Firmy ubezpieczeniowe oferują swoim klientom możliwość skorzystania z okrojonego zakresu ubezpieczenia AC. Takim właśnie ubezpieczeniem jest minicasco. Ubezpieczenie AC obejmuje szeroki zakres ochrony ubezpieczeniowej związanej z wypadkami bądź kradzieżą. Natomiast odszkodowanie w przypadku minicasco będzie wypłacone na skutek zawężonej listy zdarzeń powodujących szkodę.

W zależności od poszczególnych zakładów ubezpieczeń w minicasco zagwarantowane jest wypłacenie odszkodowania tylko w 2-3 sytuacjach wymienionych poniżej:

– gwałtowne działanie siły mechanicznej na skutek zderzenia pojazdu z osobami lub zwierzętami znajdującymi się na zewnątrz pojazdu;
– zdarzenie losowe: powódź, zatopienie, uderzenie pioruna, pożar, wybuch, opad atmosferyczny, huragan, osunięcie lub zapadnięcie się ziemi;
– gwałtowne działanie czynnika termicznego lub chemicznego znajdującego się na zewnątrz pojazdu;
– działanie osób trzecich, np. wandalizm;
– szkody we wnętrzu pojazdu wywołane przez osoby przewożone w celu udzielenia pomocy medycznej;
– kradzież pojazdu lub jego części.

Ubezpieczenie minicasco nie jest więc ubezpieczeniem zapewniającym szeroki zakres ochrony ubezpieczeniowej. Odszkodowanie zostanie wypłacone tylko w przypadku zrealizowania się wybranych zdarzeń.

Najważniejszą zaletą ubezpieczenia minicasco jest niska cena. W skrajnych przypadkach składka minicasco może wynosić jedynie 20% całkowitej składki ubezpieczenia AC. Jednakże warto podkreślić, że ubezpieczenie minicasco przeznaczone jest głównie dla kierowców jeżdżących ostrożnie lub jeżdżących rzadko, którzy są przekonani, że w ciągu obowiązywania ubezpieczenia nie doprowadzą do dużej ilości szkód. W przeciwnym wypadku minicasco może okazać się nieopłacalne.

W przypadku dużej ilości wypadków w okresie jednego roku ubezpieczenie minicasco nie będzie w stanie pokryć wszystkich powstałych szkód. Wówczas chęć zaoszczędzenia na zakupie ubezpieczenia może okazać się nieopłacalna. Znaczną część strat trzeba będzie bowiem pokryć z własnej kieszeni. Do innych zalet ubezpieczenia minicasco zaliczyć można proste zasady ubezpieczenia oraz uproszczoną i szybką likwidację szkód.

Wadą ubezpieczenia minicasco jest bez wątpienia ograniczona ochrona – odszkodowanie zostanie wypłacone tylko w przypadku wybranych rodzajów szkód. Poza tym, warto zwrócić uwagę na fakt, że ubezpieczenie minicasco nie stanowi ochrony ubezpieczeniowej właściciela pojazdu poza granicami kraju oraz nie jest przedłużeniem bezszkodowości w ubezpieczeniu Autocasco.

Podsumowując, ubezpieczenie minicasco jest dobrym rozwiązaniem dla kierowców, którzy niewiele jeżdżą lub są bardzo pewni za kierownicą. Wówczas oszczędzą oni na składce ubezpieczeniowej.

Wybierając ubezpieczenie samochodowe, należy kierować się wieloma kryteriami jednocześnie. Należy uważnie czytać Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) i wziąć pod uwagę między innymi:

– zakres ochrony ubezpieczeniowej i wyłączenia odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej;
– szkodę minimalną/franszyzę integralną;
– sposób rozliczenia kosztów naprawy;
– cenę ubezpieczenia;
– sumę ubezpieczenia;
– udział własny;
– obowiązki ubezpieczonego;
– zabezpieczenia pojazdu.

