Inteligencja wieloraka

Według Gardnera inteligencja jest to „intelektualna zdolność człowieka do rozwiązywania problemów społecznych oraz efektywnej pracy umysłowej”. Podstawą przyswajania nowych informacji jest natomiast umiejętność do odnajdywania lub tworzenia problemów.

Znane powszechnie testy inteligencji (określane wyliczaniem IQ) są wskaźnikiem typującym jednostki wybitnie uzdolnione. Gardner wyróżnia natomiast siedem rodzajów inteligencji, których tak do końca nie można wyliczyć. Inteligencja, według Gardnera, jest raczej pogrupowaniem zdolności:

inteligencja lingwistyczna – stwarza możliwość komunikacji drogą językową

inteligencja matematyczno-logiczna – umożliwia posługiwanie się związkami pojęć abstrakcyjnych i rozumienie ich,

inteligencja wizualno-przestrzenna – pozwala na obróbkę umysłową obrazów (ich spostrzeganie, przekształcanie i odtwarzanie),

inteligencja muzyczna – umożliwia tworzenie dźwięków oraz ich rozumienie,

inteligencja interpersonalna – pozwala na rozpoznawanie uczuć innych,

inteligencja intrapersonalna – umożliwia rozpoznawanie uczuć i kreowanie swojego modelu psychicznego,

inteligencja kinestetyczna – pozwala na panowanie nad swoim ciałem w sposób mistrzowski.

Najlepiej jest dążyć do rozwoju całego zakresu inteligencji. Zaowocowałoby to trwałym i efektywnym uczeniem się. Można spróbować różnych dróg rozwoju poszczególnych rodzajów inteligencji:

– inteligencja lingwistyczna – opowiadanie bajek, czytanie, pisanie własnych utworów, prowadzenie pamiętnika, pisanie na komputerze;

– inteligencja matematyczno-logiczna – gry matematyczne, logiczne, szczegółowe planowanie dnia i rozwiązywanie zadań w kolejnych krokach, posługiwanie się w życiu metodą dedukcji;

– inteligencja wizualno-przestrzenna – używanie obrazów do zapamiętywania, notowanie i „bazgrolenie” ułatwiające uczenie się, rysowanie map myśli, kolorowe zakreślenia ważnych informacji, rozwieszanie karteczek z pojęciami do zapamiętania;

– inteligencja muzyczna – nauka gry na instrumencie, śpiewanie piosenek, słuchanie muzyki na co dzień;

– inteligencja interpersonalna – uczenie się z kimś, w grupie, spotkania z ludźmi, pogawędki;

– inteligencja intrapersonalna – przysłuchiwanie się swoim myślom, słuchanie intuicji, prowadzenie pamiętnika;

– inteligencja kinestetyczna – uczenie się w ruchu, uprawianie sportu, ćwiczeń fizycznych, tańczenie i chodzenie w czasie uczenia się, zmienianie pozycji, częste przerwy, odgrywanie ról, drama.