Zgodnie z Kodeksem pracy każda osoba, która jest zatrudniona w ramach umowy o pracę, ma prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Jeśli pracownik z tego nie skorzysta, należy mu się wynagrodzenie urlopowe. Jak zatem wyliczyć wynagrodzenie urlopowe? Wyjaśniamy!
Wynagrodzenie za urlop – czym jest i komu przysługuje?
„Jest to forma finansowej kompensacji, która należna jest pracownikowi zatrudnionemu w ramach umowy o pracę. Otrzymuje on wtedy wynagrodzenie za urlop, które odpowiada jego pensji zasadniczej wraz z pewnymi określonymi świadczeniami. Należą do nich między innymi dodatki stażowe i funkcyjne, dodatki za pracę w nocy oraz wynagrodzenie za nadgodziny” – wyjaśniają finansowi eksperci z firmy Aasa Polska, specjalizującej się w udzielaniu szybkich pożyczek ratalnych przez internet.
W Polsce pracownikowi przysługuje 20 lub 26 dni wypoczynku, za które otrzyma on wynagrodzenie za urlop. Liczba ta jest zależna od łącznego stażu pracy. Więcej płatnego odpoczynku uzyskamy po 10 latach stażu pracy. Pamiętajmy też, że przywilej maksymalnej długości urlopu możemy uzyskać znacznie wcześniej. Do stażu pracy dolicza się też dodatkowy czas, który poświęciliśmy na kształcenie się i studiowanie zgodnie z artykułem 155 Kodeksu Pracy:
§1. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2) średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
4) średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
5) szkoły policealnej – 6 lat,
6) szkoły wyższej – 8 lat.
Okresy nauki, o których mowa w pkt 1–6, nie podlegają sumowaniu.
§2. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Komu natomiast nie przysługuje wynagrodzenie za urlop? Niestety praca wykonywana w ramach umowy o dzieło lub umowy zlecenie nie daje prawa do płatnego wypoczynku, ponieważ jest sankcjonowana przez przepisy Kodeksu Cywilnego.
Jak obliczyć ekwiwalent za urlop?
Urlop jest przywilejem, którego nie możemy się wyzbyć. Oznacza to, że jeśli pracujesz w ramach umowy o pracę, to musisz wykorzystać w ciągu roku cały należny Ci czas odpoczynku. Jeśli z jakiegoś powodu jest to niemożliwe, przysługuje Ci za to pełna rekompensata finansowa. Do jej obliczenia najlepiej jest wykorzystać kalkulator ekwiwalentu za urlop. Prawomocność takiego roszczenia jest poparta artykułem 171 Kodeksu Pracy, a konkretnie:
§1. W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.
Dlatego też, jeśli powstanie taka sytuacja, to Twój pracodawca ma prawny obowiązek wypłacenia Ci gotówki. Kiedy zatem otrzymasz ekwiwalent za urlop?
Pierwszą możliwością jest ustanie lub rozwiązanie stosunku pracy z obecnym pracodawcą. Jeśli strony nie planują przedłużenia umowy, to okres urlopu wypoczynkowego musi zostać wykorzystany lub wyrównany w formie gratyfikacji pieniężnej. Drugą możliwością jest przejście na emeryturę, chociaż tutaj ekwiwalent powstaje dość rzadko, gdyż kadry starają się, by przyszli emeryci wykorzystali należny im okres odpoczynku przed zakończeniem pracy.
Ważne jest, by pamiętać, że takie świadczenie może należeć się też za lata poprzednie. Dlatego też w tym roku mieliśmy prawo obliczyć ekwiwalent za urlop z 2019 roku. Jak go obliczyć? Skorzystamy w tym celu ze specjalnego współczynnika ekwiwalentu. Jest on ustalany co roku i zależy od średniej liczby dni w ciągu miesiąca, które należy przepracować oraz od łącznej liczby dni wolnych od pracy (soboty i niedziele) oraz święta. Współczynnik ten na rok 2020 wynosi 21,08. Obliczymy go na podstawie następującego wzoru:
(365 – 52 – 52 – 9) / 12 = 21,08
Współczynnik zmienia się co roku, dlatego też ekwiwalent za urlop 2018 był niższy niż obecnie i wyniósł 20,92.
