Porozumienie stron nie jest typową umową nazwaną. Porozumienie może regulować dowolną materią, zaś możliwość kształtowania w ten sposób wzajemnych relacji stron porozumienia wynika ze swobody zawierania umów (swobody kontraktowania).
Porozumienie stron (umowa) może dotyczyć zarówno zasad spłaty długu w ratach, zasad współpracy przy udzielaniu rabatów klientom, porozumienia w zakresie realizacji wspólnej inwestycji itp. Zasada swobody umów (jedna z najważniejszych, jeżeli nie najważniejsza zasada obrotu gospodarczego) została uregulowana w art. 353 (1) Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tą zasadą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zasada swobody zawierania umów doznaje ograniczeń w takim zakresie, jaki wynika z przepisów prawa. Takie ograniczenia zawiera przykładowo ustawa – Prawo zamówień publicznych, która daje zamawiającemu prawo do takiego uregulowania treści umowy, które możliwym czyni zrealizowanie konkretnego zamówienia. Ponadto porozumienia dotyczące przeniesienia własności nieruchomości muszą spełniać warunek właściwej formy – aktu notarialnego, dla ważności porozumienia (umowy).
Przedstawiamy najpopularniejszy w obrocie rodzaj porozumienia – dotyczący spłaty długu. Porozumienie takie ma na celu nie tylko potwierdzenie, że dług faktycznie istnieje. Dzięki zawartemu porozumieniu strony nie muszą toczyć sporu sądowego, gdyż dłużnik przyznał fakt istnienia zaległości w zapłacie faktur – a ponadto, udzielił zabezpieczenia spłaty tego długu przez wystawienie weksla in blanco. Uzupełnienie weksla przez wierzyciela zgodnie z treścią deklaracji wekslowej w razie nieuregulowania należności przez dłużnika ułatwia wierzycielowi wyegzekwowanie należności – także przed sądem.