Duże znaczenie przy wyborze ubezpieczenia samochodowego ma fakt, czy ubezpieczany pojazd jest nowy, czy używany. Wiele firm posiada bardzo korzystne oferty dla nowo zakupionych samochodów. Ubezpieczenie pakietowe – czyli AC, OC, NNW – można nabyć wtedy dużo taniej.

Na cenę polisy ubezpieczeniowej wpływ ma również miejsce zamieszkania. Warto wiedzieć, że za to samo ubezpieczenie w różnych miejscowościach można zapłacić różną cenę. Będąc zameldowanym w mniejszej miejscowości, a korzystając z samochodu w większym mieście, zaoszczędzić można znaczną kwotę. Z takiego przywileju korzystają często firmy nabywające samochody do tzw. floty. Zniżki uzyskane z tytułu ubezpieczenia samochodów w tańszym regionie przewyższają zazwyczaj koszty transportu, jakie trzeba ponieść.

Czasami niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe preferują określone marki samochodów czy grupy zawodowe osób ubezpieczanych, oferując im niższe składki. Dlatego warto dowiedzieć się o szczegóły takich ofert w poszczególnych firmach ubezpieczeniowych. Przy wyborze firmy ubezpieczeniowej należy również kierować się podejściem tych firm do ceny ubezpieczenia ze względu na wiek samochodu oraz wiek zainteresowanej osoby. Warto także dowiedzieć się, jakie bonusy oferowane są w ramach lojalności wobec konkretnego towarzystwa ubezpieczeniowego.

Miejscem, w którym klienci najczęściej ubezpieczają swoje samochody, jest konkretna placówka towarzystwa ubezpieczeniowego. Warto zaznaczyć również, że dealerzy samochodowi często umieszczają w swoim salonie punkt, w którym można ubezpieczyć nowo kupowany samochód. Rozwiązanie takie przynosi korzyści obu stronom. Klient może jednocześnie dokonać zakupu auta i ubezpieczyć je. Natomiast salon samochodowy uzyskuje dodatkowe profity ze współpracy z danym ubezpieczycielem. Minusem takiego rozwiązania jest jednak często ograniczona oferta ubezpieczenia.

Prawo do emerytury bez względu na wiek wynika z Karty Nauczyciela (ustawa regulująca prawa i obowiązki nauczycieli). Możliwość skorzystania z takiej emerytury jest uzależniona od spełnienia następujących warunków:

– posiadanie 30-letniego stażu pracy, w tym 20-letniego stażu pracy w szczególnym charakterze, czyli pracy nauczycielskiej. Dla nauczycieli szkolnictwa specjalnego wymagania to: 25-letni staż pracy, w tym 20 lat przepracowanych w szkolnictwie wyższym;
– posiadanie 20-letniego stażu pracy w wymiarze co najmniej połowy obowiązującego wymiaru zajęć;
– rozwiązanie stosunku pracy jako nauczyciel na wniosek zainteresowanego emeryturą.

W przypadku całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły, zmian organizacyjnych, których następstwem jest zredukowanie liczby oddziałów w szkole bądź zmiany planu nauczania powodującej konieczność pracy nauczyciela w niepełnym wymiarze zajęć nie jest wymagane rozwiązanie stosunku pracy na wniosek nauczyciela w celu ubiegania się o emeryturę, bez względu na wiek. Takie rozwiązanie stosunku pracy nie jest również warunkiem wymaganym w sytuacji wygaśnięcia stosunku pracy nauczyciela wskutek przebywania w stanie nieczynnym przez okres 6 miesięcy.

Natomiast nauczyciele urodzeni po 31 grudnia 1948 roku a przed 1 stycznia 1969 roku mają prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeśli spełnione są jednocześnie następujące warunki:

– spełnili warunki do uzyskania emerytury w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy;
– nie są członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) bądź złożyli wniosek o przeznaczenie środków zgromadzonych w ramach OFE na dochody budżetu państwa.

