Zanim padnie odpowiedź na pytanie, czym jest amortyzator skrętu, trzeba wyjaśnić na czym polega zjawisko, któremu to urządzenie ma zapobiegać lub je niwelować. Jak wynika z wcześniejszego paragrafu, najczęściej występuje podczas jazdy motocyklem, który posiada zwartą budowę, czyli posiada stosunkowo krótki rozstaw osi, chociaż nie jest to jedyny główny wyznacznik, kolejne to ostry kąt główki ramy i sztywność zawieszenia. Motocykl taki, jeśli jest napędzany mocnym silnikiem najczęściej ma tendencję do podnoszenia przodu, dociążając znacznie tylne koło. W miarę zwiększania się nacisku na tylne zawieszenie, jednocześnie maleje nacisk na przednie, powodując większy niż zwykle skok przednich amortyzatorów. Tak odciążone koło po chwili oczywiście „opada”, uderzając o nawierzchnię z dużą siłą. To właśnie w tym momencie może zostać wyzwolona siła, która sprawi, że gdy koło zostanie dociśnięte nie będąc w osi z motocyklem, zacznie gwałtownie wpadać w drgania. Mogą to być chwilowe drgania, które z czasem ustają, niestety bardzo często mamy do czynienia z drganiami narastającymi, które w chwilę urastają do drgań nie do opanowania, czego konsekwencją jest utrata przyczepności przedniego koła i niechybny kontakt z asfaltem. Zjawisko to jest niezwykle groźne, trudne do przewidzenia i opanowania nawet przez zawodowych kierowców, dlatego warto zainteresować się zabezpieczeniem, które pozwoli wyeliminować lub poważnie ograniczyć to zjawisko w naszym motocyklu.
Tłumieniu tych drgań służy właśnie amortyzator skrętu. Zasada działania zgodnie z nazwą opiera się na zastosowaniu amortyzatora, w tym przypadku niewielkich rozmiarów, którego zadaniem jest przeciwstawianie się gwałtownym ruchom kierownicy. Urządzenie po zainstalowaniu tylko nieznacznie ogranicza swobodę pracy kierownicy, bowiem podczas zwykłych, miarowych ruchów stawia niewielki opór. Jego siła uwidacznia się podczas gwałtownych ruchów, takich jakie powstają właśnie podczas zjawiska zwanego shimmy – czyli drgań kierownicy podczas jazdy. Taka zasada działania sprawia, że wyposażony w amortyzator motocykl, który ma niewielką tendencję do wpadania w shimmy, zostanie niemalże całkiem pozbawiony tej wady, a motocykl często mający takie problemy, stanie się bardziej przewidywalny, z tendencją do generowanie drgań malejących, które wygasają same lub z niewielka interwencją kierowcy.
Na rynku dostępne są amortyzatory olejowe i olejowo-gazowe. Oba typy posiadają porównywalne charakterystyki tłumienia. Istotny jest kolejny ich parametr – tłumieni liniowe lub progresywne. Różnica polega na reakcji amortyzator na nagłe ruchy kierownicą, amortyzator liniowy od samego początku powstania takiego ruchu stara się przeciwdziałać jego narastania. Wersja progresywna zwiększa swoja siłę wraz z narastaniem szybkości drgań kierownicy. Pierwsza wersja jest zalecana dla wszystkich, którzy szukają po prostu dobrego zabezpieczenia podczas jazdy po drogach, natomiast wersja progresywna zalecana jest profesjonalistom, którzy wolą zachować precyzje i wyczucie użycia kierownicy, kosztem późniejszego, aczkolwiek skuteczniejszego zabezpieczenia przed niechcianym shimmy. Szukając amortyzatora do swojego motocykla, należy kierować się własnymi tymi zastosowaniami, a także faktem czy chcemy dedykowany egzemplarz czy też uniwersalny, posiadający rozbudowana regulację stopnia tłumienia drgań i umożliwiający bardzo precyzyjne dostosowanie jego działania do naszych potrzeb. Modele dedykowane są pozbawione regulacji, albowiem posiadają parametry dopasowane do znanego zachowania konkretnego modelu motocykla. Wersje uniwersalne są rozbudowane o od kilku do kilkunastu stopni „mocy” amortyzatora, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie nie tylko do wybranego motocykla, lecz także do własnych potrzeb. Jest to szczególnie korzystne, gdy kierowcy brakuje doświadczenia, maksymalna ochrona przed shimmy wymusza także cięższą pracę kierownicy, co może być przyczyną problemów podczas codziennej jazdy. Stopnie tłumienia powinno się dobierać uwzględniając trasę po której poruszać będzie się motocykl.
Uwaga!
Istotnym aspektem doposażania motocykla w amortyzator skrętu jest jego montaż. Siły, jakie działać mogą na mocowania amortyzatora, są znaczne, dlatego konieczne jest zastosowanie sprawdzonych mocowań, najlepiej zalecanych przez producenta i w miejscach, które również spełnią wymagania działania na nie dużych sił. Miejsce montażu jest dokładnie narzucone tylko w przypadku amortyzatorów rotacyjnych, które ze względu na swą budowę należy montować na półce kierownicy, lecz trzeba pamiętać, że amortyzator musi mieć miejsce do pracy, dlatego jeśli zdecydujemy się na montaż na ramie motocykla, pamiętajmy o pozostawieniu miejsca na kolana kierowcy.
Posiadacie amortyzator skrętu? Uważacie, że był to dobry zakup? Podzielcie się opiniami.
aha