Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Odpowiedzi znajdują się w przepisach kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego (1).

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należy wnieść do sądu właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub sąd miejsca spadku (przykładowo sądu właściwego dla miejsca, gdzie położona jest nieruchomość będąca przedmiotem dziedziczenia). Wniosek taki może wnieść każda osoba mająca w tym interes prawny, zatem nie tylko spadkobierca.

Wniosek musi spełniać kryteria formalne, by wywołać określone skutki. Warunki te precyzuje kodeks postępowania cywilnego (2).

Prawidłowo napisany wniosek powinien zawierać:
1.oznaczenie sądu, do którego należy wnieść pismo,
2.dokładne imię i nazwisko stron (gdy jest to pierwsze pismo w sprawie należy podać dokładne dane adresowe),
3.oznaczenie rodzaju pisma (np. wniosek o stwierdzenie nabycia spadku),
4.uzasadnienie wniosku i przedstawienie niezbędnych w danej sprawie dokumentów, okoliczności,
5.podpis wnioskodawcy.

Rozwinięcie tych punktów przedstawiam poniżej.

W treści wniosku należy zaznaczyć wnioskodawcę i uczestników postępowania o stwierdzenie nabycia spadku (mogą to być inni członkowie rodziny, którzy będą według naszej wiedzy zainteresowani stwierdzeniem nabycia spadku). Poza tym powinno się dokładnie w treści wniosku określić, kto jest spadkodawcą oraz kiedy nastąpiło otwarcie spadku, czyli śmierć spadkodawcy. We wniosku wskazuje się ostatni adres zamieszkania osoby zmarłej i załącza skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy jako dowód.

Poza tymi informacjami wnioskodawca powinien opisać dokładnie, czy chodzi o dziedziczenie z mocy ustawy, czy może spadkodawca pozostawił testament. Wnosząc o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym spadkodawcy, wnioskodawca powinien już zaznaczyć, jakiego udziału spadkowego (jakiej części spadku) dotyczy wniosek. Wskazując udział w majątku spadkowym, należy dokładnie opisać okoliczność śmierci spadkodawcy.

Chodzi o następujące informacje:

– czy spadkodawca zmarł bezdzietnie,
– czy ma rodzeństwo, żyjących rodziców.
– należy także wskazać na osoby, które mogłyby potencjalnie dziedziczyć, lecz zmarły

Informacje o śmierci tych osób należy udowodnić wskazując datę śmierci i w miarę możliwości przedstawiając skrócony odpis aktu ich zgonu.

Niezwykle ważną informacją jest wskazanie, czy w skład spadku wchodzi (bądź nie wchodzi) gospodarstwo rolne. Tak podpisany wniosek składa się do Sądu Rejonowego ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Osoby twierdzące, że są spadkobiercami muszą posiadać dowody na tę okoliczność. W trakcie postępowania sąd podejmuje wiele czynności z urzędu, np. zarządza wydanie testamentu od osoby, która prawdopodobnie jest w jego posiadaniu. By zapobiec oszustwom sądy ustalają z urzędu także krąg spadkobierców. Może on być inny od tego, który wnioskodawca opisał we wniosku. Sąd przed wydaniem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku może wezwać nieujawnionych dotychczas spadkobierców przez ogłoszenie. Sąd jednocześnie zamieszcza w ogłoszeniu wezwanie, by spadkobiercy w ciągu 6 miesięcy od daty ogłoszenia zgłosili się, gdyż zostaną pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku (3).

Ogłoszenie to publikuje się w prasie o zasięgu ogólnokrajowym oraz podaje publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy (tzw. otwarcia spadku), chyba, że wszyscy znani już spadkobiercy złożyli odpowiednie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (4).

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydanego przez sąd pierwszej instancji można zaskarżyć apelacją, zaś postanowienie sądu drugiej instancji – skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego. W postępowaniu odwoławczym może nastąpić uchylenie lub zmiana tego postanowienia, zgodnie ze stanem faktycznym ustalonym przez sąd i wskazanym przez zainteresowanych nabyciem spadku.

Źródła:
1)Księga IV. Spadki, Tytuł VI Kodeksu Cywilnego.
2) Art. 126 § 1 k.p.c.
3)Art. 673 k.p.c.
4) Art. 1026 k.c.