Okoliczności, gdy skutecznie można wnosić o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności wymagają, aby orzeczona kara pozbawienia wolności była niewielka i dodatkowo zastosowano wcześniej tzw. odroczenie wykonania kary. Czym jest takie odroczenie? Otóż sąd wydaje postanowienie o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności na wniosek lub z urzędu. Wniosek taki można złożyć po wydaniu wyroku -rozpoznanie tego wniosku jest oddzielnym posiedzeniem. Wniosek może złożyć sam skazany. Należy odróżnić przyczyny decydujące o odroczeniu wykonania kary. Sąd orzeka z urzędu o odroczeniu w sytuacji gdy:
1) Skazany jest chory psychicznie lub cierpi na inną ciężką chorobę -uniemożliwia to umieszczenie skazanego w zakładzie karnym, gdyż może nawet zagrażać życiu skazanego lub narażać go na niebezpieczeństwo (1).
Sąd może orzec o odroczeniu wykonania kary na podstawie wniosku skazanego, gdy:
2) Umieszczenie skazanego natychmiast w zakładzie karnym może pociągnąć za sobą (dla skazanego i jego rodziny) „zbyt ciężkie skutki” – może to być wyjątkowa sytuacja rodzinna, opieka nad chorym dzieckiem lub małżonkiem, sytuacja ekonomiczna rodziny, ciąża kobiety lub małe dziecko wychowywane przez samotna matkę itp.
Gdy z przyczyn faktycznych nie ma już wolnych miejsc w zakładzie karnym (liczone dla całej Polski.
Takie odroczenie udzielane jest na okres (jednorazowo) do 6 miesięcy. Łącznie nie może przekroczyć okresu jednego roku, z wyjątkiem kobiet ciężarnych lub kobiet w okresie 3
lat po urodzeniu dziecka i sprawowania nad nim opieki. Dla nich ustawa przewiduje dłuższe terminy. Jaki ma to jednak związek z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności? Bardzo duży. W okresie odroczenia wykonania kary skazany przebywa na wolności, mieszka w domu i prowadzi dotychczasowe życie. Kodeks karny wykonawczy przewiduje w tej sytuacji, że „jeżeli odroczenie wykonania kary nie przekraczającej 2 lat pozbawienia wolności trwało przez okres co najmniej jednego roku -sąd może warunkowo zawiesić wykonanie tej kary na zasadach określonych w art. 69–75 Kodeksu karnego” (2).
Składając wniosek musimy zatem spełnić następujące warunki:
1.Kara orzeczona dla skazanego nie może być wyższa niż 2 lata pozbawienia wolności (maksymalnie 2 lata) – tylko wtedy możliwe jest warunkowe zawieszenie jej wykonania.
2.Odroczenie wykonania kary trwało 1 rok (przynajmniej).
3.Musimy w tym celu złożyć wniosek i przekonać sąd, że po takim okresie czasu wykonanie kary nadal jest niemożliwe i niecelowe.
Rozpatrując wniosek o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności „sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa” (3).
Przejdźmy zatem do aspektów praktycznych składania wniosku do sądu. Nasz wniosek powinien spełniać wymogi pisma procesowego. Zatem:
1. Adres i wskazanie sądu, do którego kierujemy wniosek -jest to sąd który zarządził wykonanie kary (w przypadku orzeczenia kary nie przekraczającej dwóch lat pozbawienia wolności będzie to raczej sąd rejonowy).
2. Podanie sygnatury akt sprawy -postanowienia o wykonaniu kary oraz sygnatury dla postanowień o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności.
3. Określić, kto jest wnioskodawcą: imię, nazwisko oraz adres skazanego (do doręczeń).
4. Tytuł pisma -wniosek o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.
5. Powołanie się w tym wypadku na przepis art. 152 k.k.w. i sprecyzowanie meritum wniosku (czyli o co wnosimy -o zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej przez ……… w…………oraz sygnatura akt). Można także wnosić od razu o zwolnienie wnioskodawcy od kosztów sądowych -taki wniosek podlega bowiem opłacie sądowej.
6. Uzasadnienie wniosku:
– opisać wyrok na podstawie którego wnioskodawca został skazany, podać wymiar orzeczonej kary, opisać kiedy i na jakie okresy czasu odroczono wykonanie kary i że okres ten wynosi 1 rok (minimum potrzebne dla zastosowania art. 152 k.k.w.)
– uzasadnić, że wykonanie kary jest niecelowe i podać przyczyny odroczenia jej wykonania, zaznaczając, że nadal są one aktualne
– powołać się na wywiad środowiskowy, tryb życia skazanego i jego zajęcia, fakt, że w tym czasie nie popełnił żadnego przestępstwa
– wskazać, że skazany ma świadomość kary i zachowuje się poprawnie w życiu codziennym,
– opisać przyczyny odroczenia -sytuacja zdrowotna, rodzinna, materialna rodziny itp.\
– wskazać dowody na powyższe okoliczności -osoby świadków, zaświadczenia lekarskie itp.
Tak napisany wniosek możemy złożyć do sądu samodzielnie. W przypadku bardziej skomplikowanych sytuacji polecam skorzystanie z usług profesjonalisty, gdyż nie są to zbyt proste sprawy, zaś procedura karna jest bardzo sformalizowana.
Źródła:
1) Por. art. 150 Kodeksu karnego wykonawczego (k.k.w.)
2) Art. 152 k.k.w.
3) Art. 69 §2 k.k.
Jak oceniacie procedury dotyczące tej kwestii? Są jasne czy też powinny zostać uproszczone?