Elementy betonowe i żelbetowe ze względu na twardnienie mieszanki betonowej w określonym czasie potrzebują zabezpieczenia w postaci odpowiednio przygotowanej formy. Części składowe niezbędne do wykonania takiej formy nazywamy szalunkiem lub deskowaniem. Każdy element betonowy powstaje w wyniku wprowadzenia mieszanki betonowej do szalunku, a sam szalunek tworzy tymczasową konstrukcję budynku, zachowując odpowiednio nadaną mu formę aż do momentu zastygnięcia betonu. Po stwardnieniu mieszanki betonowej deskowanie jest rozbierane, a fragment budynku gotowy.
Istnieje wiele sposobów na zrobienie szalunku
Istnieją trzy główne metody wykonywania deskowania:
szalunki tradycyjne, od stosowania których odchodzi się w obecnie, były prawie w całości wykonywane z drewna. Deski szalunkowe odpowiednio ustawiano i zbijano, a dla zapewnienia stateczności i niezmienności kształtu stosowano kołki, rozpórki i kotwy. Z elementów drewnianych można wykonać szalunki we wszystkich elementach konstrukcyjnych budynku. Obecnie stosowane materiały to stal, aluminium i materiały drewnopochodne, które są powtórnie wykorzystywane,
szalunki z zatrzaskowymi głowicami opadowymi, oparte są na podporach, w które wkłada się głowice opadowe i stałe wyposażone w szybki zamek zapadkowy,
szalunki z głowicami krzyżowymi, składające się z podpór, trójnogów, głowic krzyżowych stanowiących oparcie dźwigarów i zabezpieczających przed odwróceniem, dźwigarów wzdłużnych i poprzecznych oraz płyt szalunkowych wykonanych z OSB.
Do czego wykorzystywane są szalunki
Szalunki wykorzystywane są do tworzenia elementów konstrukcyjnych budynku, wszystkiego, co jest betonowe. Szalowanie niezbędne jest do wykonywania stropów, przy których wykorzystuje się metodę z zatrzaskowymi głowicami opadowymi oraz głowicami krzyżowymi, a także ścian, betonowych ogrodzeń oraz fundamentów.
W obecnym budownictwie nie wyobrażamy sobie pracy bez uprzedniego szalowania, gdyż większość budynków jest betonowa, a coraz rzadziej stosuje się materiały takie jak cegła czy pustak, szczególnie przy tworzeniu dużych budynków takich jak bloki mieszkalne czy wieżowce, przy których wykorzystywane są wcześniej tworzone w fabrykach półfabrykaty żelbetowe, a całą resztę robi się przy pomocy różnych metod deskowania. Warto nadmienić, że do tworzenia półfabrykatów również używa się szalunków.
Ważne zadanie szalunków
Na pierwszy rzut oka szalowanie elementów budynku nie jest nazbyt skomplikowane i łatwe do wykonania, lecz należy zrobić je jak najdokładniej, bo od tego, jak będzie wyglądało deskowanie, będzie zależała wytrzymałość budynku oraz późniejsze bezpieczeństwo osób, które będą tam przebywać.
Jeżeli postanowiliśmy indywidualnie wybudować dom, altanę czy garaż i zdecydowaliśmy, że będzie to konstrukcja betonowa lub żelbetowa, to bardzo mocno trzeba się będzie przyłożyć do szalowania, jeżeli zaś stwierdzimy, że nie jesteśmy pewni swoich umiejętności w tym zakresie, to najlepiej będzie się udać do fachowca, który poinstruuje nas, jak należy prawidłowo wykonać deskowanie.
