Istotą umowy darowizny jest to, że darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. [1] Z racji tego, że darowizna jest dwustronną czynnością prawną, dochodzi do skutku dopiero wtedy, gdy obie strony, darczyńca i obdarowany, złożą zgodne oświadczenia woli. Nie ma jednak obowiązku, by zostały one złożone jednocześnie, choć konieczność ich złożenia sprawia tym samym, że nie można kogoś obdarować wbrew jego woli.
Zgodnie z prawem przekazanie darowizny nieruchomości musi zostać dokonane w formie aktu notarialnego. [2] Jeśli wymóg ten nie zostanie spełniony, wówczas umowa będzie nieważna. Trzeba się liczyć z tym, że za sporządzenie takiego aktu notariusz pobierze od darczyńcy taksę notarialną, której wysokość zależeć będzie od wartości nieruchomości będącej przedmiotem darowizny.
Zwolnienie z podatku
Jeżeli darowizna zostanie dokonana na rzecz osób z najbliższej rodziny darczyńcy: współmałżonka, dzieci, wnuków, rodziców, dziadków, pasierbów, rodzeństwa, ojczyma czy macochy, wówczas nie będą oni musieli od darowizny zapłacić podatku. Muszą jednak w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego zgłosić nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.
Gdy obdarowanym jest tylko jedno z dzieci…
Jeżeli darowizna dokonana zostaje przez rodziców na rzecz jednego z ich dzieci, wówczas pozostałym spadkobiercom ustawowym przysługuje w stosunku do osoby obdarowanej przez spadkobiercę roszczenie o zachowek.
Darowizna ta zostanie więc doliczona do spadku dla potrzeb obliczenia należnego zachowku [3], który może przysługiwać pozostałym uprawnionym do spadku spadkobiercom, czyli współmałżonkowi, zstępnym i rodzicom.
Przepisy kodeksu cywilnego mówią jasno: zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy przysługuje zachowek w wysokości połowy kwoty, jaka by im przysługiwała, gdyby miało miejsce dziedziczenie ustawowe. Natomiast, gdy uprawniona osoba w chwili otwarcia spadku jest albo małoletnia albo trwale niezdolna do pracy, wówczas rozmiar zachowku jej przysługujący zwiększa się do 2/3 udziału. [4]
Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanej od spadkodawcy darowizny, przedawnia się z upływem lat trzech od otwarcia spadku. [5]
Jeżeli obdarowany sprzeda przyznaną mu w formie darowizny nieruchomość nie wcześniej niż po pięciu latach od jej nabycia, wówczas nie zapłaci podatku. Natomiast jeżeli będzie chciał sprzedać ją wcześniej, ale również będzie chciał zostać zwolnionym z podatku, to powinien zameldować się w tym lokalu na co najmniej rok.
Źródła:
[1] art. 888 par. 1 kodeksu cywilnego
[2] art. 890 par. 1 kodeksu cywilnego
[3] art. 993 kodeksu cywilnego
[4] art. 991 par. 1 kodeksu cywilnego
[5] art. 1007 par. 2, art. 1007 par. 1 kodeksu cywilnego
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Zapraszam do komentowania.