Nauczycielowi ze względu na pracę w szczególnym charakterze przysługuje również prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Emerytura taka przeznaczona jest dla nauczycieli urodzonych przed 1 stycznia 1969 roku.

Do pozostałych warunków koniecznych dla uzyskania takiego świadczenia zalicza się:

– 20-letni staż pracy, w tym minimum 15 lat pracy jako nauczyciel, jeżeli nauczyciel jest kobietą oraz 25-letni staż pracy, w tym minimum 15 lat pracy jako nauczyciel, jeżeli nauczyciel jest mężczyzną;
– rozwiązanie stosunku pracy;
– nieprzystąpienie do OFE lub złożenie wniosku o przeznaczenie zgromadzonego kapitału w ramach OFE na dochody budżetu państwa;
– zatrudnienie stałe i w pełnym wymiarze w okresie pracy jako nauczyciel.

Prawo do emerytury górniczej przysługuje osobie, która ukończyła 55 lat, ma staż pracy górniczej razem z okresami pracy równorzędnej wynoszący przynajmniej 20 lat, jeśli pracownik jest kobietą lub 26 lat, jeśli pracownik jest mężczyzną. Wymagane jest, żeby w tym okresie osoba ta przepracowała co najmniej 10 lat, wykonując pracę górniczą określoną w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. Kolejnym warunkiem jest nieprzystąpienie przez pracownika do otwartego funduszu emerytalnego bądź złożenie wniosku o przeznaczenie kapitału zgromadzonego na rachunku w OFE na poczet dochodów budżetu państwa.

W przypadku kobiet mających przynajmniej 20 lat pracy górniczej i pracy równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej, wiek emerytalny dla pracowników ubiegających się o emeryturę górniczą wynosi 50 lat. Taki sam wiek emerytalny jest wymagany u mężczyzn, którzy mają co najmniej 25 lat pracy łącznie z pracą równorzędną, w tym przynajmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej.

Ustalając prawo do emerytury górniczej, pod uwagę bierze się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi i nieskładkowymi w rozumieniu ustawy.

Podczas ustalania prawa do emerytury górniczej w przypadku pracowników zatrudnionych pod ziemią oraz w kopalniach węgla brunatnego lub siarki w określonych przypadkach okresy pracy wyliczane są w wymiarze półtorakrotnym. Tak dzieje się przy montażu, transporcie i likwidacji obudów, maszyn ładujących, urabiających i transportujących w przodkach, również w sytuacji pracy w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku, przy głębieniu szybów i innych robotach szybowych, a także w sytuacji pracy w drużynach ratowniczych.

Pracownicy, którzy wykonywali pracę górniczą pod ziemią bez przerwy i w pełnym wymiarze godzin przynajmniej przez 25 lat, mają prawo do emerytury górniczej bez względu na swój wiek. Okresy niezdolności do pracy na skutek wypadku bądź choroby zawodowej, za które pracownikowi wypłacono wynagrodzenie, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek chorobowy są również wliczane do okresu pracy górniczej. Podobnie dzieje się w przypadku tymczasowego skierowania zatrudnionych pracowników do okręgowych stacji ratownictwa górniczego, zawodowego pogotowia ratowniczego w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Bytomiu bądź do Oddziału Jednostki Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie. Praca w tych miejscach także jest wliczana do stażu pracy górniczej

Najważniejszym kryterium podczas wybierania otwartych funduszy emerytalnych są ich wyniki finansowe. Wpływają one bowiem w sposób bezpośredni na wysokość przyszłej emerytury. Mimo tego, że wyniki finansowe funduszy emerytalnych prezentowane są na bieżąco, wskazanie najlepszego funduszu jest zadaniem trudnym. Trzeba pamiętać, że podawane wskaźniki są danymi historycznymi i na ich podstawie można jedynie prognozować wyniki finansowe osiągane w przyszłości. Niemniej jednak analiza długoterminowa pozwala na ograniczenie ryzyka błędnego prognozowania wyników finansowych.

