Zmiany w programie „Rodzina na swoim”

Dotyczy to kredytów na zakup lokalu mieszkaniowego, budowę lub zakup domu jednorodzinnego lub wniesienie wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej. Zmiany w programie zostały wprowadzone ustawą z dnia 15 lipca 2011 r., która obowiązuje od 31 sierpnia 2011 r.

Zmiany dotyczą – z jednej strony – zawężenia kręgu beneficjentów przez wprowadzenie ograniczeń wiekowych i jednocześnie dodanie do listy beneficjentów osób niepozostających w związkach (singli). Zmiany dotyczą przede wszystkim:

1. zmian formalnych w zakresie ustawy, która otrzymała po nowelizacji nowe brzmienie: „Ustawa o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania” przez dodanie członu „innych osób” – osób nie pozostających w związkach. W treści ustawy dokonano też zdefiniowania na nowo pojęć: „kredyt preferencyjny” oraz „osoba samotnie wychowująca dziecko”. Kredyt preferencyjny, według definicji ustawowej, jest kredytem do oprocentowania którego udzielane są dopłaty. Ponadto jest to kredyt, który został udzielony wyłącznie na cele związane z zaspokojeniem własnych potrzeb mieszkaniowych docelowego kredytobiorcy. To nowe zastrzeżenie uściślające definicję kredytobiorcy, który może skorzystać z dopłat. Z kolei definicja „osoby samotnie wychowującej dziecko” określa rodzica lub opiekuna prawnego, który jest: panną, kawalerem, rozwódką, rozwodnikiem, orzeczono w stosunku do niej separację, osobą pozostającą w związku małżeńskim, gdy małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.1

2. zmieniły się współczynniki służące do obliczania maksymalnej ceny nieruchomości na obszarze danej gminy, na terenie której położony jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, na który ma być udzielony kredyt preferencyjny. Obecnie współczynnik ten wynosi:
– 0,8 – dla domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych na rynku wtórnym
– 1,0 – dla będących w budowie lub nowo wybudowanych domów jednorodzinnych, lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych na rynku pierwotnym (gdy pierwszym użytkownikiem dom czy lokalu ma być docelowy kredytobiorca)2

3. rozszerzenia kręgu osób, które mogą skorzystać z kredytu preferencyjnego – po nowelizacji dopłaty mogą być stosowne, gdy kredyt preferencyjny został kredytobiorcy udzielony na podstawie np. umowy z bankiem nie tylko dla małżonków czy osób samotnie wychowujących małoletnie dziecko, dziecko (bez względu na wiek), na rzecz którego wypłacany jest zasiłek pielęgnacyjny lub dziecko, które nie ukończyło 25 lat i nadal się uczy lub studiuje. Nowe zasady dotyczą udzielania dopłat do kredytów dla osób nie pozostających w związkach małżeńskich i nie będących rodzicami samotnie wychowującymi dzieci (osób bezdzietnych, samotnych) – czyli dla singli.3

4. kolejna zmiana polega na wprowadzeniu ograniczeń wiekowych dla kredytobiorców ubiegających się o kredyt preferencyjny. Dopłaty mogą być udzielane nadal bez ograniczeń wiekowych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Pozostali wnioskodawcy, którzy chcą skorzystać z dopłat, muszą złożyć wniosek o kredyt preferencyjny najpóźniej do końca roku kalendarzowego, w którym ukończą 35 lat. W przypadku, gdy wniosek składa małżeństwo, warunek wieku musi zostać spełniony wyłącznie przez młodszego małżonka.4

5. w związku z rozszerzeniem kręgu osób, które mogą skorzystać z dopłat, zmianie uległy maksymalne powierzchnie nieruchomości, dla których można uzyskać kredyt preferencyjny. Dopłaty do kredytu preferencyjnego mogą być stosowane dla małżeństw lub osób samotnie wychowujących dzieci na zakup:
– domu jednorodzinnego, którego powierzchnia użytkowa nie przekracza 140 m2
– mieszkania – gdy jego powierzchnia użytkowa nie przekracza 75 m2
– dopłaty, jakie mogą otrzymać single, dotyczą wyłącznie kredytu na lokal mieszkaniowy w budynku wielorodzinnym, którego powierzchnia użytkowa nie przekracza 50 m2. 5

Single nie mogą liczyć na dopłaty i kredyt preferencyjny na zakup czy budowę domu jednorodzinnego.

6. kolejne zmiany dotyczą zasad naliczania dopłat. Podstawę do ich naliczenia stanowi kwota kredytu preferencyjnego, uzależniona od powierzchni użytkowej lokalu lub domu, która nie może przekraczać:
– 50 m2 – dla lokalu mieszkalnego, gdy kredytobiorcą docelowym jest małżeństwo lub osoba samotnie wychowująca dzieci
– 30 m2 – dla lokalu mieszkalnego, gdy kredytobiorcą docelowym jest osoba będąca singlem
– 70 m2 – dla domu jednorodzinnego6

Instytucje, które na mocy ustawy są upoważnione do udzielania kredytów preferencyjnych, na podstawie wniosków o udzielenie takiego preferencyjnego kredytu mogą udzielić kredyt, jeżeli wniosek został złożony do dnia 31 grudnia 2012 r.7 Wniosek złożony po tym terminie nie zostanie rozpatrzony.

Zaprzestanie dopłat do kredytu preferencyjnego nastąpi w sytuacji, gdy:

a) w czasie stosowania dopłat docelowy kredytobiorca uzyskał prawo własności lub współwłasności innego lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w całości lub w części, którego przedmiotem jest inny lokal niż ten, na który zostały przyznane dopłaty do kredytu preferencyjnego – nie dotyczy to jednak nabycia prawa własności w drodze dziedziczenia (spadek)

b) gdy kredytobiorca docelowy, w czasie stosowania dopłat, dokonał zmiany sposobu użytkowania lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, na którego zakup lub budowę został udzielony kredyt preferencyjny – zmienił przeznaczenie lokalu w ten sposób, że nie służy on już na cele dotyczące zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.8