Pozwy grupowe mają wiele zalet. Są przede wszystkim dużo tańsze niż pozwy indywidualne (choć wszystko zależy od przedmiotu sporu). Są też znacznie bardziej skuteczne. Nie bez powodu mówi się w końcu, że „w kupie siła”. Dzięki instytucji pozwu zbiorowego zwykli obywatele otrzymali niezwykłą broń, dzięki której mają szansę walczyć z wielkimi korporacjami, sieciami handlowymi, a nawet z państwem.
Jakich roszczeń można dochodzić
Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oznacza, że w jednym postępowaniu sądowym sądy mogą prowadzić sprawy wnoszone przez grupy osób (podmiotów) przeciwko jednemu podmiotowi. Dzięki temu nawet kilkaset poszkodowanych np. w powodzi może wspólnie, razem dochodzić swoich roszczeń podczas jednej sprawy sądowej. A co najważniejsze, w razie wygranej każdy poszkodowany uzyska jednakowe odszkodowanie. Od samego początku celem instytucji pozwu zbiorowego miała być pomoc ofiarom zbiorowych wypadków i ochrona konsumentów.
Ustawa pozwala na dochodzenie roszczeń z tytułu:
– ochrony konsumentów,
– odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny
– odpowiedzialności za szkody wyrządzone czynami niedozwolonymi.
Z jej zakresu wyłączono ostatecznie roszczenia z zakresu prawa pracy oraz roszczenia o ochronę dóbr osobistych.
Zanim ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym weszła w życie każdy wniosek osoby poszkodowanej np. w dużej katastrofie, w której ucierpiało wiele osób, sąd musiał rozpatrywać oddzielnie, indywidualnie. Teraz wszyscy pokrzywdzeni mogą zebrać siły i wnieść wspólnie jeden pozew zbiorowy.
Kto może złożyć pozew zbiorowy
Żeby złożyć pozew sądowy potrzeba minimum 10 osób (podmiotów), między którymi istnieje istotna więź podmiotowa i przedmiotowa, czyli, że chcą one dochodzić tych samych roszczeń od tego samego podmiotu z tych samych powodów. Członkami grupy mogą być zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy. To nie ma żadnego znaczenia. Lepiej jednak by było, gdyby grupa walczących o woje prawa była jak najliczniejsza. Może się bowiem zdarzyć itak, że pozwany zakwestionuje prawo części członków do uczestnictwa w niej.
Ogromną rolę odgrywa tu reprezentant grupy, którym może być zarówno osoba będąca członkiem grupy, jak i powiatowy lub miejski rzecznik praw konsumentów. To on wytacza powództwo w postępowaniu grupowym oraz prowadzi postępowanie w imieniu własnym, ale na rzecz wszystkich członków grupy. W postępowaniu grupowym obowiązuje również zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.
Co powinien zawierać wniosek
Pozew powinien czynić zadość warunkom określonym w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, a oprócz tego musi zawierać:
1) wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym,
2) wskazanie okoliczności, że chodzi o roszczenia jednego rodzaju, które są oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, a w przypadku roszczeń pieniężnych także zasad ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrup,
3) w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego z członków grupy lub podgrup,
4) oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy.
Dodatkowo do pozwu zbiorowego należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody na to, aby reprezentował ich wybrany wcześniej reprezentant. Konieczne jest też dołączenie umowy reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą sposób wynagrodzenia pełnomocnika.
Decyzję o tym, czy sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym podejmuje sąd. On też po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym zarządza ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego.
Ogłoszenie o toczącym się postępowaniu musi na swój koszt w gazecie ogólnopolskiej zamieścić składający pozew. W ogłoszeniu tym nie powinno zabraknąć określenia strony postępowania, nazwy sądu zajmującego się sprawą oraz danych o przedmiocie sporu i informacji o tym jak przystąpić do grupy w określonym terminie, nie dłuższym jednak niż trzy miesiące od daty ukazania się ogłoszenia. Po tym czasie jest to niemożliwe.
Postępowanie grupowe składa się z czterech etapów, takich jak:
– dopuszczenie do postępowania,
– ustalenie zakresu sprawy,
– rozpoznanie sprawy,
– wydanie orzeczenia oraz wykonanie orzeczenia, w tym w zakresie kosztów postępowania.
Koszt złożenia pozwu grupowego to 2 proc. wartości przedmiotu sporu, przy czym nie może to być kwota mniejsza niż 30 zł i większa niż 100 tys. złotych. Wynagrodzenie kancelarii reprezentujących powodów wynosi aż 20 proc. zasądzonego odszkodowania.
Źródła:
Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 r. Nr 7, poz. 44)
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Zapraszam do komentowania.