Wybierając fundusz emerytalny, trzeba zwrócić uwagę na strategię inwestycyjną i podejście do ryzyka poszczególnych funduszy oraz ich dopasowanie do własnego profilu inwestycyjnego. Można wyróżnić fundusze emerytalne charakteryzujące się dynamicznym sposobem inwestowania i częstą zmianą walorów finansowych oraz fundusze emerytalne wykorzystujące statyczny sposób inwestowania z niewielkimi zmianami walorów finansowych wchodzących w skład portfela inwestycyjnego.

W pierwszym przypadku celem jest osiągnięcie wyższej stopy zwrotu. Trzeba jednak liczyć się z wyższym poziomem ryzyka inwestycyjnego. Należy również pamiętać, że przy częstej zmianie funduszy pojawiają się koszty transferu. W drugim przypadku OFE jako inwestor zapewnia mniejsze ryzyko podczas inwestowania kosztem osiągnięcia mniejszych stóp zwrotu. Podczas wyboru funduszu emerytalnego ważny jest horyzont czasowy inwestycji oraz stabilność osiąganych wyników z uwagi na fakt, że gromadzenie pieniędzy na poczet przyszłej emerytury jest procesem o charakterze regularnym.

Dokonując wyboru OFE, należy zwrócić uwagę na wysokość opłat pobieranych przez fundusze. Fundusze od swoich członków pobierają opłatę od składki, opłatę za zarządzanie oraz opłatę za wcześniejszą zmianę funduszu. OFE pobiera opłatę od składki w chwili przekazania składki na indywidualny rachunek w funduszu emerytalnym OFE. Opłata za zarządzanie jest pobierana ze zgromadzonego kapitału w funduszu OFE. Wysokość tej opłaty nie może przekroczyć 0,45% aktywów netto funduszu OFE w skali miesiąca.

Kolejnymi kryteriami, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze funduszu emerytalnego, są: akcjonariat funduszu (struktura właścicielska funduszu) oraz wielkość kapitału własnego (środków należących do funduszu).

Wybór funduszu emerytalnego może również ułatwić analiza aktualnych rankingów OFE. Rankingi te stanowią obiektywne porównanie poszczególnych funduszy emerytalnych pod kątem różnych kryteriów.

Za osobę pracującą w szczególnych warunkach uznaje się pracownika zatrudnionego przy wykonywaniu czynności o dużej szkodliwości dla zdrowia i o dużym stopniu uciążliwości. Praca w szczególnych warunkach to również taka praca, która wymaga wysokiej sprawności fizycznej i psychicznej – z punktu widzenia bezpieczeństwa własnego lub otoczenia.

Zasady przejścia na wcześniejszą emeryturę z powodu pracy w szczególnych warunkach przedstawione są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z rozporządzenia tego wynika, że zakwalifikowanie poszczególnych okresów pracy do pracy w szczególnych warunkach należy do obowiązków zakładu pracy.

Zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji dokonuje odpowiednich zapisów w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach. Świadectwo takie wystawiane jest według załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów. Zakład pracy może też dokonać zapisów kwalifikujących dane okresy do pracy w szczególnych warunkach w zwykłym świadectwie pracy.

Wysokość wcześniejszej emerytury jest ustalana poprzez podzielenie podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla wieku, w którym dana osoba decyduje się przejść na emeryturę (art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 359, z późn. zm.]). Średnie dalsze trwanie życia dla poszczególnego wieku publikowane jest przez GUS w formie tablic co roku w terminie do 31 marca. Średnie dalsze trwanie życia jest wielkością statystyczną, której celem jest wskazanie okresu, w którym przeciętnie będzie pobierana nowa emerytura. Tablice średniego dalszego życia są podstawą do ustalenia wysokości emerytur w odpowiedzi na wnioski złożone od 1 kwietnia do 31 marca.

