mobbing, nawet jeżeli sam nie jest jego sprawcą. Ofiara nie musi być przecież terroryzowana przez samego szefa, równie dobrze gnębić ją może osoba zarządzającą zakładem w imieniu pracodawcy, jak i inny pracownik. Mobbing może więc powstawać na różnych płaszczyznach. Zarówno w relacji podwładny – przełożony lub przełożony – podwładny (płaszczyzna pionowa), jak i pracownik – pracownik (płaszczyzna pozioma).

Kodeks pracy osobie mobbingowanej w pracy, u której doszło do rozstroju zdrowia, zapewnia możliwość dochodzenia swoich praw. Może ona dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W przypadku natomiast, gdy pracownik zwolnił się z powodu mobbingu z pracy ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Musi jednak pamiętać o tym, by w pisemnym oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę podać przyczyny, z powodu których doszło do rozwiązania umowy.

Ale uwaga!

Według Kodeksu pracy zadośćuczynienia z tytułu mobbingu może dochodzić tylko pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru i spółdzielczej umowy o pracę. Takie prawo nie przysługuje natomiast osobie zatrudnionej na tzw. umowach śmieciowych, czyli umowy zlecenia, umowy o dzieło i umowy agencyjnej.

Źródła:

Art. 94 par. 2 – 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Mieliście kiedyś do czynienia z mobbingiem? Jak sobie poradziliście w takiej sytuacji?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here