Rozwój i przebieg zaburzenia schizotypowego mają zwykle cechy właściwe zaburzeniom osobowości. Mimo że zaburzenie to charakteryzuje się nieprawidłowościami myślenia i afektu zbliżonymi do zmian spotkanych w schizofrenii czy dziwnym, ekscentrycznym zachowaniem, jednak w ogóle nie pojawiają się tu odchylenia charakterystyczne dla schizofrenii. Wśród objawów pojawia się anhedonia czyli utrata lub brak zdolności odczuwania przyjemności oraz skłonność do społecznego wycofywania się spowodowana lękiem. Występuje także chłodny lub niedostosowany afekt, przez który w psychiatrii i psychologii rozumiemy ekspresję emocji. Osoba o zaburzeniu schizotypowym jest chłodna i zdystansowana do otoczenia i wykazuje wobec niego dużą podejrzliwość.

Przebywasz w tym piekle słabości i przerażenia zaledwie od kilku do kilkunastu minut. Ciężko uwierzyć, że nie trwało to całych wieków i że udało Ci się jednak ujść z tego z życiem. Jeśli wezwiesz karetkę lub odwiedzisz lekarza z niedowierzaniem wysłuchasz opinii, że był to zwykły atak paniki, a nie cudowne wyrwanie się ze szpon śmierci.

Ataki paniki to coraz częstsze zjawisko dotykające także ludzi, którzy zdecydowali się żyć za granicą, szczególnie ponurą i deszczową. Stres związany z pracą, nie zawsze przychylne środowisko, poczucie odmienności i nieradzenia sobie to ulubione pożywki dla ataków paniki. Mimo że walczysz ze stresem i starasz się mu nie poddawać, on i tak wychyli paskudny łeb, czasem w najmniej oczekiwanym momencie. Myślisz, że drugi raz chyba już tego nie przeżyjesz, a Twój lęk jeszcze bardziej zachęca atak paniki do kolejnych odwiedzin. Na jej ewentualny powrót najlepiej nastawić się jak na przyjazd upierdliwej teściowej. Pomęczy, pomarudzi, postraszy, ale w końcu sobie pojedzie, choć wydaje Ci się, że przeprowadzi się tu na stałe. Faktem jest, że to co teściowa panika Ci wytyka nie jest takie do końca bez sensu. Żyjesz w stresie i lęku, który ona pokazuje Ci jak kurz na palcu ściągnięty z ramy obrazu czy śmieci wmiecione pod dywan. Niby sprzątasz, a ta cholera i tak coś wynalazła! Kiedy będzie Cię prześladować i wkręcać w głowę głupie myśli po prostu przetrwaj to krótkie przecież zrzędzenie.

Myślenie o tym, że masz nie myśleć o ataku paniki nie jest specjalnie pomocne. Ja również proszę Cię nie myśl teraz o wielkiej obleśnej małpie z czerwonym pryszczatym zadem i wyliniałym, złamanym ogonem. Absolutnie nie wyobrażaj sobie jak szczerzy krzywe żółte kły, z których kapie cuchnąca ślina. Dobrze Ci idzie to niemyślenie? Wysłuchując tego co panika ma Ci do zakomunikowania, zrób 15 głębokich wdechów i wydechów przeponą i powiedz na głos tak: „Stop! Wiem, masz rację, że pokazujesz mi konsekwecje życia w stresie i lęku. Jak skończysz, zrobię co należy, byś nie musiała znów mnie ostrzegać.”

Kiedy atak minie zastosuj się do swojej obietnicy i zrób wszystko, by nie narażać się na powtórne wizyty. Zadbaj o siebie i swój relaks, chociaż myślisz, że to niełatwe, ale jest jednak wykonalne.

Śmiej się jak najczęściej, jak wydaje Ci się, że nie masz z czego oglądaj śmieszne komedie czy czytaj dowcipy, zanim się totalnie rozkręcisz. Panika nie daje się nabierać na sztuczną wesołość wywołaną narkotykami czy alkoholem. Plastikowa dieta uboga w magnez i wszelakie środki odżywcze także kusi panikę do wpadania w odwiedzinki. Obowiązkowo rób sobie nawet drobne przyjemności, nagradzaj się za wykonane zadania, choćby byłyby to najmniejsze sukcesy. Oczywiście wcale nie musisz tego robić, jeśli uważasz to za zbyt trudne. Teściowa panika uzna, że skoro nie umiesz zrobić nawet tak drobnych kroczków dla swojego lepszego samopoczucia, to znów będzie potrzebna jej interwencja. A jeśli tylko zrozumie, że znów o niej intensywnie myślisz, skwapliwie pojawi się w odpowiedzi na Twe obawy.

