CRP – czyli białko c-reaktywne – to najbardziej czuły parametr tzw. ostrej fazy, syntezowany przez wątrobę w przypadku stanu zapalnego. Podwyższone CRP notuje się już w ciągu 6-8 godzin od pojawienia się stanu zapalnego w organizmie, a jego maksymalne stężenie osiągane jest po 24-48 godzinach. Badania laboratoryjne oznaczające poziom CRP są bardzo istotne w diagnostyce wielu chorób.
Z tekstu dowiesz się:
- co to jest CRP, czyli białko c-reaktywne,
- jakie są normy CRP w organizmie człowieka,
- jak wysokie CRP powinno niepokoić,
- o czym może świadczyć podwyższone CRP,
- na czym polega badanie CRP.
Stan zapalny rozwijający się w organizmie może się manifestować w różny sposób. Nie zawsze od razu obserwowane są objawy w postaci bólu, gorączki czy gorszego samopoczucia. Bardzo czułym parametrem pozwalającym określić, czy w organizmie toczy się stan zapalny, są badania laboratoryjne krwi w celu oznaczenia poziomu CRP.
CRP – co to jest?
CRP – czyli białko c-reaktywne – to najbardziej czułe białko tzw. ostrej fazy, którego synteza ma miejsce w wątrobie. Jego poziom w organizmie podnosi się już w ciągu 6-8 godzin po tym, jak pojawi się czynnik zapalny – jest to odpowiedź układu immunologicznego na jego obecność. Bardzo często podwyższone CRP wyprzedza inne objawy kliniczne stanu zapalnego, takie jak osłabienie, ból czy gorączka, osiągając maksymalne stężenie w ciągu 24-48 godzin od wystąpienia czynnika zapalnego.
CRP – norma
Prawidłowy poziom CRP w osoczu wynosi powyżej 5 mg/l. U palaczy, osób otyłych oraz z nadciśnieniem tętniczym normy CRP są jednak wyższe i mogą przekraczać nawet 10 mg/l.
Wysokie CRP – przyczyny
Jak już wspomniano, białko c-reaktywne jest podstawowym markerem toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Podwyższone CRP może występować:
- w przypadku łagodnych stanów zapalnych oraz większości infekcji wirusowych (wówczas jego poziom przekracza zazwyczaj 40 mg/l),
- w przebiegu infekcji bakteryjnych (poziom CRP jest wówczas większy niż 200 mg/l),
- u pacjentów z ciężkimi oparzeniami oraz w trakcie ciężkich zakażeń bakteryjnych (stężenie może przekraczać 500 mg/l),
- u osób po zawałach mięśnia sercowego, po rozległych urazach, niedawno przeprowadzonych operacjach, z chorobami nowotworowymi (wówczas normy CRP mogą być przekroczone nawet 1000-krotnie).
Należy pamiętać, że lekko podwyższone CRP jest charakterystyczne także dla okresu ciąży.
CRP a ryzyko chorób serca
Wyniki przeprowadzonych badań epidemiologicznych jednoznacznie potwierdzają, że poziom CRP w organizmie może być wskaźnikiem ryzyka chorób układu krążenia. Jak wspomniano, bardzo mocno podwyższone CRP jest obserwowane w zawale mięśnia sercowego, wysoki poziom białka C-reaktywnego jest ponadto wskaźnikiem sugerującym wystąpienie nagłego zgonu sercowego w populacji bez choroby wieńcowej. Amerykańskie Towarzystwo do spraw Chorób Serca uznało więc CRP jako użyteczny czynnik w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
CRP badanie – jak przebiega?
Badanie CRP to nic innego jak analiza laboratoryjna pobranej od pacjenta próbki krwi żylnej. Jest bezpieczne, mało inwazyjne, nie ma przeciwskazań do jego przeprowadzania – może być wykonywane u osób w każdym wieku, również noworodków czy kobiet w ciąży.
W przypadku ostrych infekcji i zakażeń badanie może zostać przeprowadzone bez uprzednich przygotowań. Jeśli jest planowane – najlepiej zgłosić się na nie rano na czczo (ostatni posiłek można zjeść 8-12 godzin wcześniej).
