Kluczowym aspektem prawidłowego montażu wielu elementów, z zachowaniem należytego bezpieczeństwa dla poszczególnych materiałów, jest dokręcenie śruby ze stosowaną siłą według zaleceń producenta. Jest to możliwe jedynie dzięki zastosowaniu klucza dynamometrycznego, który wskazuje moment dokręcenia śruby i daje sygnał, że osiągnięto zakładaną siłę. Dowiedz się, czym jak działa klucz dynamometryczny, gdzie znajduje zastosowanie oraz jakie wyróżniamy rodzaje tych narzędzie.
Jak działa klucz dynamometryczny?
Zasadą, dzięki której klucz dynamometryczny może dokładnie wskazywać moment dokręcenia śruby, jest prawo Hooka, dotyczące ciał sprężystych. Wewnątrz klucza umieszczone są sprężyna oraz zapadka, kiedy w wyniku dokręcenia śruby sprężyna osiąga wskazaną wartość napięcia, zapadka przeskakuje, wydając charakterystyczny dźwięk, przypominający kliknięcie. Oznacza to, że osiągnąłeś odpowiedni moment dokręcenia i nie powinieneś dokręcać z większą siłą, by nie uszkodzić materiału. Siłę dokręcenie wyraża się w niutonometrach (Nm).
Ustaw właściwy moment dokręcenia
Ustawienia siły dokręcenia jest bardzo łatwe. Wystarczy na rękojeści znaleźć wyszukiwaną wartość, ustawić wskaźnik na tej wartości, przekręcając rękojeść, a następnie zablokować rękojeść. Pamiętaj o tym, że klucze dynamometryczne mają różny zakres wartości, dlatego przed pracą upewnij się, że pożądana siła mieści się w zakresie Twojego narzędzia.
Klucz dynamometryczny – zastosowanie
Odpowiedni moment dokręcenia jest wymagany stosunkowo często, w wielu elementach, które wykorzystujemy na co dzień. Przykładem mogą być elementy osprzętu rowerowego, świece zapłonowe czy głowice silnika. Oprócz tego klucz dynamometryczny okazuje się nieodzownym elementem wyposażenia konstruktorów maszyn i pracowników działów utrzymania ruchu, ponieważ dokręcenie śruby do odpowiedniego momentu jest normą w przypadku konstrukcji maszyn i pojazdów mechanicznych.
Rodzaje kluczy dynamometrycznych
Działanie kluczy dynamometrycznych jest w zasadzie takie same w każdym przypadku. Zasadnicza różnicą jest spośób informowania o osiągnięciu momentu dokręcenia.
- Mechaniczne – klucze z zapadką, która po osiągnięciu pożądanej siły dokręcenia przeskakuje, wydajac charakterystyczne kliknięcie.
- Sprzęgłowe – posiadają mechanizm, który po osiągnięciu momentu sprawia, że klucz ślizga się po śrubie.
- Wskazówkowe – wartość momentu odczytuje się z zegara. Należy regularnie kontrolować siłę dokręcenia.
- Elektroniczne – zawierają ekranik, na którym wyświetla się wartość momentu dokręcenia, a o jego osiągnięciu informują, wydając dźwięk.
Zadbaj o jakość klucza dynamometrycznego
Klucze dynamometryczne to dość wrażliwe narzędzia, dlatego należy obchodzić się z nimi we właściwy sposób. W pierwszej kolejności warto zdecydować się na klucz cenionego producenta, np. klucze dynamometryczne Milwaukee. Najważniejsza zasada mówi, że za pomocą klucza dynamometrycznego nie wolno odkręcać śrub, gdyż nic nie działa na te narzędzia tak destrukcyjnie. Przynajmniej raz na rok – lub częściej przy intensywnej eksploatacji – klucz należy kalibrować w serwisie narzędzi. Ponadto nie należy używać rozkalibrowanych kluczy, a po skończonej pracy klucz należy ustawić na najniższą możliwą wartość.
