„Turki wielkanocne” to ludowy zwyczaj pełnienia warty przy Grobie Pańskim. Historia związana z tym zwyczajem jest barwna tak jak stroje żółnierzy wracających spod Wiednia. Mieszkańców Radomyśla zabrał tam Jan III Sobieski, który jak pamiętamy w 1683 roku odniósł wielkie zwycięstwo nad Turkami. W szeregach armii byli między innymi radomyślanie. Wojowie wracali do domu długo. Do rodzinnej miejscowości dotarli dokładnie w Wielki Piątek 1684 roku. W kościele trwało wielkopiątkowe nabożeństwo, żołnierze wkroczyli do środka, czyniąc niemałe zamieszanie. Wywołały je przede wszystki stroje radomyślan, którzy od stóp do głów mieli na sobie rzeczy zdobyte w Turcji. Broń i kolorowe ubrania. Od razu zaciągnęli straż przy Grobie Chrystusa. Chcieli w ten sposób podziękować za szczęśliwy powrót do domu. Od tej pory w Radomyślu każdego roku zaciągane są straże przy Grobie Pańskim. Mężczyzny pełniących warte nazywa się „turkami”. Nazwa wzięła się od wyglądu powracających żółnierzy. Zawsze są oni ubrani w niezwykłe stroje, które są często dużo egzotyczniejsze od tych, które mieli na sobie żołnierze Sobieskiego. Prawidziwi „Turkowie” pełnią od wieków warty w tym samym składzie. Jest basza-czyli dowódca, figlowi – pilnują porządku, dorda – kwatermistrz. W skład oddziału wchodzą również zwiadowcy i szeregowi żołnierze.
„Turkowie” pełnią warte przez trzy dni. Pojawiaja się w Wielki Piątek. Warta zostaje zaciągnięta po symbolicznym przeniesieniu ciała Chrystusa do grobu. Strzegą go przez całą Wielką Sobotę. W Wielkanocną Niedzielę Turkowie biorą udział w barwnym korowodzie i innych zabawach. Towarzyszy im orkiestra i mieszkańcy. W Radomyślu jest także zwyczaj składania życzeń przez Turków. Chodzą od domu domu, a także do sąsiednich miejscowości. Bierze w tym udział cały oddział. Zwyczaj Turków w Radomyślu jest przekazywany z pokolenia na pokolenie. Cieszy on się także powodzeniem u turystów, którzy przyjeżdżają do Radomyśla, by zobaczyć Turków na własne oczy.
Pełnienie straży przy Grobie Pańskim jest zwyczajem znanym w całej Polsce, ale jest to obyczaj kultywowane coraz rzadziej. Warte pełnią zazwyczaj członkowie Ochotniczej Straży Pożarnej. Strażacy ubrani są w odświętne mundury. Mają także halabardy albo szable. Pełnienie straży przy Grobie Pańskim nawiązuje do ewangelicznych zapisów o rzymskich żołnierzach, którzy pilnowali Grobu Chrystusa i byli świadkami Zmartwychwstania.
Słyszeliście o tym zwyczaju? Znacie jakieś inne, mało popularne, tradycje wielkanocne? Dajcie znać!