Magia może stać się jednak koszmarem, gdy zauważysz, że obsesyjnie zaczynasz myśleć o jedzeniu. Już się nim rozsądnie nie rozkoszujesz, ale po prostu kompulsywnie sięgasz po kolejny kęs tylko po to, by sztucznie zapełnić pustkę czy złagodzić stres. Przyjemność trwa krótko, bo dopada Cię poczucie winy i wstyd, że jesz byle co, byle jak, byle dużo i często. Każdemu zdarzają się napady niezwykłego apetytu na np. poprawiającą humor czekoladę i jest to całkowicie normalne. Co innego, gdy dzieje się to notorycznie i szczególnie w przypadkach, gdy targają nami silne emocje lub dopada nas nuda. Bywa czasem i gorzej, potrafisz zmienić plany, byleby tylko rzucić się na jedzenie, a każda próba opanowania się kończy się klęską.

Niemożność sięgnięcia po żywnościowego pocieszacza stresuje jeszcze bardziej, a powrót do niepohamowanego jedzenia totalnie miażdży dobre samopoczucie. Trwania w postanowieniu nie ułatwiają osaczające nas zewsząd kolorowe reklamy chipsów, lizaków, sztucznych dań z papierka i pseudo zdrowych deserków. Na chwilę odciążając psychikę zaczynamy przeciążać swoje ciało, które nie odpowie nam wdzięcznością na takie machinacje. Przesadne spożywanie pokarmów może prowadzić nie tylko do złego samopoczucia, ale otyłości, nadwagi czy bulimii. Niestety na dłuższą metę żadne uzależnienie nie pomoże nam w pozbyciu się frustracji, stresu, nudy czy zmęczenia. Jeśli nadmierne jedzenie ma u Ciebie charakter przymusowy, nie poddający się próbom kontroli warto udać się po pomoc do specjalisty. Pomocą służą psychoterapeuci i psychologowie, bardzo dobre efekty daje często umiejętna hipnoterapia.

Zależnie od sytuacji wykorzystuje się w hipnoterapii m.in. techniki awersyjne. Działają one na zasadzie odruchów warunkowych i wzbudzają uczucie wstrętu do np. niezdrowych produktów żywnościowych. Hipnoterapeuta pomaga Ci także „przeprogramować” Twój umysł, aby odczucie szczęścia, relaksu i satysfakcji płynęło z innych źródeł niż obsesyjne jedzenie.

Współczesność rzadko pozwala nam na zachowanie równowagi psychicznej i stabilności emocjonalnej. Wpływ na zmienne nastroje ma wpływ środowiska w jakim się wychowujemy, doświadczenia, które nas dotknęły, ludzie jakich spotkaliśmy. Z podziwem możesz obserwować osoby wykazujące się stoickim spokojem, kiedy Ty czujesz się jak na huśtawce wznoszącej Cię od bram nieba do samych wrót piekła. Zmienność nastrojów wydaje się być bardziej charakterystyczna dla kobiet co to „co innego myślą, co innego mówią, a co innego robią”. Mężczyźni jednak też poddają się wahaniom nastroju, jednak kulturowo zostali wychowani tak, by tych emocji nie okazywać. Im „nie wypada” płakać czy okazywać słabości, albo radośnie piszczeć. Tłamszone w nich emocje mogą natomiast zamienić się w agresję czy frustrację.

Byłoby wspaniale zachować tylko tę górną granicę, kiedy czujemy się szczęśliwi, silni i radośni. Warto więc przyjrzeć się sprawom i ludziom wzbudzającym w nas podły nastrój. Często okazuje się gdy spojrzymy na siebie z dystansu, że znakomita większość sytuacji jest niewarta wpadania w otchłań rozpaczy, gniewu i złości. Wahania nastrojów tak naprawdę potrafią dopaść każdego, nawet w najbardziej niespodziewanym momencie. To, że w danej chwili myślimy, że wzięły się znikąd, nie znaczy, że wyzwalające je bodźce nie zakorzeniły się w naszej podświadomości. Jeśli nie potrafisz poradzić sobie w pojedynkę, zwróć się do psychoterapeuty. Będzie on miał możliwość zbadania czy Twój nastrój nie jest oznaką czającej się depresji lub innych poważniejszych problemów psychicznych. Wahania nastrojów są zupełnie naturalne w okresie dorastania, menopauzy i przed zbliżającą się menstruacją, kiedy nasze hormony szaleją i zakręcają nas w szalonym wirze.

