Postanowienie o umorzeniu dochodzenia wydaje Policja. Zazwyczaj jest to wyłącznie formularz nie zawierający nawet uzasadnienia, gdyż Policja nie ma obowiązku sporządzenia go (1). Prokurator często nie wie, że dochodzenie w takiej sprawie było prowadzone, gdyż należy ono do obowiązków Policji. Według Kodeksu postępowania karnego „zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia wnosi się do prokuratora właściwego do sprawowania nadzoru nad dochodzeniem. Jeżeli prokurator nie przychyli się do zażalenia, kieruje je do sądu” (2).
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia musi spełniać wymogi formalne, które są bardzo ważne w postępowaniu karnym. Dochodzenie jest prowadzone w ramach tzw. postępowania przygotowawczego, które ma na celu ustalenie, czy rzeczywiście popełniono przestępstwo, wykrycie i ujęcie sprawcy tego przestępstwa, wszechstronne wyjaśnienie okoliczności sprawy oraz zebranie, zabezpieczenie i utrwalenie dowodów przestępstwa na potrzeby późniejszego postępowania przed sądem (3). Cele postępowania przygotowawczego odnoszą się także do dochodzenia, zatem warto je znać, aby skutecznie wnieść zażalenie na postanowienie o jego umorzeniu.
Jak napisać takie zażalenie? Powinno ono zawierać następujące elementy:
1) miejscowość i data napisania zażalenia
2) zwrot, do kogo zażalenie jest kierowane. W tym wypadku:
Do Prokuratury Rejonowej dla (rejon, dzielnica miasta) w …. (miejscowość) oraz adres prokuratury, której podlega jednostka Policji, która wydała postanowienie
3) wymienienie (jeżeli są znani) osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa oraz osoby pokrzywdzonej (czyli nas w tym wypadku – warto podać swój adres)
4) tytuł pisma – czyli „zażalenie na postanowienie Policji (opis dokładny jednostki, która je wydała) sygnatura akt z dnia ……………., a doręczonego w dniu…………………… o umorzeniu dochodzenia we wskazanej sprawie”
5) wstępna treść zażalenia – czyli najważniejsze powody, dla których nie zgadzamy się z postanowieniem o umorzeniu dochodzenia. Ta część ma zawierać zakres naszego zaskarżenia – gdy nie mamy do dyspozycji uzasadnienia, piszemy, że zaskarżamy całe postanowienie Policji
6) kolejny element – zarzuty i uchybienia, które naszym zdaniem wpłynęły na taki postanowienie – np. nie przesłuchanie nas jako pokrzywdzonych, nie przesłuchanie sąsiadki, która widziała złodzieja, zlekceważenie naszego wniosku o zebranie z okolicy samego miejsca kradzieży odcisków palców sprawcy. Można zarzucić brak odpowiednich czynności, czy nawet bierność policjantom prowadzącym dochodzenie. Można nawet zarzucić, że nie wyjaśniono wszystkich okoliczności sprawy i pominięto dowody przez nas wskazane – należy je dokładnie wymienić i opisać.
7) Nasze żądania związane z zaskarżeniem postanowienia, a więc :
składam wniosek o uchylenie postanowienia Policji z dnia …………… o umorzeniu dochodzenia i przekazanie do dalszego prowadzenia dochodzenia w tym zakresie.
8) napisać uzasadnienie dla naszego zażalenia – rozwijając po kolei poszczególne elementy, wyszczególnione powyżej. Wskazujemy, które czynności czy dowody zostały pominięte, błędnie zweryfikowane przez Policję czy też w jakim zakresie Policja nie zrobiła nic, by rzeczywiście wykryć i ująć sprawcę przestępstwa. Możemy napisać dokładnie czego Policja nie zrobiła i zaznaczyć, że te konkretne czynności z pewnością pomogłyby w odkryciu czy ujęciu przestępcy.
Źródła:
1) Art. 325e § 1 k.p.k.
2) Art. 325e § 4 k.p.k.
3) Art. 297 § 1 k.p.k.
Jak oceniacie procedury dotyczące tej kwestii? Są jasne czy też powinny zostać uproszczone?
„Prokurator często nie wie, że dochodzenie w takiej sprawie było prowadzone, gdyż należy ono do obowiązków Policji” …. A kto się k* podbija pod umorzeniem ksiądz czy prokurator?