Podstawą obliczenia emerytury jest kwota składek zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ostatnim dniu miesiąca, od którego będzie przysługiwać emerytura. W kwocie tej uwzględnione są: zgromadzone składki na ubezpieczenie emerytalne, waloryzacja tych składek oraz waloryzacja kapitału początkowego, jeśli ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu społecznemu przed 1 stycznia 1999 r.

Przepisy prawne odnoszące się do emerytury kapitałowej zamieszczone są w Ustawie o emeryturach kapitałowych z dnia 21 listopada 2008 roku. Zgodnie z nimi emerytura kapitałowa wypłacana ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych może przyjąć postać dożywotniej emerytury kapitałowej bądź okresowej emerytury kapitałowej.

Prawo do okresowej emerytury kapitałowej mają członkowie otwartego funduszu emerytalnego, którzy ukończyli 60 lat. Istnieje jeszcze drugi warunek. Wysokość zgromadzonych środków na rachunku członka OFE w ostatnim dniu miesiąca, w którym zostanie przyznana emerytura, nie może być niższa niż dwudziestokrotność kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Kwota ta, uzależniona od podatku pielęgnacyjnego, od 1 marca 2011 r. do 29 lutego 2012 r. wynosi 3 734,20 zł (20 x 186,71 zł). Ulegnie ona zmianie 1 marca 2012 r. na skutek waloryzacji.

Warto również wiedzieć, kiedy wygasa prawo do okresowej emerytury kapitałowej. Jednym z przypadków takiej sytuacji jest śmierć członka OFE. Poza tym prawo do emerytury kapitałowej wygasa w dniu poprzedzającym dzień, w którym członek OFE ukończył 65 lat oraz w sytuacji, kiedy środki zgromadzone na rachunku w OFE zostaną wyczerpane.

Prawo do dożywotniej emerytury kapitałowej mają członkowie otwartego funduszu emerytalnego, którzy ukończyli 65 lat. Drugim warunkiem wymaganym jest wysokość hipotetycznej emerytury kapitałowej. Kwota hipotetycznej emerytury kapitałowej jest wyliczana jako podzielenie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym przez średnie dalsze trwanie życia (publikowane przez GUS). Wysokość hipotetycznej emerytury kapitałowej nie może być niższa niż 50% kwoty dodatku pielęgnacyjnego.

Przyznanie emerytury kapitałowej i ustalenie jej wysokości należy do obowiązków ZUS, który rozpatruje wniosek członka otwartego funduszu emerytalnego. Osoba składająca taki wniosek wnosi jednocześnie prośbę o ustalenie prawa do emerytury w ramach I filaru. Członek OFE ubiegający się o emeryturę kapitałową składa również oświadczenie dotyczące wyboru oferty dożywotniej emerytury kapitałowej. Tego wyboru dokonuje spośród katalogu ofert dożywotnich emerytur kapitałowych przedstawionego przez ZUS. Warto pamiętać, że raz dokonanego wyboru nie można zmienić. Otwarty fundusz emerytalny jest zobowiązany poinformować osobę wnioskującą o emeryturę kapitałową o wysokości środków zgromadzonych na rachunku tej osoby.

Otwarty fundusz emerytalny przekazuje środki na wypłatę okresowej lub dożywotniej emerytury kapitałowe co miesiąc na rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który wskażemy.

Uprawnionym do otrzymania zasiłku pogrzebowego jest osoba fizyczna lub osoba prawna, która pokryła koszty pogrzebu. Na podstawie art. 12 Ustawy z dnia 26 listopada 2010 r., dotyczącej zmian niektórych przepisów związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz.U. z 2010 r. nr 238, poz. 1578), kwota zasiłku pogrzebowego od 1 marca 2011 wynosi 4000 zł.

