Krzywica u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie

Takich dzieci na szczęście nie widuje się już w dzisiejszych czasach. Nie oznacza to jednak, że krzywica została wyeliminowana. Jednak rozpowszechnienie wiedzy o możliwościach i konieczności prowadzenia profilaktyki tej choroby sprawiają, że dobrze zostało opanowane zapobieganie jej.

Krzywica związana jest z niedoborem witaminy D, która ma znaczący wpływ na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej. Dzięki niej wapń zostaje przyswajany i magazynuje się w kościach. Ma to istotny wpływ na proces kostnienia. Poprzez wpływ na stężenia wapnia i fosforu, odgrywa dużą rolę w prawidłowych skurczach mięśni, przekazywaniu impulsów nerwowych.

Skąd zdrowe dziecko czerpie witaminę D? Pod koniec ciąży gromadzi się ona w osoczu krwi dziecka, ale taki magazyn wystarcza jedynie na zaspokojenie zapotrzebowania na kilka tygodni. Ponadto źródłem jest dla dziecka pożywienie, bo witaminy D dostarcza mleko matki, a w późniejszych okresach życia także masło, jaja. Profilaktyka krzywicy opiera się zatem na dbaniu o prawidłowe żywienie. Najlepiej, jeśli dziecko karmione jest piersią, gdyż z mleka kobiety wchłania się aż 70% wapnia, a z mleka krowiego – dla porównania – jedynie 30%.

Z uwagi na to, że witamina D jest syntetyzowana i produkowana przez organizm człowieka pod wypływem i przy udziale promieni słonecznych, ważne jest, aby nie unikać, a wręcz dbać o regularne spacery i przebywanie na świeżym powietrzu. Każda mama wie, że podaje się dziecku preparaty witaminy D. U noworodka urodzonego o czasie rozpoczyna się tą suplementację od około 3 tygodnia życia w dawce określanej jako 1000 jednostek, a u wcześniaków początek dostarczania dziecku tej witaminy przypada na około 2 tydzień życia, dawka zaś jest większa i wynosi 2500 jednostek.

Jak rozpoznać krzywicę? Warto zwrócić uwagę, czy u dziecka nie występują objawy ogólnoustrojowe, które mogą być zwiastunami tej choroby. Szczególnie bacznie obserwujemy, czy dziecko jest niespokojne, czy nie kręci główką, czy nie poci się przy jedzeniu, nie ma skłonności do zaparć. Wszystkie symptomy są niestety nieswoiste, ale ich zauważenie na pewno skłoni do podjęcia działań diagnostycznych.

Lekarz badający skupi się na potylicy – czy wygląda ona na spłaszczoną i rozmiękającą, zbada też ciemiączka, sprawdzi napięcie mięśni brzucha oraz oceni ogólny rozwój dziecka. Gdy objawy sugerować będą krzywicę, może utwierdzić się w trafności diagnozy oznaczając poziom fosfatazy zasadowej lub też wykonać badanie radiologiczne kości, które ujawnić może poszerzenie ich nasad.

W takich sytuacjach konieczne jest leczenie młodego pacjenta, które opiera się na podawaniu witaminy D w dużo większych dawkach niż profilaktyczne. Leczenie trwa kilka tygodni, wymaga kontrolowania skuteczności, a efekty nie są widoczne od razu. Nie można jednak podawać bardzo dużych dawek witaminy D, bo grozi to odkładaniem się wapnia w nerkach.