Zgodnie z przepisami Prawa własności przemysłowej, w postępowaniu cywilnym na zasadach ogólnych, rozpoznawane są zwłaszcza sprawy o:
– ustalenie prawa do patentu (powództwo o ustalenie);
– wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku dla celów państwowych (powództwo o zapłatę) ;
– odszkodowania za przejście na Skarb Państwa prawa do patentu na wynalazek tajny;
– naruszenie patentu;
– stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku;
– przeniesienie patentu uzyskanego przez osobę nieuprawnioną. [1]
Roszczenie, jakich może dochodzić osoba uprawniona z patentu (po uzyskaniu patentu) są bardzo różne i w dużej mierze zależą od konkretnych okoliczności sprawy. Uprawniony z tytułu posiadania patentu, jeżeli jego patent został naruszony może zażądać w postępowaniu przed sądem od osoby lub podmiotu, który patent naruszył – wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści. W sytuacji, gdy osoba naruszająca patent bez swojej winy dokonała naruszenia (z różnych przyczyn) – poszkodowany nie może żądać od niej naprawienia szkody, jaka poniósł. Jeżeli sprawca naruszenia działał w dobrej wierze roszczeń wobec niego można dochodzić od dnia, w którym Urząd Patentowy dokonał ogłoszenia o wynalazku (podał do publicznej wiadomości) lub od daty powiadomienia przez uprawnionego o dokonaniu zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. [2] Jeżeli sprawca nie wiedział i nie miał możliwości dowiedzieć się, że stosowane przez niego rozwiązanie podlega właśnie niezależnemu zgłoszeniu do Urzędu Patentowego – nie sposób przypisać mu winy za popełnienie naruszenia prawa wyłącznego.
W sytuacji jednak, gdy naruszenie patentu było zawinione (czyli osoba naruszająca patent miała świadomość, że nie przysługuje jej prawo do patentu i mogła to łatwo sprawdzić) a jednak dopuściła się naruszeń – może spodziewać się odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu naruszenia patentu. Odpowiedzialność odszkodowawcza polega nie tylko na naprawieniu szkody wyrządzonej uprawnionemu z patentu, lecz również zwrócenie „utraconych korzyści” uprawnionemu, których nie osiągnął na skutek naruszenia.
Naprawienie wyrządzonej szkody może polegać również na zapłacie sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z wynalazku.
Uprawniony może w trakcie postępowania złożyć wniosek do sądu z żądaniem nałożenia na naruszającego obowiązku podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia lub informacji o orzeczeniu. Jeżeli uprawniony z patentu stracił na skutek naruszenia dobre imię czy naruszono jego reputacje – ogłoszenie takie z pewnością stanowi pewną formę rekompensaty. [3]
Roszczenia, jakich uprawniony z patentu może dochodzić wobec sprawców naruszeń przedawniają się z upływem 3 lat. Okres przedawnienia wynoszący 3 lata należy liczyć od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o naruszeniu swego prawa i o osobie, która naruszyła patent, oddzielnie co do każdego naruszenia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia, w którym nastąpiło naruszenie patentu – niezależnie od tego, czy po tym czasie uprawniony dowiedział się o naruszeniu. [4] Pomiędzy zgłośnieniem wynalazku do Urzędu Patentowego a udzieleniem patentu – bieg przedawnienia ulega zawieszeniu.
Oprócz roszczeń z tytułu naruszenia patentu, których można dochodzić po uzyskaniu ochrony na wynalazek – mogą zdarzyć inne przykłady naruszenia czy zagrożenia dla twórcy wynalazku. Przede wszystkim twórca wynalazku może mieć roszczenie do osoby, która nie była uprawniona do zgłoszenia wynalazku i uzyskania patentu – a mimo to zgłosiła wynalazek lub uzyskała patent. Wówczas Uprawniony twórca (lub właściciel wynalazku na podstawie innej umowy zawartej z twórcą) może żądać przed sadem wydania uzyskanych bezpodstawnie korzyści i naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
Źródła:
[1] Art. 284 Prawo własności przemysłowej
[2] Art. 288 ust. 2 Prawo własności przemysłowej
[3] Art. 287 ust. 2 Prawo własności przemysłowej
[4] Art. 289 Prawa własności przemysłowej
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Zapraszam do komentowania.
