Rozszerzanie diety to niezwykle ważny etap w życiu każdego niemowlęcia. Wprowadzanie pokarmów stałych pozwala bowiem nie tylko poznawać nowe smaki, ale również wspomaga kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Poznaj najważniejsze zasady, które związane są z rozszerzaniem diety malucha.
Etap wprowadzania pokarmów stałych zawsze budzi wiele wątpliwości. Rodzice zastanawiają się, kiedy zacząć podawać jedzenie inne niż mleko i jaka powinna być kolejność wprowadzania poszczególnych produktów. Z pomocą przychodzi m.in. schemat żywienia niemowląt przygotowany przez ekspertów z Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci[1].
Jak rozpoznać gotowość malucha na wprowadzanie stałych pokarmów?
Przyjmuje się, że rozszerzanie diety niemowlęcia należy rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu 17. tygodnia życia oraz nie później niż w 26. tygodniu życia. Należy przy tym pamiętać, że to, kiedy dziecko jest gotowe do wprowadzania stałych produktów, jest kwestią indywidualną. Można jednak zasugerować się kilkoma sygnałami świadczącymi o gotowości malucha.
Pokarmy stałe zacznij wprowadzać wówczas, gdy niemowlę siedzi stabilnie z pełnym podparciem pleców oraz kontroluje ruchy szyi i głowy. Oznakami sugerującymi gotowość niemowlęcia mogą być także:
- zwiększone zainteresowanie jedzeniem spożywanym przez osoby znajdujące się w otoczeniu malucha,
- otwieranie buzi na widok łyżeczki,
- ruszanie wargami,
- cieszenie się na widok jedzenia,
- samodzielne sięganie po jedzenie[2].
Jeżeli masz wątpliwości co do gotowości malucha do rozszerzania diety, warto skonsultować się z pediatrą.
Jakie pokarmy stałe podawać jako pierwsze?
W fizjologii noworodka zapisana jest preferencja smaku słodkiego. Eksperci rekomendują, więc podawanie w pierwszej kolejności warzyw[3]. Chociaż na początku rozszerzania diety lepiej wprowadzać pojedyncze produkty, np. dynię, ziemniaki, marchewkę, brokuły, z czasem warto podawać zupki dla dzieci. Najpierw niech zawierają 2-3 składniki, a z czasem dodawaj kolejne – dopiero co poznane i zaakceptowane.
W miarę poznawania nowych warzyw i wprowadzania kolejnych pokarmów stałych, zupki dla dzieci powinny być bardziej różnorodne. Zawsze jednak muszą być dostosowane do potrzeb żywieniowych i umiejętności maluchów w odpowiednich przedziałach wiekowych. Inne zupki podasz niemowlętom na początku rozszerzania diety, a inne starszym dzieciom. Będą bowiem różniły się nie tylko składnikami, ale również konsystencją oraz obecnością większych kawałków.
Kiedy czas na owoce?
W związku z tym, że niemowlęta z mniejszą chęcią akceptują smak warzyw, z podaniem owoców najlepiej się wstrzymać. Choć są ważnym elementem codziennej diety maluchów, zaleca się je wprowadzić mniej więcej po 2 tygodniach od podania pierwszego warzywa[4].
Jakie owoce na początek? Może to być nie tylko jabłko, ale również gruszka czy banan. W kolejnych tygodniach warto spróbować łączyć warzywa z owocami – z pomocą przychodzą gotowe produkty w słoiczkach dopasowane do wieku niemowlęcia.
Kiedy podawać produkty zbożowe?
Poza warzywami i owocami, ważnymi pokarmami stałymi są produkty zbożowe – w tym zawierające gluten. Z ich wprowadzeniem nie trzeba zwlekać – zgodnie z najnowszą wiedzą celowe opóźnianie podawania źródeł glutenu nie znajduje medycznego uzasadnienia, ponieważ nie zmniejsza ryzyka wystąpienia nietolerancji pokarmowej[5].
Produkty zbożowe warto podawać w formie kaszek mlecznych, np. jako zbilansowane śniadanie. Takie rozwiązanie ma jeszcze jedną zaletę – pozwoli niemowlęciu poznawać nowe konsystencje.
Od kiedy mięso i ryby?
Wielu specjalistów jest zdania, że delikatne mięso może trafić do jadłospisu już 5-6 miesięcznego dziecka. Na początek niech to będzie indyk, królik czy cielęcina. W momencie, gdy maluch przyzwyczai się do ich smaku, można zacząć podawać ryby – mniej więcej w okolicach 7. miesiąca życia. W roli wartościowych posiłków sprawdzą się zupki dla dzieci zawierające kawałki mięsa.
Trzeba mieć świadomość, że 6-miesięczne dziecko każdego dnia powinno zjeść ok. 10 g mięsa. Dwa razy w tygodniu warto zastąpić je rybą. W miarę rozwoju malucha, dzienną porcję należy zwiększać – tak, aby pod koniec 12. miesiąca życia dziecko spożywało ok. 20 g mięsa[6].
Pamiętaj, aby wprowadzane pokarmy stałe były dopasowane do wieku oraz umiejętności niemowlęcia. Ważne jest również to, aby nie solić i nie słodzić podawanych posiłków – pomaga to kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe, które zaprocentują w przyszłości.
[1] Szajewska H, Horvath A, Rybak A, Socha P. Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne. Pediatria 2016;13:9-24.
[2] https://www.bobovita.pl/5-6-miesiecy/artykuly/najczestsze-pytania-dotyczace-rozszerzania-diety
[3] Jw.
[4] https://www.bobovita.pl/5-6-miesiecy/artykuly/rozszerzanie-diety-niemowlaka
[5] https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.3.3.17.
[6] https://www.bobovita.pl/5-6-miesiecy/artykuly/ryby-w-diecie-dziecka
