Jak napisać zawiadomienie o przestępstwie?

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa jest naszym społecznym obowiązkiem. Istnieją sytuacje, gdy mamy oprócz tego obowiązek wynikający z prawa karnego o zawiadomieniu o przygotowaniu lub usiłowaniu popełnienia przestępstwa. Reguluje go art. 240 kodeksu karnego. Obowiązek prawny dotyczy ciężkich zbrodni, na przykład zabójstwa, przestępstwa wojennego, czynów przeciwko Rzeczpospolitej Polsce, zagrożenia terroryzmem, uprowadzenie samolotu. Niedopełnienie tego obowiązku może narazić nas na odpowiedzialność karną i pozbawienie wolności do lat 3 (1). Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa należy zgłosić do Prokuratury naszego miejsca zamieszkania lub na policję. Dzięki temu przyczyniamy się do przestrzegania prawa i nieraz chronimy własne, będąc poszkodowanymi przez przestępstwa popełnione przez innych ludzi. W zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa należy określić, kogo podejrzewamy o jego popełnienie. Jest to konieczne, ponieważ prokurator czy policja muszą przeprowadzić czynności sprawdzające (a potem śledztwo lub dochodzenie). Należy wskazać osobę pokrzywdzoną przestępstwem – najczęściej jest to osoba składająca zawiadomienie, lecz można w czyimś imieniu zgłosić popełnienie przestępstwa.

Zawiadomienie o przestępstwie można napisać następująco:

Zawiadamiam o podejrzeniu popełnienia przez … przestępstwa (np. znęcania psychicznego i fizycznego nad….. ) w okresie od 28 marca 2010 r. do chwili obecnej oraz o przykładowo umyślne uszkodzenie mienia w postaci mojego samochodu osobowego, które czyniło go nie nadającym się do użytku. Składam wniosek o ściganie sprawcy tego czynu.

Można w zawiadomieniu poprosić o:
1.informowanie nas o wszystkich czynnościach postępowania, a w szczególności przez doręczanie mi odpisów postanowień i zarządzeń w tej sprawie,
2.informowanie nas o terminach przesłuchania świadków i dokonywanych innych czynnościach procesowych.

Można zaznaczyć, jeżeli to my zostaliśmy pokrzywdzeni przestępstwem, że: w wypadku skierowania aktu oskarżenia do Sądu będziemy uczestniczyć w postępowaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Następnym elementem zawiadomienia o przestępstwie jest właściwie jego uzasadnienie i wskazanie dowodów (dołączenie niektórych dokumentów). W zależności od okoliczności można wskazać imiona, nazwiska i adresy świadków, których policja przesłucha w celu potwierdzenia naszego zawiadomienia.

Uzasadnienie opiera się na dokładnym opisaniu na czym polegał czyn pełniony przez podejrzanego. Nie musimy wskazywać żadnych przepisów. Opis sytuacji jest dużo bardziej przydatny dla organów ścigania. Poza tym zasada domniemania niewinności nie pozwala nam od razu przesądzać o tym, że podejrzany jest automatycznie przestępcą. Należy nie używać pod adresem podejrzanego wulgarnych określeń, tylko rzetelna informacja z naszej strony pomoże policji i prokuraturze w oskarżeniu podejrzanego i skazaniu go. Zdarzenia można opisywać chronologicznie, jeżeli ma to ułatwić zrozumienie osobom nie uczestniczącym w nich naszej intencji.

Przykładowo, jeżeli zawiadamiamy o popełnieniu przestępstwa znęcania się nad rodziną należy dokładnie opisać jakich słów podejrzany używał, w jakich okolicznościach pobił rodzinę czy skrzywdził, jakich przedmiotów używał by zadać nam cierpienie. Można zaznaczyć, że był wówczas pod wpływem alkoholu, zaś jego działanie miało poniżyć jego rodzinę i upokorzyć. Dodatkowo należy zaznaczyć, że czujemy się zagrożeni w związku z dotychczasowym zachowaniem podejrzanego, który może być również naszym sąsiadem. Dowodami w takim zawiadomieniu może być zaświadczenie lekarskie po przeprowadzeniu obdukcji, notatka policji z interwencji w czasie takiego zdarzenia, czy zeznania świadków zdarzenia. Dowodami np. gróźb karalnych mogą być wiadomości SMS czy wydruki z poczty elektronicznej, zdjęcia, nagrania video.

Jednocześnie nie należy nadużywać naszych uprawnień w stosunku do osób niewinnych w celach zemsty czy ze złośliwości. Jeżeli zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa jest niezgodne z prawdą i zostało świadomie złożone w celu zaszkodzenia niewinnej osobie, wówczas to zawiadamiający jest przestępcą. Odpowiedzialność za złożenie fałszywego zawiadomienia o przestępstwie i fałszywego oskarżenia innej osoby zależy od tego, czy zrobiliśmy to świadomie, wiedząc, że osoba ta nie popełniała przestępstwa. Możemy zostać wówczas ukarani grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności na czas do 2 lat (2).

Źródła:
1) Art. 240 kodeksu karnego
2) Art. 238 k.k.