Największe szkody wyrządza choroba sieroca, która wystąpiła przed 3 rokiem życia. U małych dzieci choroba ta ma też z kolei największe szanse na odwrócenie jej przebiegu. To czas naszego intensywnego rozwoju i szczególnej potrzeby opieki i poczucia bezpieczeństwa.

Środowisko nie zaczyna na nas oddziaływać dopiero tuż po urodzeniu. Od początku naszego pojawienia się dochodzą do nas informacje z organizmu matki. Już w drugim i trzecim trymestrze nasze ciało uczy się środowiska, w którym przebywa i odczuwa docierające z niego bodźce. Nasz mózg przede wszystkim rozwija się już po urodzeniu, szczególnie pod wpływem otoczenia. Obwody nerwowe, którym dostarczane są prawidłowe bodźce będą się rozwijać w sposób optymalny, a te które tych bodźców zostaną pozbawione rozwiną się słabiej, a czasem nawet wcale. Dzieci, które czują, że są niechciane, lekceważone i ignorowane mogą zakodować sobie poczucie odrzucenia do końca życia. Skutki takiej choroby według Marii Łopatkowej objawiają się niedojrzałością uczuciową i zahamowaniem rozwoju emocjonalnego.

Chorzy mają problemy z nawiązywaniem i podtrzymywaniem kontaktów uczuciowych, poczucie niższości, samotności, lęki i często odczuwają depresję. Mają niską aktywność życiową i ubóstwo inicjatyw i wykazują niewielkie zainteresowanie światem i otoczeniem. Dopada je ciągła huśtawka nastrojów, a ich zachowanie bywa nieprzewidywalne. Nie potrafią radzić sobie w nowych sytuacjach, mają ubogą wyobraźnię, słabą koncentrację i niski poziom myślenia abstrakcyjnego i logicznego. Zachowania stereotypowe jak bujanie się i kiwanie, kręcenie głową potrafią zakorzenić się do końca życia i osoby dorosłe często ukrywają te objawy przed środowiskiem. Objawy te są odwracalne, zwłaszcza u maluchów, o ile znajdą się one jak najwcześniej w prawidłowym środowisku rodzinnym. Przede wszystkim należy pomóc naturalnej rodzinie, aby nie doszło w niej do sytuacji kryzysowej, kiedy chce ona oddać dziecko do placówki opiekuńczej. Szczególnie mogą tu pomóc różnorodne formy terapii jak np. terapia rodzinna. Niestety nie zawsze udaje się zapobiec rozpadowi rodziny, dlatego należy znaleźć dziecku kochających opiekunów. Więzy krwi tak naprawdę nie są najważniejsze w ludzkim życiu.

Do depresji reaktywnych zalicza się także depresje w reakcji na żałobę. Uraz psychiczny zainicjowany jest śmiercią najbliższych, do których osoba jest mocno przywiązana. Dotyczy to nie tylko rodziców, dzieci, małżonka czy innych członków rodziny, ale także przyjaciół i ukochanych zwierząt. W przebiegu takiej depresji wymienia się najczęściej stan odrętwienia i zobojętnienia uczuciowego. Osoba, której dotknęła bolesna strata, nie dopuszcza do świadomości, że ktoś jej najbliższy odszedł na zawsze i już do niej nie powróci.

Uczucie żalu, rozpaczy i bezdennego smutku miesza się czasem z agresją, gniewem, złością i protestem. Niemal wszystkie myśli krążą wyłącznie wokół utraconej osoby, nie pozwalając spać ani prawidłowo przebiegać innym funkcjom życiowym. Następuje pogorszenie nie tylko stanu psychicznego, ale i fizycznego, objawiające się zaburzeniami somatycznymi.

Przyczyną urazu psychicznego może być odejście człowieka, na którym nam zależy nie tylko wskutek śmierci, ale i zawodu miłosnego, rozwodu czy wyjazdu, np. emigracja. Uraz psychiczny może również być spowodowany utratą posiadanych jak i potencjalnych wartości duchowych lub materialnych istotnych dla danej jednostki. Dotyczy to zagrożenia utraty wolności lub jej pozbawienia, a także strat materialnych, szczególnie tych nagłych i niespodziewanych, spowodowanych klęską żywiołową, bankructwem czy kradzieżą. Depresja może być także reakcją na degradację społeczną i utratę pozycji zawodowej. Może także dotykać osób, które zakończyły aktywne życie zawodowe odchodząc na rentę bądź emeryturę.

