Zasady ogólne
Podstawową formą wypłaty wynagrodzenia jest forma gotówkowa do rąk pracownika, jednakże obecnie częściej wybierany jest bezgotówkowy sposób rozliczeń poprzez wpłatę wynagrodzenia na konto pracownika. Aby było to możliwe pracownik musi wyrazić stosowną zgodę na piśmie, pracodawca musi pamiętać ponadto o dokonywaniu przelewu z wyprzedzeniem tak aby środki znalazły się na koncie pracownika w dniu ustalonym jako data wypłaty.
Różne formy wynagradzania
W wieloletniej praktyce zarządzania zasobami ludzkimi wykształciło się wiele form wynagrodzeń czyli określonych metod obliczania indywidualnego wynagrodzenia za pracę z uwzględnieniem poszczególnych jego składników. Odpowiedni dobór formy wynagradzania dla konkretnego pracownika ma za zadanie odpowiednio go zmotywować tak aby optymalnie realizował cele firmy i czuł się doceniony jako ważny jej element.
Oto najbardziej popularne systemy wynagradzania:
– Forma czasowa. Jest to niewątpliwie najczęściej stosowana forma wynagradzania polegająca na określeniu stawki płacowej za konkretną jednostkę czasu- godzinę, dzień, tydzień, miesiąc (maksymalny system rozliczeniowy dopuszczalny przez prawo pracy to jeden miesiąc). Jest to system prosty i przejrzysty ale jego minusem jest brak uwzględnienia jakości i ilości wykonywanych obowiązków, dlatego system ten nie spełnia funkcji motywacyjnej
– Forma zadaniowa polega na uzgodnieniu w formie umowy określonego zadania, którego wykonanie będzie podstawą wynagradzania. A więc pracownik jest rozliczany z realizacji nałożonych na niego obowiązków, a nie z godzin świadczonej pracy. Jego wprowadzenie jest uzasadnione gdy rodzaj wykonywanej pracy nie jest możliwy do określenia w konkretnych ramach czasowych i zależy od odpowiedniej organizacji powierzonych obowiązków przez pracownika. Wysokość płacy jest tutaj uzależniona zarówno od jakości jak i czasu potrzebnego do wykonania konkretnego zadania
– Forma prowizyjna polega na tym iż pracownik otrzymuje określony procent z zysku firmy osiągniętego dzięki jego pracy lub pracy grupy współpracowników. System ten zazwyczaj występuje obok formy czasowej i stanowi motywujący składnik wynagrodzenia w którym wysokość pracy zależna jest od efektywności działań pracownika
– Forma akordowa podobnie jak prowizyjna wiąże efektywność pracy z wysokością płacy. Jednakże w tym systemie wyniki pracy są mierzone liczbą wykonanych wyrobów, jednostek, usług lub czynności. System akordowy opiera się na określonych przez pracodawcę normach pracy i jest najczęściej stosowany w zakładach produkcyjnych.
– Forma kafeteryjna jest popularna za granicą w szczególności w Stanów Zjednoczonych w Polsce nie zdobyła jeszcze uznania. Jej podstawową rolą jest motywowanie pracowników, polega ona na tym iż pracownik otrzymuje pewną część wynagrodzenia w postaci różnych dóbr i usług rzeczowych lub finansowych, które sam wybiera. Dobra te to najczęściej: bony i kupony, dodatkowy pakiet socjalny, możliwość uczestnictwa w kursach i szkoleniach itp. System ten może być popularny i korzystny dla pracowników jedynie wówczas gdy część pieniężna wynagrodzenia jest na tyle wysoka że pozwala na normalną egzystencję
Poufność wynagrodzenia za pracę
Bez względu na formę wynagradzania stosowaną w danym przedsiębiorstwie bardzo ważne jest przestrzeganie zasady poufności wynagrodzenia za pracę. Pracodawca nie może udzielać informacji o wysokości wynagrodzenia przysługującego poszczególnym pracownikom osobom trzecim w tym oczywiście pozostałym zatrudnionym osobom. Ujawnienie wysokości wynagrodzeń może wpływać demoralizująco i rodzić konflikty pomiędzy współpracownikami a w skrajnych przypadkach takie działanie może zostać uznane za naruszenie dóbr osobistych. Co istotne Sąd Najwyższy uznał iż również związki zawodowe nie są uprawnione do wglądu w wynagrodzenia.
A Wy jakiej formie otrzymujecie wynagrodzenie? Przydarzyły Wam się kiedyś jakieś sytuacje problematyczne związane z wynagrodzeniem? Podzielcie się doświadczeniami.
