Paserstwo jest czynem zabronionym, traktowanym zarówno jako wykroczenie, ale również jako przestępstwo. Zależność ta wynika z wartości przedmiotu paserstwa. Gdy wartość ta jest mniejsza niż 250 zł (w przypadku kradzieży drewna 75 zł), mówimy o wykroczeniu, natomiast powyżej tych kwot jest to już przestępstwo. Paser zainteresowany może być zarówno sprzętem elektronicznym takim jak komputery, telefony komórkowe, jak i programami komputerowymi, a nawet dziełami sztuki.
Paserstwo umyśle i nieumyślne
W przypadku, gdy osoba nabędzie mienie wiedząc, że pochodzi ono z kradzieży, przywłaszczenia albo przyjmie je lub też pomoże je ukryć bądź sprzedać dla celów osiągnięcia korzyści majątkowej, wówczas mówimy o paserstwie umyślnym. Innymi słowy, gdy z premedytacją kupimy, sprzedamy, ukryjemy lub przechowamy rzecz pochodzącą np. z kradzieży, wtedy będziemy oskarżeni o paserstwo umyślne. Należy pamiętać, że pojęcie osiągnięcia korzyści majątkowej nie odnosi się tylko do nas, ale również do innych bliskich nam osób jak np. żona czy dzieci.
Paserstwem nieumyślnym jest zaś sytuacja, w której osoba nabywając towar może domyślać się, że jest on niepewnego pochodzenia, np. z kradzieży lub z przywłaszczenia. Odnosi się to także do osoby, która sprzedaje taki towar niewiadomego pochodzenia lub chcąc odnieść korzyść majątkową, pomaga go ukryć lub go przyjmuje (m.in. w postaci łapówki).
Najprościej mówiąc, gdy w ciemnym zaułku ktoś proponuje nam zakup telefonu komórkowego za zadziwiająco niską cenę, wówczas możemy się domyślać, że sprzęt ten raczej nie pochodzi z legalnego źródła. Aby uniknąć posądzenia o nieumyślne paserstwo, lepiej stronić od towarów, na których widać ślady usuwania zabezpieczeń albo które nie występują w normalnej sprzedaży lub towarów o wysokiej wartości za zdecydowanie niską cenę.
Aby określić, czy faktycznie nie mieliśmy pojęcia o tym, czy nasz zakupiony telefon pochodził np. z kradzieży, czyli tym samym czy nie popełniliśmy paserstwa nieumyślnego, porównuje się nas do modelowego wzorca, analizując wszystkie okoliczności zaistniałej sytuacji (gdzie i od kogo nabyliśmy towar i czy mogły powstać przesłanki do stwierdzenia, że towar może być kradziony), biorąc również pod uwagę nasze cechy indywidualne jak np. wykształcenie.
Kary za paserstwo
Paserstwo jest wykroczeniem określonym w art. 122 Kodeksu wykroczeń. Za paserstwo umyślne grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub aresztu, natomiast paserstwo nieumyślne zagrożone jest karą grzywny do 1500 zł lub karą nagany. Należy pamiętać, że kara wymierzana jest nie tylko za popełnienie paserstwa, ale również za jego usiłowanie, pomocnictwo lub podżeganie do niego.
Kodeks karny określa natomiast rodzaj kary za przestępstwo paserstwa. Zgodnie z art. 291 kk paserstwo z premedytacją podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Natomiast za paserstwo nieumyślne może grozić nam kara grzywny, ograniczenia wolności lub też pozbawienia wolności do lat 2. Ale jeżeli rzecz przez nas nabyta lub ukryta ma znaczną wartość, wtedy kara może być znacznie wyższa, bo od 3 miesięcy do 5 lat (art. 292 kk).
Zetknęliście się kiedyś z przypadkiem sprzedaży przedmiotów pochodzących z kradzieży, np. telefonów? Kupilibyście taki sprzęt?