Idąc ulicą czy robiąc zakupy w sklepie marzysz, aby były całkowicie puste. Obiad w restauracji, wyskoczenie na drinka do knajpki, a nawet jazda środkami niemal już „masowego przekazu”, gdzie wszyscy się gapią, a nawet pewnie z Ciebie podśmiewają to prawdziwy koszmar. Z podziwem i niedowierzaniem patrzysz na tzw. dusze towarzystwa, które wśród innych ludzi rozkwitają jak pawi ogon.

Ty czujesz się jak motyl w pajęczej sieci lęku i cudzych spojrzeń. Sama myśl o publicznym wystąpieniu przyprawia Cię o palpitacje serca, a młodzież reaguje niezwykle nerwowo nawet przy odczytywaniu listy obecności. Nawiązanie kontaktu z ludźmi, nie mówiąc o bliższej relacji czy umówieniu się na randkę wprawia Cię w przerażenie. Mimo, że nie masz żadnych zaburzeń chodu i mowy, w obecności innych głos zaczyna Ci się łamać i drżeć, jąkasz się lub w ogóle nie możesz wykrztusić słowa, a nogi zaczynają Ci się plątać.

Drżenie rąk, krew uderzająca do głowy, fale gorąca zalewające ciało, nagłe rumieńce, pocenie się, bijące jak oszalałe serce to objawy znane każdej osobie z fobią społeczną. Być może rozbawi je wspominanie o lęku przed publicznymi wystąpieniami, kiedy czasem po prostu nie mogą iść za potrzebą do toalety publicznej. Taka chorobliwa nieśmiałość i nieznośny lęk przed ludźmi nie występuje tylko u osób o introwertycznym charakterze. Osoby z fobią społeczną mogą się urodzić z osobowością sangwinika – towarzyską, wesołą i lgnącą do ludzi. Niestety złe doświadczenia z dzieciństwa, nadmiernie surowi czy nadopiekuńczy opiekunowie, wredni nauczyciele, złe relacje z podłymi i złośliwymi rówieśnikami mogą się niekorzystnie odbić nawet na silnym i pierwotnie radosnym charakterze. Czy ciągle się z Ciebie naśmiewano, krytykowano Twój wygląd, charakter, poczynania, podejście do życia i świata? Wprawiano Cię w zakłopotanie, zażenowanie i upokarzano? Zanim całkiem wpadniesz w depresję, warto pamiętać, że Ci co mogli Cię skrzywdzić, narobili już dość złego i nie musisz im pozwolić mieć ciągłego wpływu na jakość Twojego życia.

Fobie, nie tylko społeczne, da się często wyleczyć tak szybko jak się pojawiły. Technika zwalczania fobii NLP zwana techniką podwójnej dysocjacji pomogła wielu ludziom w bardzo krótkim czasie.
Generalnie warto wybrać się ze swoim problemem do psychoterapeuty. Jeśli zostanie Ci zaproponowana wizyta u psychiatry i przyjmowanie leków, musisz jednak pamiętać, że leki tłumią jedynie objawy, a nie usuwają przyczyn. Nie myśl, że problem lęku społecznego dotyka tylko Ciebie. Wystarczy zajrzeć na odpowiednie forum tematyczne. Być może zaskoczy Cię ilu ludzi ma podobne odczucia do Twoich. Mimo fobii społecznej wszyscy dzielą się tu swoimi odczuciami właśnie z innymi osobami, zamiast ich się lękać. A to już duży krok do przodu.

Jego konsekwencją jest spadek Twojej dziennej aktywności ruchowej o ponad 50 %. W Polsce, w przeciwieństwie do USA jak dotąd rzadko diagnozowano CFS, ponieważ chorzy spełniali najczęściej kryteria pasujące do depresji czy zaburzeń somatyzacyjnych.

Zespół przewlekłego zmęczenia (CFS, Chronic Fatigue Syndrome) może zostać spowodowany przez szereg różnorodnych przyczyn. Szczególnym upodobaniem darzy osoby, które ze względu na typ swojej osobowości lub po prostu styl działania wykazują nadmierną aktywność przy jednoczesnej nieumiejętności prawidłowego wypoczynku. Choć przyczyny powstawania CFS nie są jednoznacznie ustalone najczęściej bierze się tu pod uwagę depresję, zakażenia i choroby wirusowe, np. wirusowe zapalenie wątroby, a także przewlekłe choroby bakteryjne, np. zapalenie wsierdzia, borelioza, gruźlica.

