Odpowiedzialność za długi spadkowe jest bardzo szeroka. Już od chwili śmierci spadkodawcy (czyli momentu otwarcia spadku) może się toczyć egzekucja ze spadku. Spadkobiercy do momentu podziału spadku odpowiadają solidarnie za długi spadkowe. Ponadto do chwili przyjęcia spadku (złożenia oświadczenia o jego przyjęciu) spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tylko do wysokości spadku (1). Dopiero od chwili przyjęcia spadku odpowiada on za długi całym swoim majątkiem (nawet gdy przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza). Aby uwolnić się od płacenia za długi spadkowe ze swego majątku można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. Wówczas jeżeli będzie prowadzona egzekucja – może ona wchłonąć jedynie spadek, bez naruszenia naszego majątku. Jest to bardzo ważne, gdyż brak takiego oświadczenia złożonego w sądzie (na piśmie lub ustnie) oznacza, że przyjęliśmy spadek w sposób prosty – a więc z wszystkimi długami. Jak i kiedy złożyć takie oświadczenie?

Osoba składająca takie oświadczenie musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Przedstawiciel ustawowy (np. rodzic niepełnoletniego spadkobiercy) może złożyć takie oświadczenie lub wyrazić zgodę na jego złożenie jedynie za pozwoleniem sądu opiekuńczego. Pełnomocnictwo udzielone do złożenia takiego oświadczenia musi mieć charakter szczególny, określać lub opisując czynność do jakiej upoważnia. Jaka może być treść tego oświadczenia?

1. Po pierwsze, spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) – w razie nie złożenia oświadczenia przyjmuje się, że nastąpiło właśnie takie przyjęcie spadku
2. Po drugie, spadkobierca może przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi ( tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza)
3. Po trzecie, spadkobierca może spadek odrzucić

Takie oświadczenie należy złożyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tym, że dziedziczy – najczęściej od chwili śmierci spadkodawcy, czyli otwarcia spadku. Jeśli w ciągu tego terminu spadkobierca nie zrobi nic, oznacza to, że przyjmuje on spadek i odpowiada on za długi spadkowe bez ograniczenia. Oświadczenie składa się przed notariuszem lub w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania lub pobytu osoby składającej to oświadczenie. Można je złożyć także w sądzie spadku, gdzie toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku (2).
Oświadczenie takie powinno zawierać:

1. „imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania
2. tytuł powołania do spadku (z ustawy, na mocy testamentu)
3. treść oświadczenia – przyjęcie lub odrzucenie spadku” (3)

Skoro długi spadkowe stają się z chwilą nabycia spadku długami spadkobiercy, to od chwili otwarcia spadku spadkobierca występuje jako dłużnik. Wówczas przyjmuje się, że powinien odpowiadać nie tylko majątkiem pochodzącym ze spadku, ale również swoim. Zasady dziedziczenia długów można opisać następująco:

– Do chwili przyjęcia spadku (złożenia oświadczenia) spadkobierca odpowiada jedynie za długi spadkowe do granicy wysokości spadku. Tak więc tutaj egzekucja po otwarciu spadku możliwa będzie wyłącznie z wartości tego spadku.

– Od chwili przyjęcia spadku (złożenia oświadczenia o przyjęciu lub milczeniu przez cały okres 6 miesięcy), spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym swoim majątkiem. Spdek przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że za długi odpowiadamy jedynie do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku – inwentarz to spis rzeczy (przedmiotów) i praw majątkowych oraz wyliczenie wszystkich długów spadkodawcy.

– Istnieje wyjątek od zasady, iż spadkobierca odpowiada ograniczenie za długi w przypadku przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Dzieje się tak, gdy podstępnie nie podał przedmiotów należących do spadku do inwentarza albo podał do spadku nieistniejące długi, odpowiada on wtedy w zasadzie nieograniczenie.

– Do chwili działu spadku spadkobiercy łącznie ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Od chwili działu spadku ponoszą oni odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów – w częściach ułamkowych.

– Fakt śmierci spadkodawcy i dziedziczenie po nim majątku nie mają wpływu na ciążące na przedmiotach wchodzących w skład spadku prawa rzeczowe i obciążenia (zastaw, hipoteka).

Źródła:
1) Art. 1030 k.c.
2) Art. 640 § 1 i 2 k.p.c.
3) Art. 641 § 1 pkt 1,2,3, k.p.c.

Czy uważacie, że przepisy odnoście dziedziczenia długów są odpowiednie? Podzielcie się swoją opinią.

PODZIEL SIĘ
Poprzedni artykułĆwikła – przepisy
Następny artykułĆwikła z chrzanem – przepisy

Ewelina Paździora – ukończyła filologię polską i prawo  na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współpracuje z  Kancelarią Adwokacką w Krakowie, zajmuje się zwłaszcza prawem cywilnym i prawem pracy. Oprócz tego specjalizuje się w prawie Unii Europejskiej. Przygotowuje się do egzaminu na aplikację adwokacką.

 

Nasz specjalista o sobie:


Polonistyka, prawo … a może jeszcze archeologia? Uwielbiam nieustanne zmiany i wyzwania. Ciągle stawiam sobie nowe cele i staram się dążyć do ich realizacji, fascynuje mnie rozwiązywanie zagadek i łamigłówek.  Połączenie wielu pasji sprawia, że interpretacja i zrozumienie prawnych problemów nie stanowi dla mnie trudności. We wszystkim co robię, staram się zachować należytą staranność, samodzielnie poszukuję odpowiedzi na trudne pytania, analizuję wszystkie możliwości.

Trochę romantyk, trochę realistka. W wolnych chwilach uciekam z dobrą książką daleko za miasto. Lubię włóczęgę po górach, amatorskie zdjęcia, nowych znajomych. Odwiedziłam z przyjaciółmi Krym, Pragę i wiele miast Europy Zachodniej. Moim marzeniem jest przejazd koleją transsyberyjską.

 

 

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here