Przejdźmy teraz do właściwych obliczeń. Pierwszą czynnością, którą musimy wykonać, jest określenie wymiaru ekwiwalentu. Zalicza się do niego:
- Stały miesięczny wymiar wynagrodzenia,
- Składniki wynagrodzenia należne za okresy nie dłuższe niż miesiąc,
- Składniki wynagrodzenia należne za okresy dłuższe niż miesiąc.
Powyższe składniki sumujemy, uśredniamy, a następnie dzielimy przez współczynnik ekwiwalentu dla danego roku. Pozwoli to uzyskać nam wysokość ośmiogodzinnej dniówki. Następnie dzielimy tę kwotę przez 8, co pozwoli wyliczyć nam stawkę godzinową. W zależności od liczby godzin niewykorzystanego urlopu mnożymy je przez powyższą stawkę.
Załóżmy, że pracownik zarabia z uwzględnieniem dodatkowych składników średnio 3000 złotych brutto i pozostało mu do wykorzystania 48 godzin urlopu:
3000zł / 21,08 = 142,31zł
Następnie dzielimy uzyskany wynik przez 8, aby uzyskać naszą stawkę godzinową:
142,31zł / 8 = 17,79zł
Stawkę godzinową mnożymy następnie przez pozostały czas urlopu, co w efekcie pozwoli obliczyć należną nam kwotę:
17,79 x 48 = 853,86zł
Jeśli jesteśmy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin, to powyższe kwoty należy proporcjonalnie podzielić.
Wynagrodzenie urlopowe – kiedy się należy?
Wynagrodzenie za urlop należne jest pracownikowi, który wykonuje swoje zadania w ramach umowy o pracę. Zgodnie z polskim prawem wynagrodzenie za urlop powinno odpowiadać przeciętnemu wynagrodzeniu, które otrzymuje pracownik podczas swojej pracy. W tym celu należy ustalić wymiar godzin oraz podstawową kwotę świadczenia wraz z dodatkami i premiami.
Urlop ojcowski a wynagrodzenie za urlop
Nie tylko kobiety mogą korzystać z płatnego urlopu wychowawczego. Mężczyznom wychowującym swoje potomstwo przysługuje dwutygodniowy urlop ojcowski. Świadczenie to należy się także podczas przysposobienia dziecka. Sam okres urlopu można wykorzystać jednorazowo lub podzielić na 2 okresy, z których każdy będzie wynosił 7 dni kalendarzowych. Wysokość świadczenia wynosi równowartość podstawowego wymiaru wynagrodzenia ojca. Może też przejąć on część urlopu należnego matce dziecka. Przywilej jest ważny do 24 miesiąca życia dziecka.
Urlop macierzyński a wynagrodzenie za urlop
Wynagrodzenie za urlop macierzyński wynosi 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Obliczane jest ze średniej z 12 miesięcy. Nie jest też zależny od formy zatrudnienia i jest obowiązkowy. Matka dziecka może też skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Jego wysokość jest zmienna i modyfikuje też kwotę świadczenia macierzyńskiego. Dodatkowo, jeśli matka dziecka chce wcześniej wrócić do pracy, to może odstąpić ojcu część swojego urlopu. Czas świadczenia wynosi 20 tygodni, z czego matka musi obowiązkowo wykorzystać 14. Pozostałe 6 tygodni może przejąć ojciec dziecka po złożeniu wniosku u swojego pracodawcy. Matka też musi dopełnić pewnych formalności i poinformować swojego pracodawcę o fakcie odstąpienia części swojego urlopu.
Potrzebna Ci szybka pożyczka na dowód na realizację urlopowych planów? Zajrzyj tutaj, dopełnij niezbędnych formalności i wybierz się na wymarzone wakacje!
