Uznanie ojcostwa dziecka

Domniemanie ojcostwa jest podstawowym zagadnieniem i jednocześnie ułatwieniem dotyczącym przyjścia dziecka na świat. Według niego domniemywa się, że dziecko pochodzi od męża matki, jeśli urodziło się ono w trakcie trwania małżeństwa lub przed upływem 300 dni od ustania małżeństwa lub jego małżeństwa, z tym, że nie stosuje się tego do orzeczenia o separacji lub gdy dziecko urodziło się przed upływem 300 dni, ale już po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa.

Zaprzeczenie ojcostwa

Domniemanie to można obalić poprzez powództwo o zaprzeczenie ojcostwa. Może je wytoczyć:

1) Mąż – w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka, ale nie później niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.

2) Matka – w ciągu sześciu miesięcy od urodzenia dziecka.

3) Dziecko – po dojściu do pełnoletności, ale nie później niż w ciągu 3 lat od uzyskania pełnoletności.

4) Przedstawiciel ustawowy męża lub żony – jeżeli mąż lub żona został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu zaburzeń psychicznych, w terminie 6 miesięcy od ustanowienia przedstawiciela lub powzięciu wiadomości o urodzeniu się dziecka.

5) Prokurator – jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

UWAGA!

Nie można zaprzeczyć ojcostwu:

– gdy dziecko zostało poczęte w następstwie zabiegu medycznego, na który mąż matki wyraził zgodę,

– po śmierci dziecka.

Uznanie ojcostwa

Jeżeli matka nie była mężatką lub domniemanie ojcostwa zostało obalone, ojcostwo ustanawia się przez uznanie ojcostwa (złożenie oświadczenia rodziców w urzędzie stanu cywilnego) lub sądownie. Uznanie nie może nastąpić po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.

Co jednak, gdy mężczyzna dowie się, że nie jest ojcem dziecka, a już wcześniej je uznał za swoje? Może on wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko nie pochodzi od niego, ale tylko do dnia uzyskania przez dziecko pełnoletności. O ustalenie bezskuteczności mogą wystąpić również matka i dziecko oraz prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

Ustalenie ojcostwa przez sąd

Sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka, domniemany ojciec dziecka, o ile dziecko żyje i nie uzyskało jeszcze pełnoletności lub prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

Sąd może zastosować domniemanie, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. Można je obalić wtedy, gdy matka obcowała płciowo w tym czasie także z innym mężczyzną i jego ojcostwo jest bardziej prawdopodobne.

Źródła:

art. 62 – 86 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego