Badania, jakie przeprowadzili kilka lat temu Pracownicy Akademii Medycznej w Krakowie, przyniosły nieoczekiwane wyniki. Celem było skontrolowanie stanów lękowych, jakie występują u skoczków. Badani, pytani o poziom lęku, udzielali najczęściej odpowiedzi, iż nie odczuwają strachu podczas zawodów. Fizyczne fakty zdawały się jednak temu zaprzeczać.

Przykładowo: przed zawodami skoczkowie udawali się na mszę, do spowiedzi lub spędzali poranek z bliskimi osobami; podczas zawodów nerwowo poprawiali kaski i gogle. Stwierdzono również, że o ile podczas zawodów sportowcy zachowują stalowe nerwy, o tyle po skokach często widoczne były u nich objawy fizjologiczne jak zimny pot czy drżenie mięśni.

Bardzo ważne jest, aby poziom lęku skoczka był kontrolowany i obniżany, głównie przez trenera. Jego zadaniem jest rozpoznać, czy zawodnik utrzymuje formę i jak zachowuje się podczas treningów oraz skoków na zawodach. Niezwykle pomocne w obniżaniu poziomu stresu są ćwiczenia oddechowe. Sportowca należy nauczyć oddychania przeponowego, czyli robienia głębokiego wdechu z równoczesnym parciem na przeponę. Dzięki takiemu działaniu stymulowany jest nerw błędny oraz splot słoneczny, co znacząco obniża napięcie wegetatywne.

Każdy skoczek narciarski powinien posiadać psychoterapeutę, który pomoże mu utrzymać należytą kondycję psychiczną, ale i zadba o to, by nie odczuwał on lęku przed wyczynowym narciarstwem. Podczas spotkań terapeuta skupia się przede wszystkim na odczuciach i emocjach towarzyszących skoczkowi. Jeżeli pojawi się lęk, oboje ustalą indywidualne dla skoczka sposoby jego niwelowania.

Pomocny jest również trener, który może pomóc zwalczać lęk poprzez dobór odpowiednich ćwiczeń podczas treningów. Im więcej czasu skoczek poświęci podczas treningów na zadania powodujące lęk (np. sam moment skoku lub należyte ustalenie ciała do skoku), tym szybciej upora się z jego odczuwaniem.

Stres można kontrolować poprzez:

– UNIKANIE: Gdy zawodnik rozpozna sytuację powodującą stres, powinien dążyć do jej polubownego rozwiązania lub podjąć próbę uniknięcia. Np. dwaj gracze, którzy zawsze podczas treningu zwracali się do siebie w agresywny sposób, powinni trenować w innych godzinach lub ćwiczyć w dużym odstępie od siebie;

– POWTARZANIE: Stres może być redukowany poprzez częsty kontakt z sytuacją stresującą. Np. jeżeli zawodnik odczuwa silny lęk przed grą przy publiczności, powinien jak najwięcej treningów odbywać w towarzystwie możliwie licznej grupy obserwatorów. Pomoże mu to w przyzwyczajeniu się do bycia obserwowanym i złagodzi stres towarzyszący rozgrywkom drużynowym;

– PRZEMYŚLENIE: Jeżeli gracz uważa, że z jakiegoś powodu może nie być wydolny (np. wydaje mu się, że przegra, bo zbyt mało trenował i przeciwnik z pewnością jest lepszy), powinien uwolnić się od natrętnych myśli poprzez przemyślenie sytuacji.

Przykładowo: Czy faktycznie ćwiczył zbyt mało? Który element treningu ma opanowany, a który był dla niego problemowy? Takie przemyślenie wpłynie pozytywnie na zmniejszenie poziomu lęku. Dodatkowo może okazać się, że negatywne sądy na własny temat są wyolbrzymione i w rzeczywistości zawodnik posiada dość wysokie kompetencje, dające mu dużą szansę na wygraną.

Ponadto, w walce ze stresem niezwykle pomocne są techniki relaksacji, m.in.:

– MEDYTACJA/JOGA: ich uprawianie wpływa bardzo korzystnie na rozluźnienie całego organizmu, redukcję napięcia i oczyszczenie umysłu z negatywnych (wywołujących stres) myśli;
– AROMATERAPIA: stosowanie terapii polegającej na użyciu zapachowych olejków o działaniu uspokajającym, relaksującym i antystresowym;
– MUZYKOTERAPIA: poddanie się dźwiękom, ich intensywności oraz tempu sprawia, że ciało jest mniej naprężone, zaś umysł zrelaksowany.

Do najpopularniejszych technik mających na celu budowanie pewności siebie u zawodników, należą:

TRENING WYOBRAŻENIOWY
Technika ta ma na celu wprowadzenie zawodnika w stan koncentracji, ale i relaksacji zarazem. Stosowane są tutaj:
– technika wewnętrzna (ćwiczący obserwuje własną osobę „od wewnątrz”);
– technika zewnętrzna (zawodnik wyobraża sobie, że spogląda na siebie – ćwiczącego – stojąc z boku).

