Patenty są udzielane na wynalazki, które posiadają zdolność patentową, a więc takie, które stanowią przede wszystkim (obiektywnie) nowe rozwiązanie techniczne (lub organizacyjne) i mają cechy użytkowe – można je wykorzystać w konkretnej dziedzinie w określony sposób. Nie każdy wynalazek może uzyskać ochronę w postaci patentu.
Wynalazca jeszcze przed zgłoszeniem powinien sprawdzić, czy jego wynalazek nie narusza praw wyłącznych. W tym celu musi koniecznie zapoznać się ze stanem techniki (np. Urząd Patentowy wskazuje na bazy Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej lub zbiory literatury patentowej dostępne w Bibliotece Urzedu Patentowego). Ponadto, na mocy ustawy, nie udziela się prawa ochronnego na wynalazki, których:
– wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami – jednocześnie jednak nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;
– wynalazkami nie są odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt;
– nie można uznać za wynalazek sposobów leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposobów diagnostyki stosowanych na ludziach lub zwierzętach – natomiast same substancje lub mieszaniny stosowane w diagnostyce lub leczeniu mogą zostać objęte patentem [1].
Aby móc korzystać z ochrony patentowej należy dokonać zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym. Zgłoszenia wynalazku w celu uzyskania patentu można dokonać w Urzędzie Patentowym RP osobiście, za pośrednictwem poczty, za pomocą telefaksu lub online. Zgłoszenie wynalazku do Urzędu Patentowego oznacza złożenie dokumentacji zgłoszeniowej zawierającej: podanie, opis, zastrzeżenia patentowe lub ochronne, skrót opisu i rysunki. Należy skompletować i przygotować następujące dokumenty:
– podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu. Szczegółowe dane, jakie powinny zostać zawarte w podaniu określa Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 września 2001 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1119 oraz z 2005 r. Nr 109, poz. 910). Formularze podania można pobrać ze strony Urzędu;
– opis wynalazku ujawniający jego istotę – w 3 egzemplarzach. Opis wynalazku powinien przedstawiać wynalazek na tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca mógł ten wynalazek urzeczywistnić. Należy w opisie wskazać tytuł wynalazku, określić dziedzinę techniki, której wynalazek dotyczy, a także znany zgłaszającemu stan techniki oraz sposoby wykorzystania wynalazku;
– zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe zawierające zespół cech technicznych niezbędnych do określenia przedmiotu wynalazku – w 3 egzemplarzach;
– skrót opisu zawierający zwięzłą i jasną informację określającą przedmiot i charakterystyczne cechy techniczne rozwiązania – skrót nie powinien być dłuższy niż 1/3 strony A4, należy go dołączyć w 2 egzemplarzach;
– rysunki (dla wynalazku, jeżeli są one niezbędne do jego zrozumienia) – jeżeli są one niezbędne należy je dołączyć w 3 egzemplarzach [2].
Warunkiem wszczęcia postępowania o udzielenie patentu przed Urzędem Patentowym jest dokonanie wpłaty na wskazane konto Urzędu opłaty za zgłoszenie wynalazku. Podstawowa stawka opłaty wynosi obecnie 550 zł. Należy do tego doliczyć 100 zł za dodatkowe oświadczenie odnośnie skorzystania z pierwszeństwa czy kwotę po 25zł za każdą stronę dokumentacji ponad 20 stron opisu, zastrzeżeń i rysunków.
W sytuacji, gdy Urząd Patentowy uzna, że dokonane przez nas zgłoszenie jest niekompletne wyznaczy postanowieniem (pod rygorem umorzenia postępowania) dodatkowy termin na uzupełnienie zgłoszenia. Dodatkowe dokumenty należy dołączyć do zgłoszenia w sytuacji, gdy osoba zgłaszająca wynalazek nie jest jego twórcą – musi wówczas w podaniu wskazać twórcę i podstawę swego prawa do uzyskania patentu (np. przedstawić pisemną umowę przenoszącą na niego prawa). [3]
Urząd Patentowy wyda decyzję o udzieleniu patentu jeżeli uzna, że zostały spełnione ustawowe warunki uprawniające do uzyskania ochrony. Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego. [4] Udzielenie patentu następuje dopiero po opłaceniu za tzw. pierwszy okres ochrony (pierwsze 3 lata od daty udzielenia patentu). Opłatę należy wnieść w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia decyzji Urzędu Patentowego o udzieleniu patentu. Pierwsza opłata wynosi 480 zł. W czwartym roku korzystania z ochrony patentowej należy uiścić opłatę 250 zł, która jest następnie podwyższana corocznie – w 20 roku ochrony patentowej opłata wynosi 1550zł.
Źródła:
[1] Art. 29 ust. 1 Ustawy prawo własności przemysłowej (Dz.U.2003.119.1117)
[2] Art. 31 ust. 1 i ust. 2 Ustawy prawo własności przemysłowej (Dz.U.2003.119.1117)
[3] Art. 32 Ustawy Prawo własności przemysłowej
[4] Art. 54 ust. 1 Ustawy Prawo własności przemysłowej
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Wypowiadajcie się w komentarzach.
