Sytuacje w których można stać się współposiadaczem (to nie to samo co współwłaściciel!) części (udziału) w nieruchomości mogą być różne. Możemy objąć w kilka osób daną nieruchomość nie będąc jej właścicielami i mieszkać tam przez 30 lat, zachowując się jak właściciele i nie będąc nimi. Często majątek pozostawiony przez spadkodawcę jest przez długie lata współwłasnością wielu osób, podczas gdy tylko jedna z nich faktycznie dba o nieruchomość i zajmuje ją dla siebie – w sąsiedztwie traktowana jest przy tym jako jedyny właściciel nieruchomości i ponosi koszty związane z zagospodarowaniem nieruchomości, opłatami podatku za nią, remonty – w przypadku budynków.
Będąc współwłaścicielem teoretycznie nie można zasiedzieć swojego udziału, lecz władając całością działki czy budynku (domu, kamienicy) może zasiedzieć pozostałą część, która wykracza poza udział stanowiący nasza własność. Skoro ktoś przez długi okres czasu utrzymywał i zajmował nieruchomość, wykorzystując ją na własne cele – zaś pozostali współwłaściciele nie interesowali się nią wcale – słusznym wydaje się, aby własność np. całości nieruchomości została przyznana faktycznemu posiadaczowi samoistnemu.
photoxpress.com
Uwaga!
Warunki, jakie musimy spełnić, by zasiedzieć udział we współwłasności to: – Upływ czasu – 20 lat, gdy posiadamy nieruchomość samoistnie w dobrej wierze lub 30 lat, gdy posiadamy nieruchomość w złej wierze. W praktyce trudno jest udowodnić posiadanie dobrej wiary, gdyż musielibyśmy mieć prawne i uzasadnione podstawy by sądzić, że w momencie zajmowania nieruchomości jesteśmy jej właścicielami, a nie jednym ze współwłaścicieli. W przypadku przyjęcia złej wiary nasza motywacja mogła być inna – wiedzieliśmy o stanie prawnym nieruchomości i o udziale, jaki nam przysługuje. Dlatego zawsze bezpieczniej jest przyjąć złą wiarę – ze względów dowodowych. – Samoistne posiadanie przez 20 lub 30 lat, w zależności od przyjęcia dobrej lub złej wiary (1). Samoistne posiadanie oznacza zachowywanie się jak właściciel części przekraczającej nasz udział (lub całości nieruchomości). Nasze zachowanie powinno być odczytywane przez np. sąsiadów jako zachowanie właściciela. Mogą na to wskazywać: zamieszkiwanie z rodziną w danym budynku położonym na nieruchomości, wybudowanie na niej domu czy pomieszczeń gospodarczych, wynajmowanie jej, płacenie podatków od nieruchomości itp.
Aby uzyskać własność udziału w nieruchomości nie możemy np. płacić czynszu za wynajem, dzierżawę. Płacenie czynszu oznacza, że nie jesteśmy posiadaczami samoistnymi – lecz zależnymi – uznajemy bowiem prawo własności innej osoby i od niej mamy pozwolenie na zajmowanie nieruchomości.
Wniosek o stwierdzenie nabycia udziałów we własności nieruchomości powinien spełniać tzw. wymogi formalne pisma procesowego. Składa się go do Sądu Rejonowego odpowiadającemu miejscu położenia nieruchomości (2). Wniosek ten zostanie rozpoznany w postępowaniu nieprocesowym i powinien on zawierać:
1) oznaczenie sądu (sąd rejonowy miejsca położenia nieruchomości) do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron (wnioskodawcy i uczestników – pozostałych współwłaścicieli), ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników. Pierwszy wniosek do sądu powinien zawierać dokładne adresy zarówno wnioskodawcy, jak i uczestników – o ile są mu one znane.
2) oznaczenie rodzaju pisma – „wniosek o stwierdzenie nabycia udziału we współwłasności nieruchomości” Pod tytułem pisma należy wskazać, czego wniosek dotyczy:
np. „wnoszę o stwierdzenie nabycia własności udziału we współwłasności nieruchomości wynoszącego 75% zbudowanej domem mieszkalnym nieruchomości, stanowiącej przedmiot zniesienia współwłasności, położonej w (miejscowość, jednostka ewidencyjna, numery działek lub działki na której znajduje się nieruchomość) oraz posiadającej księgę wieczystą (numer) prowadzoną przez (sad właściwy wydział ksiąg wieczystych) z datą (data upływu czasu zasiedzenia – może być to data kilka lat wcześniejsza, niż data złożenia wniosku do sądu)
3) uzasadnienie naszego wniosku – w jakich okolicznościach i kiedy zajęliśmy część nieruchomości (udział) przekraczający nasz własny, w jaki sposób zajmowaliśmy nieruchomość – jak ją wykorzystywaliśmy, czy opłacaliśmy, dokonywaliśmy remonty itp. na te okoliczności warto wskazać świadków jako dowód lub przedstawić faktury za remonty, kwity podatkowe itp.
4)podpis wnioskodawcy (własnoręczny)
5)wyliczenie na zakończenie wszystkich załączonych do pisma dokumentów (3).
Źródła:
1) Art. 172 § 1 i §2 k.c.
2) Art. 38 k.p.c.
3)Art. 126 k.p.c.
Jak oceniacie stopień sformalizowania takiego postępowania? Czy procedury powinny być prostsze?
