Musimy tylko położyć na nim, zamiast negatywu, różne przedmioty, które chcemy widzieć na swoich zdjęciach, a następnie je naświetlić. Jeśli położymy na papierze fotograficznym przezroczyste przedmioty, otrzymamy zdjęcie ich wewnętrznej struktury.
Dawniej fotogramy wykonywano w ciemni. Głównym narzędziem pracy był powiększalnik. Maskownica była stołem, na którym kładło się papier, a na nim ustawiało przeróżne przedmioty, zgodnie z wizją artystyczną. Światło z powiększalnika mogło być ostre i kierunkowe, jeśli zostawiło się w nim wkręcony obiektyw. Albo rozproszone, jeśli wykręciło się obiektyw lub ułożyło mlecznobiałą płytkę w miejscu, w którym normalnie kładło się negatyw. Kontrastowe światło padające przez obiektyw było konieczne, jeśli chciało się uzyskać w miarę ostre kontury. Należało jednak przepuścić je przez czerwony filtr, aby uniknąć przypadkowego zaświetlenia papieru. Dodatkowo można było przycisnąć przedmioty do papieru za pomocą szklanej płytki. Jeśli powstawały cienie wychodzące poza kontury „fotografowanego” obiektu, oznaczało to, że światło padające z powiększalnika było za ostre i należało obiekt doświetlić bocznym światłem.
Nieprzezroczystym przedmiotom można było nadawać różne odcienie szarości, a nie ograniczać się jedynie do bieli. Kluczem do uzyskania szarości było ponowne naświetlenie papieru po usunięciu z niego naświetlonych wcześniej przedmiotów.
Warto pomyśleć o położeniu na papierze fotograficznym szklanej, przezroczystej płytki, a dopiero na niej ułożyć przedmioty, dzięki czemu będziemy mogli eksperymentować z różnymi czasami naświetlania papieru bez każdorazowego zdejmowania przedmiotów z papieru. Tym samym możliwe będzie uzyskanie kopii danego zdjęcia. W przypadku układania obiektów bezpośrednio na papierze fotograficznym otrzymamy unikaty, trudno bowiem będzie ułożyć je identycznie drugi raz. Dodatkową zaletą fotografowania na szklanej płycie jest możliwość wylania na nią różnych płynów dla uzyskania ciekawszego efektu na zdjęciach, co w przypadku papieru fotograficznego jest raczej niewskazane. Płaskie i przepuszczające światło przedmioty możemy ułożyć także tam, gdzie normalnie wkładamy negatyw.
W technologii cyfrowej fotogramy możemy robić, na przykład, za pomocą skanera.
Próbowaliście kiedyś robić fotogramy? Jak efekty? Podzielcie się swoimi doświadczeniami.
