Druga forma spółki cichej to tak zwana spółka nietypowa. W takiej sytuacji wspólnik ma prawo współdecydowania w zarządzaniu firmą, często również posiada prawo do udziału we wzroście wartości przedsiębiorstwa. Umowa skutkuje przejściem wkładu inwestora do majątku przedsiębiorcy, który zobowiązuje się wypłacać wspólnikowi cichemu ustaloną część zysku. Od nas jako przedsiębiorców oraz ewentualnych inwestorów zależy, jaki rodzaj spółki cichej chcemy zawrzeć, na jakich zasadach i w jakiej wysokości chcemy partycypować w zyskach z przedsiębiorstwa.
Założenie spółki cichej polega tak naprawdę w dużej mierze na szeregu spotkań i negocjacji zainteresowanych stron. Strona będąca przedsiębiorcą oczekującym na dofinansowanie będzie musiała najprawdopodobniej przygotować biznesplan, mający na celu uwzględnienie, na co środki zostaną spożytkowane, a także jakie realne zyski mogą z tego tytułu płynąć dla inwestora.
Następnym krokiem jest podpisanie umowy spółki cichej. Powinna ona być skonsultowana z prawnikami, zarówno inwestora, jak i przedsiębiorcy, dla pewności i nadania jej mocy prawnej, umowa powinna zostać potwierdzona notarialnie. Koniecznością jest również przekazanie środków na konto firmowe. W żadnym wypadku nie powinniśmy decydować się na zawarcie umowy spółki cichej na tak zwaną gębę, choćby nawet z wieloletnim przyjacielem czy polecanym nam przez znajomych poważnym inwestorem czy przedsiębiorcą. Ryzykowanie w taki sposób jest karygodnym naruszeniem zasad własnego bezpieczeństwa. Powinniśmy również unikać przekazywania środków z ręki do ręki. Polskie prawo jak już pisałam nie reguluje struktury zasad i działania spółki cichej, sami więc powinniśmy zabezpieczyć umowę cywilną na tyle, na ile wymaga tego sytuacja.
Zawierana pomiędzy wspólnikami umowa powinna zawierać wszystkie niezbędne informacje ujęte w sposób rzeczowy i jasny dla obu stron. Ponieważ istotą spółki cichej jest wniesienie wkładu rzeczowego lub finansowego do przedsiębiorstwa, wysokość tego wkładu powinna być pierwszą z zawartych w umowie informacji. Kolejne to: prawa i obowiązki ciążące na wspólnikach (w tym prawo do udziału w zysku przedsiębiorstwa, w stopniu określonym w umowie), prawo dochodzenia zysku na drodze sądowej, jeżeli wspólnik jawny uchylał się od jego obliczenia lub wypłaty, prawo do przeglądu ksiąg i dokumentów celem sprawdzenia rzetelności bilansu rocznego, prawo do otrzymania odpisu bilansu rocznego, prawo do żądania odszkodowania w wypadku rozwiązania spółki,wypowiedzenia spółki zawartej na czas nieoznaczony na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego oraz prawo do zgłoszenia do masy upadłościowej roszczenia z tytułu nadwyżki wpłaconego wkładu ponad swój udział w stratach.
Analogicznie formułowane są również obowiązki stron. Do obowiązków wspólnika cichego, oprócz wniesienia wkładu gotówkowego, niepieniężnego czy też wkładu w postaci pracy, należy uczestniczenie w stratach przedsiębiorstwa w stosunku odpowiadającym „słuszności”, jednakże do wysokości wartości wkładu. Przedstawiony powyżej spis jest odzwierciedleniem wycofanej w 1964 roku formy prawnej, jaką była spółka cicha, niemniej wspólnicy bardzo często konstruując umowy, posiłkują się właśnie tym prawem. Nie jest to jednak regułą, jak już pisałam wyżej spółka taka jest odmianą umowy cywilnoprawnej dwóch stron. Dlatego tez powinniśmy dużą uwagę przykładać do zapisów zawieranych w umowie, aby w razie niepowodzenia przedsięwzięcia lub nieuczciwości jednej ze stron, móc w pełnym stopniu w sposób jasny, domagać się egzekwowania naszych praw i roszczeń na drodze sądowej.
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Wypowiadajcie się w komentarzach.