Tlenek węgla najczęściej powstawać może w wyniku użytkowania palników – piecyków gazowych, w których wykrywa się defekt. Czasami taka reakcja zachodzi przy spalaniu gazu ziemnego albo propanu czy butanu zawartego w butli. Może także mieć miejsce w trakcie użytkowania pieców z uszkodzonymi przewodami w kominach. Wytwarza się czasem w trakcie pożarów.
Co powinno wyostrzyć naszą uwagę i ukierunkować myślenie, że możemy mieć do czynienia z zatruciem czadem?
Po pierwsze należy wziąć pod uwagę okoliczności, w których znajduje się osoba, co do której istnieje podejrzenie, że zatruła się czadem. Powinniśmy zatem zauważyć, czy gdzieś dookoła znajdują się piecyki, butle gazowe, kominki.
Szczególnie bacznie należy obserwować objawy, które wysuwają się na pierwszy plan. Najbardziej charakterystyczny i chyba najczęściej spotykany jest ból głowy. Towarzyszą mu nierzadko zawroty głowy, nudności. Im dłużej osoba przebywa w miejscu, w którym znajduje się tlenek węgla, tym poważniejsze objawy u niej występują. Pojawiać się mogą zaburzenia równowagi, osłabienie, dziwne znużenie. Takie osoby następnie mają różne zaburzenia świadomości, aż do utraty przytomności i śpiączki włącznie. Akcja serca jest znacznie przyspieszona, a ciśnienie tętnicze spada. To, jakie objawy wystąpią u osoby poszkodowanej zależy od stężenia tlenku węgla w otoczeniu oraz od procentowego udziału karboksyhemoglobiny we krwi.
Czym jest karboksyhemoglobina? Jest to związek hemoglobiny z tlenkiem węgla. Okazało się, że czad ma dużo większe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen. Tym samym łączy się on dużo łatwiej z hemoglobiną i tworzy karboksyhemoglobinę, która nie jest już w stanie transportować tlenu. W konsekwencji tkanki stają się coraz mniej dotlenione. Stan jest bardzo poważny, może się skończyć dramatycznie, nawet zgonem.
Co możemy zrobić w ramach udzielania pierwszej pomocy?
Nie można zaprzeczyć, że w leczeniu zatrucia czadem najważniejsze jest specjalistyczne i szybko rozpoczęte leczenie. Jednakże każdy z nas może zrobić dla osoby poszkodowanej bardzo wiele, może ją wynieść z miejsca, w którym obecny jest tlenek węgla do innego miejsca. To proste działanie przerywa kontakt osoby poszkodowanej z toksyczną substancją. Warto znać różnice w czasie wydalania tlenku węgla z organizmu w różnych warunkach.
Uwaga!
Jeśli osoba zatruta oddycha powietrzem wynosi on 4–6 godzin, czas ten zmniejsza się do 90 minut, gdy podaje się pacjentowi do oddychania sam tlen. Natomiast najszybciej ulega on wydaleniu w komorze hiperbarycznej, bo już po pół godziny. Dlatego też podstawowym działaniem leczniczym jest początkowo podanie choremu do oddychania 100% tlenu, a potem najbardziej skuteczne jest leczenie w komorze hiperbarycznej.
Czy wiecie jak unikać zaczadzenia? W jakich miejscach istnieje największe prawdopodobieństwo zaczadzenia? Wypowiedzcie się!
