Jak napisać wniosek o eksmisję małżonka?

Przede wszystkim ma ono związek z uniemożliwieniem wspólnego zamieszkania lokalu, czyniąc je nieznośnym, a nawet znęcając się psychicznie lub fizycznie nad członkami rodziny czy współmałżonkiem (1). Wiele osób znajduje się w związku z taką sytuacją w desperacji.

Problemem przy żądaniu eksmisji małżonka jest fakt, że może on być właścicielem mieszkania lub mieszkanie stanowi wspólną własność obojga małżonków. W sytuacji żądania rozwodu sprawa jest znacznie prostsza. Takie zachowanie stanowi dobry argument za orzeczeniem rozwodu, oprócz tego sąd może rozpatrzeć sprawę wspólnego zamieszkiwania i orzec eksmisję małżonka. Sąd Najwyższy za „rażąco naganne postępowanie” uznaje zwłaszcza

– sytuacje, gdy małżonek dopuszcza się aktów przemocy wobec swojej rodziny lub współmałżonka
– małżonek jest nałogowym alkoholikiem, który na skutek picia wszczyna awantury i zakłóca spokój rodziny
– także w przypadku aktów przemocy seksualnej, czy zgwałcenia żądanie eksmisji jest uzasadnione.

W czasie trwania małżeństwa można wnieść pozew z żądaniem eksmisji powołując się na powyższe zachowanie małżonka, które jest niebezpieczne dla rodziny. Istotnym dokumentem dołączanym do pozwu powinien być tytuł prawny do mieszkania (odpis z księgi wieczystej, umowa najmu). Jest to niezwykle ważne, gdyż można żądać eksmisji małżonka z mieszkania, które stanowi wspólny majątek lub majątek osobisty małżonka krzywdzonego. Natomiast eksmisja nie może zostać orzeczona wobec małżonka, który mieszkanie otrzymał jako przydział w celu wykonywania czynności zawodowych. Sąd cywilny nie może orzec eksmisji w stosunku do małżonka, który posiada wyłączne prawo do wspólnie zajmowanego lokalu.

Pisząc pozew należy zamieścić w nim następujące elementy (2):
1.wskazać oznaczenie sądu, do którego wnosimy pozew (adresata)
2.dokładne imię i nazwisko stron (gdy jest to pierwsze pismo w sprawie należy podać dokładne dane adresowe)
3.oznaczenie rodzaju pisma (np. pozew o eksmisję)
4.dokładne określenie żądania (należy dosłownie wskazać, że żądamy eksmisji małżonka ze wspólnie zajmowanego mieszkania)
5.uzasadnienie i przedstawienie niezbędnych w danej sprawie dokumentów, okoliczności faktycznych – warto zdobyć zaświadczenia lekarskie, gdy padliśmy ofiarą przemocy, można wskazać jako świadków sąsiadów, którzy wiedzą najlepiej co się dzieje w naszym mieszkaniu i będą zeznawać w sprawie, oprócz tego warto podczas awantur wezwać policję – protokół notatki policyjnej stanowi ważny dowód.
6.własnoręczny podpis powoda.

Pisząc pozew należy wskazać na Sąd Rejonowy właściwy do rozpoznania sprawy, czyli sąd miejsca zamieszkania pozwanego. Jeżeli znajdujemy się w sytuacji niemal bez wyjścia należy o pomoc zwrócić się do sądu karnego. Prawo cywilne chroni własność nawet małżonka, który rażąco narusza prawa innych osób do mieszkania, jeżeli ma on właściwy tytuł własności. Wówczas sąd cywilny pozostanie bezsilny, gdyż musi jednocześnie chronić rodzinę i prawo własności pozwanego.

Prawo karne oraz specjalna ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie traktuje takie zachowanie jako przestępstwo (znęcania się nad członkami rodziny). Według prawa karnego „kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” (3). Jaki ma to związek z żądaniem eksmisji? Otóż zgłoszenie na policję popełnienia przestępstwa i skazanie małżonka za takie zachowanie, może spowodować orzeczenie wobec niego środka karnego w postaci: „powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób” lub „opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym” (4).

Nawet gdyby nie doszło do skazania małżonka z art. 207 kodeksu karnego, sąd może orzec wobec niego powyższe środki. Oprócz tego „osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się pomocy, w szczególności w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego i socjalnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną” (5).

Pokrzywdzeni takim działaniem małżonka mogą skorzystać z pomocy tak zwanej grupy wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie przy ośrodku interwencji kryzysowej. Warto również skonsultować się z psychologiem – zaświadczenie od psychologa może stanowić dowód istnienia znęcania się psychicznego.

Źródła:
1) Art. 58 § 2 k.r.o.
2) Art. 126 i 187 k.p.c.
3) Art. 207 k.k.
4) Art. 72 § 1 pkt. 7a, 7b k.k.
5) Art. 3 ustawy o przeciwdziałaniu pomocy w rodzinie