Każdy kto na skutek różnych okoliczności życiowych otrzyma: spadek, darowiznę czy zachowek, musi liczyć się z obowiązkiem zapłaty podatku. W terminie miesiąca od powstania obowiązku podatkowego (moment przyjęcia spadku, w przypadku darowizny chwila złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego) konieczne jest złożenie do urzędu skarbowego zeznania podatkowego z wyliczonym w nim podatkiem do zapłaty. Złożenie takiego zeznania nie będzie konieczne gdy podatek zostanie pobrany przez notariusza przy zawieraniu umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
Wysokość należnego do zapłaty podatku jest uzależniona od:
– prawidłowego wyliczenia podstawy podatku, którą stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów ustalona w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego;
– zaliczenia do konkretnej grupy podatkowej, która zależy od rodzaju więzi łączącej osobę zbywcę i nabywcę spadku czy nieruchomości (grupa I – Małżonek, zstępni (dzieci, wnuki itd.), wstępni (rodzice, dziadkowie itd.), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie, grupa II – Zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, grupa III – pozostali).
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę 9627 zł.
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następujących skal:
| Kwoty nadwyżki w zł | Podatek wynosi |
| Ponad Do | |
| 1) od nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej | |
| 10.278 zł | 3% |
| 10.278 zł 20.556 zł | 308,30 zł i 5% nadwyżki ponad 10.278 zł |
| 20.556 zł | 822,20 zł i 7% nadwyżki ponad 20.556 zł |
| 2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej | |
| 10.278 zł | 7% |
| 10.278 zł 20.556 zł | 719,50 zł i 9% od nadwyżki ponad 10.278 zł |
| 20.556 zł | 1.644,50 zł i 12% od nadwyżki ponad 20.556 zł |
| 3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej | |
| 10.278 zł | 12% |
| 10.278 zł 20.556 zł | 1.233,40 zł i 16% od nadwyżki ponad 10.278 zł |
| 20.556 zł | 2.877,90 zł i 20% od nadwyżki ponad 20.556 zł |
Co jest zwolnione z podatku?
Od podatku od spadków i darowizn zwolnione jest m.in.:
– Nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składami, z wyjątkiem: budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalistycznych, jak: szklarnie, chłodnie itp. (po spełnieniu określonych ustawowo warunków.
– Nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.
Zostaliście spadkobiercami? Jak proces ten przebiegał od strony formalno-prawnej? Mieliście jakieś trudności? Podzielcie się swoimi doświadczeniami.