Do 4000 zł w porównaniu do przepisów obowiązujących do 1 marca 2011 został pomniejszony również zasiłek pogrzebowy dla służb mundurowych: policji, straży pożarniczej, żołnierzy zawodowych. Gdy koszt pogrzebu został poniesiony przez kilka osób, zasiłek pogrzebowy jest dzielony między te osoby w proporcji odpowiadającej poniesionym przez nie kosztom pogrzebu.

Jeśli osobą pokrywającą koszty pogrzebu jest członkiem rodziny zmarłego, wysokość zasiłku pogrzebowego nie jest zależna od poniesionych kosztów i wynosi 4000 zł. W przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez osobę fizyczną nie będącą członkiem rodziny zmarłego lub przez osobę prawną, kwota zasiłku będzie uzależniona od wysokości udokumentowanych kosztów. Kwota ta nie może jednak przekroczyć 4000 zł. Z kolei w przypadku, gdy pogrzeb został zorganizowany na koszt Skarbu Państwa, organizacji społecznej lub politycznej, ale członek rodziny zmarłego również poniósł część jego kosztów, osobie tej przysługuje zasiłek pogrzebowy równy 4000 zł, zaś podmiotowi publicznemu przysługuje zasiłek równy poniesionym kosztom, nie większy jednak niż 4000 zł.

Do dokumentów wymaganych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy ubieganiu się o zasiłek pogrzebowy zalicza się:

– wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego – druk ZUS Z-12. Przed jego wypełnieniem należy uważnie przeczytać pouczenie dołączone do wniosku;
– skrócony odpis aktu zgonu;
– dowód osobisty lub skrócony odpis aktu stanu cywilnego w celu potwierdzenia pokrewieństwa bądź powinowactwa ze zmarłą osobą;
– oryginały faktur potwierdzających poniesione koszty pogrzebu lub kopie takich dokumentów potwierdzone przez bank, w przypadku, gdy oryginały są w posiadaniu banku;
– zaświadczenie odpowiedniego organu administracji państwowej bądź organizacji społeczno-politycznej oraz rachunki będące potwierdzeniem pokrycia kosztów pogrzebu w przypadku zorganizowania pogrzebu przez państwo lub organizację.

W ramach prewencji rentowej ZUS odpowiada za realizację programu rehabilitacji leczniczej. Rehabilitacja taka odbywa się w ośrodkach rehabilitacyjnych, które współpracują z ZUS. Obejmuje ona działania diagnostyczne, rehabilitacyjne, lecznicze, a także psychologiczne. Celem tego programu jest odzyskanie zdolności do pracy przez osoby, u których istnieje ryzyko długotrwałej niezdolności do pracy ze względu na chorobę, lecz – jednocześnie – istnieje szansa na przywrócenie zdolności po ukończeniu programu rehabilitacyjnego.

W działaniach ZUS najważniejszym czynnikiem jest odpowiednio szybkie skierowanie ubezpieczonej osoby do ośrodka rehabilitacyjnego. Podstawą do uzyskanie skierowania jest, rzecz jasna, orzeczenie wydane przez lekarza orzecznika ZUS. Lekarz orzecznik może wydać takie skierowanie na wniosek lekarza prowadzącego leczenie ubezpieczonego lub rencisty, w sytuacji ustalania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego albo orzekania o niezdolności do pracy podczas ubiegania się rentę lub też w momencie dokonywania kontroli zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego czasową niezdolność do pracy. W przypadku prewencji rentowej wniosek o przeprowadzenie rehabilitacji leczniczej może wystawić każdy lekarz prowadzący leczenie. Następnie rencista otrzymany wniosek składa we właściwym ze względu na miejsce jego zamieszkania oddziale ZUS. Wówczas lekarz orzecznik ZUS podejmuje decyzję, czy skierować osobę zainteresowaną na leczenie rehabilitacyjne.

