Jak się domagać zamieszczenia sprostowania w gazecie?

Sprostowanie jest instytucją wbrew pozorom niezwykle sformalizowaną. Może nastąpić wyłącznie w wyniku z redaktorem naczelnym gazety. Często pisząc wniosek o sprostowania adresujemy je do osoby, która jest autorem publikacji. Taki wniosek nie zostanie rozpatrzony pozytywnie, ani przekazany redaktorowi naczelnemu. Wymogiem opublikowania sprostowania jest to, aby materiał był zgodny z rzeczywistością. W tym kontekście sprostowanie jest wypowiedzią rzeczową i dotyczącą bezpośrednio faktów lub materiału, który jest nieścisły lub nieprawdziwy. Instytucję sprostowania (oraz odpowiedzi – gdyż nie są to instytucje tożsame) reguluje art. 31. Prawa prasowego, który mówi, że: „na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:

1)rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,
2)rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym” (1).

Rzeczowość jest rozumiana w prawie prasowym jako zwartość, konkretność, jasność wypowiedzi. Jeżeli sprostowanie nie zawiera tych cech, to redaktor naczelny ma prawo odmówić publikacji (2). Przedmiotem ochrony sprostowania jest obiektywna prawda, rzetelność informacji (odpowiedź chroni z kolei dobra osobiste). W treści sprostowania redaktor naczelny nie może zamieszczać żadnych zmian i modyfikacji. Możliwe są jedynie zmiany mające charakter czysto redakcyjny – korekta błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych. „Sprostowanie nie może być komentowane w tym samym numerze” (3).

Można dokonać przykładowego wyliczenia elementów wniosku oraz sformułowań, które powinien on zawierać.

Należy zamieścić w naszym piśmie:

– imię i nazwisko adresata pisma (wniosku) o sprostowanie – będzie to redaktor naczelny gazety, w której ukazał się artykuł, którego sprostowania żądamy
– na jakiej podstawie żądamy sprostowania – na podstawie art. 31 ustawy Prawo prasowe z dnia 26 stycznia 1984r.
– określenie celu naszego pisma („wnoszę o zamieszczenie sprostowania nieprawdziwych i nieścisłych informacji” – szczegóły dotyczące ukazania się artykułu, numer gazety, dzień ukazania się, autor artykułu i tytuł)
– wniosek musi precyzować, kiedy sprostowanie ma się ukazać (można po prostu napisać: w terminie przewidzianym w art. 32 ust. 5 prawa prasowego), „w tym samym dziale lub miejscu, w którym zamieszczono prostowany artykuł opatrzonego widocznym tytułem i złożone czcionką równorzędną z prostowaną wiadomością” (4).
– kolejnym elementem jest wskazanie dokładnych zdań zawierających informacje nieprawdziwe i wyjaśnienie, dlaczego są one niezgodne z prawdą lub przedstawienie wersji poprawnej. Dobrze jest wykazać, że autor tekstu jest niekompetentny i nierzetelnie napisał artykuł, korzystając z niewłaściwych źródeł informacji.
– zwrócić się o opublikowanie sprostowania, którego treść zamieszczamy poniżej lub w załączniku (sprostowanie, które piszemy samodzielnie musi być rzeczowe i konkretne)
– zwrócenie się z prośbą o przekazanie nam informacji o decyzji Redaktora Naczelnego w tej sprawie oraz wskazanie numeru wydania, gdzie sprostowanie się ukarze
– na zakończenie można zaznaczyć, że w przypadku nie opublikowania nadesłanego sprostowania nasz wniosek traktować należy jako wezwanie przedprocesowe w trybie art. 39 ust. l prawa prasowego.
– opatrzyć pismo własnoręcznym podpisem.

Źródła:
1) Art. 31 ustawy prawo prasowe z 26 stycznia 1984r.
2) Art. 33 ust. 1 pkt. 1 ustawy prawo prasowe z 26 stycznia 1984r.
3) Art. 32 ust. 6 prawa prasowego z 26 stycznia 1984r.
4) Art., 32 ust. 5 prawa prasowego