SKUTECZNE WYZNACZANIE CELÓW
Często zawodnicy odczuwają dyskomfort psychiczny związany z trudnością w osiągnięciu nadrzędnego celu. Należy podzielić ów cel na mniejsze i konkretniejsze zadania, aby wydały się one zawodnikowi realne do osiągnięcia.

MODELOWANIE RÓL
Metoda ta polega na obserwacji innych zawodników i próbie wyobrażenia sobie, w jaki sposób podejmują oni działania. Najlepsze rezultaty przynosi obserwacja zawodnika, który tylko w niewielkim stopniu jest lepszy od gracza, którego motywacja ma wzrosnąć. Ma on bowiem możliwość zidentyfikowania się z obserwowanym zawodnikiem, co doprowadzi do wzrostu zaangażowania w ćwiczenia i zwiększenia pewności siebie.

MANIPULACJA CZYNNIKAMI ZNAJDUJĄCYMI SIĘ W OTOCZENIU
Celem ćwiczeń jest włączenie do treningów elementów, które będą przyczyniać się do wzrostu kompetencji zawodnika, np. opracowywanie technik obronnych odpowiadających sposobom ataku przyszłego przeciwnika. Taki zabieg wpływa pozytywnie na zwiększenie poczucia pewności siebie u zawodników.

AUTOROZMOWY
Dialog ze samym sobą wpływa pozytywnie na rozwój pewności siebie. Zawodnik sam zagrzewa się do działania, motywuje się („Jeśli Ci się uda, zyskasz szacunek wśród kolegów z boiska. Dasz radę!”) i uwalnia umysł od natarczywych, negatywnych myśli.

PLANUJ
Przed rozpoczęciem inwestowania, zaplanuj: ile dokładnie kapitału chcesz poświęcić, kiedy przestaniesz grać, jaką stratę możesz tolerować, a po jakiej się wycofać itp. Ponadto zapoznaj się ze spółkami, w które chcesz zainwestować – poczytaj na ich temat, dowiedź się dokładnie, czym się zajmują. Może okazać się to bardzo pomocne przy podejmowaniu ostatecznych decyzji związanych z inwestycją.

OGRANICZ EMOCJE
Jeżeli nagle dostrzeżesz, że zamiast zyskiwać, tracisz, nie podejmuj pochopnych decyzji! Kurs nie jest stały, waha się – najlepszym rozwiązaniem w sytuacji, gdy nie wiesz, czy wycofać się z inwestycji, czy w niej pozostać, jest śledzenie opinii na temat Twojej inwestycji. Sprawdź, co mówią eksperci, gdyż może okazać się, że wycofanie przyniosłoby Ci ogromne straty.

TRZYMAJ SIĘ TRENDU
Nie myśl, że możesz oszukać rynek obstawiając zmianę trendu. Możesz uważać, że skoro tyle już spadł, to z pewnością wkrótce odbije się od dna i poszybuje w górę. Niestety może powinąć Ci się noga. Jest to ślepa droga, w której otrzymujesz żadnej gwarancji, czy udało Ci się trafić, czy też nie. Szybko może okazać się, że na stosowanie metody prób i błędów zabraknie Ci funduszy.

CHROŃ SWÓJ KAPITAŁ
Określ dokładnie, jaką sumą chcesz (i możesz!) rozporządzać. Niejednokrotnie inwestorzy giełdowi – przeczuwając duże zyski – zaciągają kredyty, by ulokować na giełdzie większą kwotę. Może być to jednak ślepy zaułek prowadzący do bankructwa.

UNIKAJ TŁUMÓW
Nie inwestuj tam, gdzie wszyscy. Szybko możesz się rozczarować, gdy zorientujesz się, że zamiast zarabiać – nic nie zyskujesz lub zyskujesz niewiele. Wyszukuj mniej popularne inwestycje, które mogą przynieść Ci większe zyski.

Termin „charyzmatyczny” odnosi się do osób, które posiadają następujące cechy:
– są liderami grup, w których się znajdą,
– są autorytatywne,
– potrafią podejmować decyzje, których nie zmieniają pod wpływem sugestii innych osób,
– trzymają się swoich opinii i potrafią umiejętnie ich bronić,
– posiadają umiejętność przemawiania do grupy i przekonywania jej do swoich racji lub przekonań.

Charyzmatyczny przywódca – jako lider – potrafi wpłynąć na opinie i decyzje swoich zwolenników. W świecie biznesu osoba posiadająca takie atrybuty może w dość krótkim czasie odnieść duży sukces. Osiągnąć może go poprzez kierowanie otaczającymi ją osobami w taki sposób, by przysłużyły się do realizacji zamierzonych przez lidera celów. Dodatkowo, osoba charyzmatyczna, poprzez umiejętne zjednywanie sobie zwolenników, może w szybkim czasie zbudować zespół pracowników, którzy z oddaniem poświęcać się będą określonym celom.