Wpływ na pojawienie się zespołu przewlekłego zmęczenia mogą mieć także przewlekłe choroby hematologiczne, płuc, serca, wątroby, żołądka i jelit, nerek jak i choroby nowotworowe.
Ponieważ wciąż istnieją niejasności co do przyczyn tego zespołu programy leczenia są raczej ukierunkowane na łagodzenie jego objawów. Celem leczenia jest odzyskanie pewnego poziomu wcześniej istniejących funkcji i dobrego samopoczucia. Wiele osób z CFS oczekuje błyskawicznego odzyskania dawnej formy, a nie doświadczając szybkiej poprawy może nawet odczuwać nasilenie symptomów zespołu. Jeśli osoby z CFS pracują zbyt ciężko stają się coraz bardziej sfrustrowane i mniej wrażliwe na formy terapii. Leczenie powinno być ustalone przez lekarza czy omówione z terapeutą i dopasowane do indywidualnych potrzeb oraz kondycji osoby z CFS jak i objawów zespołu.

Proponowane formy leczenia i terapii zależą od poglądów na przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia oraz od specjalności danego fachowca. Spotkamy się więc zarówno z propozycją leczenia psychoterapeutycznego, odpowiednich ćwiczeń fizycznych, jak i aplikowania leków działających na centralny układ nerwowy. Stosowane są tu zarówno sterydy, leki antydepresyjne czy inhibitory jednej z cytokin prozapalnych. Przede wszystkim jednak sami powinniśmy zadbać o sensowne wydatkowanie naszych sił i unikanie stresów emocjonalnych i fizycznych. Wspomaganie się litrami kawy, napojów energetycznych oraz alkoholem czy narkotykami na pewno nie doprowadzi do niczego dobrego.

Według kryteriów Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 osoby z osobowością dyssocjalną nie liczą się z uczuciami innych, charakteryzują się lekceważeniem zobowiązań, norm i zasad społecznych oraz znaczącą niewspółmiernością między zachowaniami a obowiązującymi normami społecznymi.

Takie zachowanie niełatwo poddaje się zmianom po różnych negatywnych doświadczeniach, włącznie z karaniem. Osoby z osobowością dyssocjalną mają niski próg tolerancji frustracji, czyli niezaspokojonej potrzeby lub niemożności osiągnięcia danego celu. Równie niski jest tu próg zachowań agresywnych, często o gwałtownym charakterze. Osoby takie mają wyraźną tendencję do obwiniania innych, również za konflikty, które same spowodowały. Posługują się także pozornie prawdopodobną racjonalizacją swoich zachowań powodujących konflikty z otoczeniem. Nie wiąże się z tym u nich żadne uczucie wstydu czy poczucie winy. Osoby z osobowością dyssocjalną nie potrafią nawiązywać głębszych, trwałych relacji uczuciowych z innymi. Jest to konsekwencją nastawienia przede wszystkim na zaspokajanie tylko i wyłącznie swoich potrzeb i popędów. Osoby takie mają tendencje do fantazjowania i wymyślania przeróżnych historyjek na swój temat. Bardzo często oszukują i okłamują innych, są skłonne do dominacji i narzucania swojej woli.

Depersonalizacja daje poczucie zmiany własnej tożsamości, co łączy się z odmiennym sposobem myślenia, odczuwania i odbierania bodźców. Depersonalizacja najczęściej się łączy z derealizacją, którą jedni uważają za dar, inni za przekleństwo. Obserwowanie się z odległości, poczucie out of body experience – czyli przebywania poza ciałem, odczucie przebywania we śnie czy filmie, poczucie oderwania od uczuć i emocji jednym daje przyjemność, w innych budzi strach i przerażenie. Osoby wtedy skarżą się na obawę popadania w obłęd, utratę kontroli, czasem podejrzewają u siebie uszkodzenie mózgu.

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 zespół depersonalizacji – derealizacji opisany jest jako rzadko występujące zaburzenie. Wyraża się ono w w spontanicznych skargach pacjenta na zmianę jakościową czynności psychicznych, ciała lub otoczenia. Osoba taka odczuwa, że są one nierealne, odległe lub zautomatyzowane. Inne częste przejawy tego zespołu to utrata uczuć oraz poczucie obcości lub dystansu wobec własnych myśli, ciała czy otaczającego świata. Pomimo dramatycznej natury tych przeżyć pacjent jest świadomy, że zmiany te nie odpowiadają rzeczywistości.