Ośrodki rehabilitacyjne prowadzą leczenie w dwóch modelach: stacjonarnym i ambulatoryjnym. W ramach tego pierwszego leczone są m.in.: narządy ruchu, onkologiczne (po operacjach piersi) i schorzenia układu krążenia, a także oddechowego. Natomiast w systemie ambulatoryjnym leczy się narządy ruchu oraz schorzenia układu krążenia. Program rehabilitacji leczniczej obejmuje różne formy aktywności fizycznej, rehabilitację psychologiczną oraz edukację zdrowotną.

Koszty leczenia, zakwaterowania i wyżywienia podczas rehabilitacji leczniczej pokrywa ZUS. Koszty dojazdu do ośrodka rehabilitacyjnego ZUS zrefunduje w wysokości opłaty za najtańszy środka komunikacji publicznej.

Oprócz rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS prowadzi również inne działania. Zaliczyć do nich można – między innymi – zamawianie przeprowadzenia badań naukowych, mających na celu pogłębienie wiedzy na temat przyczyn niezdolności do pracy oraz możliwych sposobów na jej zapobieganie. Poza tym ZUS dofinansowuje konferencje naukowe na temat rehabilitacji i zapobiegania niezdolności do pracy, przygotowuje materiały informacyjne z zakresu prewencji rentowej oraz wydaje kwartalnik „Prewencja i rehabilitacja”.

Warunkiem niezbędnym do wypłacenia pracownikowi odprawy emerytalnej jest rozwiązanie z nim stosunku pracy. Rozwiązanie to nie może jednak zachodzić z winy pracownika. Warto zaznaczyć, że przepisy nie wskazują na obowiązek rozwiązania stosunku pracy w momencie spełnienia warunków, które uprawniają do emerytury. Często więc pracownik odkłada w czasie rozwiązanie umowy z pracodawcą. Ważne jest jednak, że osoba taka będzie mogła wystąpić o odprawę emerytalną w późniejszym czasie (w momencie rozwiązywania stosunku pracy).

Odprawa emerytalna przysługuje zarówno pracownikowi odchodzącemu na emeryturę powszechną, jak i pracownikowi, który ma prawo przejść na emeryturę wcześniejszą. Natomiast prawa do odprawy emerytalnej nie posiada osoba, która przechodzi na świadczenie przedemerytalne.

Zasadniczo, wysokość odprawy emerytalnej jest równa jednomiesięcznemu wynagrodzeniu (art. 92 § 1 k.p.). Wysokość tego świadczenia ustalana jest na zasadach określania ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Na mocy przepisów szczególnych bądź obowiązującego w zakładzie pracy regulaminu pracy lub wynagradzania wysokość odprawy emerytalnej może być inna niż równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Do wyższych odpraw emerytalnych mają prawo niektóre grupy zawodowe, takie jak: urzędnicy państwowi, urzędnicy samorządowi oraz nauczyciele. Odprawa emerytalna dla urzędników państwowych i samorządowych po 10 latach pracy będzie równowartością dwumiesięcznego wynagrodzenia, po 15 latach – trzymiesięcznego wynagrodzenia, natomiast po 20 latach pracy – sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Wysokość odprawy emerytalnej dla nauczycieli, którzy przepracowali mniej niż 20 lat, to równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia, zaś dla tych, których staż pracy przekroczył 20 lat, jest to równowartość trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Odprawa emerytalna powinna być wypłacona przez pracodawcę w dniu ustania stosunku pracy lub w dniu, w którym pracownik spełnił wymogi uprawniające do ubiegania się o emeryturę. Przedawnienie roszczenia o wypłatę odprawy emerytalnej następuje po upływie 3 lat od dnia, w którym roszczenie to stało się wymagalne.

Należy pamiętać, że danemu pracownikowi przysługuje tylko jedna odprawa emerytalna w życiu. Podlega ona opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.