Konkretnego znaczenia terminowi „charyzma” nadał Max Weber, niemiecki socjolog. Określił on mianowicie trzy typy panowania: tradycyjne, legalne i charyzmatyczne. To ostatnie cechuje przejściowy charakter, gdyż często jest wytworem zmian społecznych. Po pewnym czasie może dość do zjawiska „spowszechnienia” charyzmy, co spowoduje przekształcenie panowania w jeden z pozostałych, zaproponowanych przez Webera, typów.

Od dłuższego czasu wiadomo, że ludzie przy podejmowaniu wyborów kieruje się niemal w 90% swoimi emocjami, nie zaś racjonalną kalkulacją. Ważne jest zatem, by zarówno handlowcy, usługodawcy, jak i menadżerowie potrafili we właściwy sposób wykorzystać swoją wiedzę oraz nabyte umiejętności w relacjach z klientami i kontrahentami. To, jak dobrze będą oni potrafili spożytkować swoją wiedzę, zależy w dużej mierze od ich inteligencji emocjonalnej.

Osoby o wysoko rozwiniętym poziomie inteligencji emocjonalnej (EQ):

– cechuje umiejętność podnoszenia jakości swojej pracy oraz odczuwania z niej satysfakcji,
– potrafią rozpoznawać własne emocje i motywować się do działania,
– posiadają zdolność rozwiązywania większości problemów w dość krótkim czasie,
– są wytrwałe w dążeniu do celu, bez względu na odnoszone w trakcie małe niepowodzenia,
– posiadają umiejętność trafnego rozpoznawania emocji innych ludzi,
– optymistycznie spoglądają w przyszłość,
– potrafią stworzyć w czasie pracy atmosferę sprzyjającą pomysłowości.

W dzisiejszych czasach wszystkim zależy na rozwijaniu własnego interesu i spełnianiu się w biznesie. Każdy dąży również do rozwijania swoich umiejętności oraz kompetencji, gdyż to właśnie one są niezbędne do dalszego rozwoju i osiągania sukcesów.

Rynek pracy jest wymagający, przez co dochodzi do ciągłej rywalizacji pomiędzy pracownikami – każdy chce wykonywać swoje obowiązki lepiej, szybciej i z większą dokładnością oraz satysfakcją – dla samego siebie. Każdemu bowiem zależy na tym, by rozwinąć u siebie ponadprzeciętne zdolności, wyróżniające spośród tysięcy innych potencjalnych pracowników.

W sytuacji, kiedy pracownik jest zadowolony ze swej pozycji lub widzi dla siebie perspektywę awansu, będzie starał się wykonywać swoje obowiązki najlepiej, jak tylko potrafi. Często jednak praca bez zastrzeżeń nie przynosi rezultatów, na jakie liczy pracownik (pochwały szefa, premie, wyróżnienia). Z tego też względu pracownicy często decydują się na zrobienie kroku naprzód i starają się zrobić więcej, niż określa to zakres obowiązków w ich umowach.

Efektem tego jest:
– rywalizacja pomiędzy pracownikami,
– pogorszenie relacji wewnątrzgrupowych,
– odczuwanie przez pracowników (jak i często przez pracodawcę) napięcia, złej atmosfery,
– nieświadome zaniechanie przez pracowników mniej ambitnych, codziennych obowiązków, kosztem większych projektów.

Aby zapobiec walce o wpływy, należy podjąć stanowcze działania:

– każdy pracownik powinien mieć jasno określony zakres obowiązków, który nie będzie pokrywał się z obowiązkami innych pracowników w firmie;

– jeżeli w danym dziale lub przy konkretnym projekcie pracują osoby, których obowiązki nakładają się, należy umieścić je w takich miejscach w biurze, by nie siedziały w sąsiedztwie – zapobiegnie to wzajemnemu kontrolowaniu przebiegu pracy, rozpraszaniu i silnej rywalizacji;

– pracodawca powinien odbywać z pracownikami rozmowy (np. miesięczne lub kwartalne spotkania podsumowujące przebieg pracy), na których wyrażałby swoją opinię i wysłuchał uwag pracownika. Dzięki temu podwładny wiedziałby, czego może spodziewać się w najbliższym czasie (braku zmian, awansu, zwolnienia, wyróżnienia itp.).

Negocjacji nie należy mylić ze współpracą, gdyż ta polega na tworzeniu więzi oraz współdziałaniu w celu osiągnięcia tych samych celów.

Istnieje wiele metod negocjacyjnych, do jednej z nich zalicza się dość ofensywną technikę nosząca nazwę „front wschodni”. Jej celem jest przedstawienie stronie przeciwnej dwóch (lub więcej) rozwiązań, na które może się zdecydować. W rzeczywistości jest to jednak wybór pozorny, gdyż każde z zaproponowanych rozwiązań jest dla drugiej strony niekorzystne.

Przykładowo:

Szef wie, że jeden z jego pracowników ma do wykorzystania sporo zaległego urlopu. Nie chce wypłacać mu za to ekwiwalentu, wie jednak, że niedługo odbędzie się koncert, na który pracownik mógłby chcieć pójść, a na który szef posiada kilka darmowych wejściówek, których i tak nie wykorzysta. Proponuje pracownikowi, aby wziął urlop, by pojechać na koncert, w zamian otrzyma darmową wejściówkę. W przeciwnym wypadku przed końcem roku będzie musiał wziąć kilka dni urlopu, nawet, jeśli ich nie potrzebuje. Pracownik ma więc pozorny wybór, ponieważ z jego perspektywy ekwiwalent mógł być istotniejszy lub ma on zbyt wiele pracy, by skorzystać z dni wolnych. Musi jednak podjąć decyzję.

Technika frontu wschodniego jest niezwykle efektywna, gdyż druga strona – zamiast szukać innych rozwiązań – skupia się na dokonaniu wyboru pomiędzy zaproponowanymi opcjami. Stosowana jest najczęściej w sytuacji, gdzie obie strony nie mają wyrównanych pozycji, np. pracownik – szef, dzieci – rodzice itp.

Po dokonaniu przez stronę wyboru, zawsze towarzyszy jej wrażenie przegranej, w związku z czym technika ta nie powinna być stosowana w sytuacjach, gdzie stronie „silniejszej” zależy na zachowaniu dobrych relacji ze stroną „słabszą”.

Psychologia pozytywna, poza zainteresowaniem siłą i emocjami człowieka, powoli wkracza również w inne obszary, m.in. w świat biznesu.

Jej wpływ wyraża się przede wszystkim poprzez:

– pozytywne nastawienie w odniesieniu do sprzedaży (jej efektywności);

– wpływ pozytywnych i zdrowych relacji pomiędzy współpracownikami oraz właścicielami firm (lub zarządami) na efektywność funkcjonowania firmy i wydajność pracowników;

– zmniejszanie rotacji pracowników w biurze poprzez branie pod uwagę ich satysfakcji z wykonywanej pracy, a także poziomu ich zadowolenia;

– rekrutację nowych pracowników przez pryzmat ich obecnych kompetencji, a także umiejętności ich rozwijania w przyszłej pracy;

– pozytywne przywiązania do danej marki, a także generowanie pozytywnych skojarzeń z nią;

– umacnianie wizerunku i siły danej firmy w sposób pozytywny;

– ukazywanie znaczenia pozytywnych relacji z klientami (efekt lojalności klienta wobec firmy).

Wykorzystywanie w biznesie psychologii pozytywnej wpływa bardzo korzystnie na ogólne postrzeganie firmy, pomaga podnosić morale pracowników, dzięki czemu powstają zgrane, dobrze współpracujące zespoły. Odpowiednie zarządzanie firmą sprawia, że klienci mają o niej pozytywne zdanie i chętniej wracają, by ponownie skorzystać z jej usług.

Intuicja objawia się na trzech poziomach:
– intelektualnym,
– fizycznym,
– emocjonalnym.

Ponadto wyróżnić można następujące jej typy:
– intuicja twórcza, nazywana generatywną;
– intuicja odkrywcza, czyli przerywanie intuicją logicznych myśli;
– intuicja wartościująca, przesyłająca do podświadomości ostrzeżenia odnośnie wyborów jednostki,
– intuicja przewidywawcza, sugerująca, co może nastąpić w konsekwencji pewnej czynności,
– intuicja operacyjna.

Intuicję, podobnie jak inne procesy myślowe, można rozwijać i wzmacniać.

W tym celu należy podjąć następujące działania:

– prowadź „dziennik intuicji” – metoda ta polega na zapisywaniu w notatniku wszelkich przemyśleń a także podpowiedzi, jakie podsuwała Ci intuicja w ciągu każdego dnia;

– rozwijaj swoje doświadczenia życiowe, ukierunkuj je na wybraną dziedzinę i zdobądź w niej doświadczenie;

– pozwól sobie na relaks – dobrą metodą na uwolnienie myśli jest medytacja lub joga.

Im więcej czasu będziesz poświęcał na ćwiczenie swojej intuicji, tym szybciej zauważysz efekty. Pamiętaj, że przede wszystkim najważniejszy jest relaks i uwolnienie się od napięć – tylko wówczas będziesz w stanie skupić się na tym, co podpowiada Ci Twoja intuicja.