Egzekucja świadczeń alimentacyjnych dotyczy zarówno alimentów lub renty, która charakterem przypomina świadczenia alimentacyjne – renty z tytułu niezdolności do pracy, renty na podstawie umowy, renty wynikającej z zamiany świadczenia dożywocia na rentę. Udogodnieniami dla osób dochodzących egzekucji świadczeń alimentacyjnych są uproszczone procedury egzekucyjne oraz podejmowanie przez komornika działań z urzędu.
Sąd zasądzający w orzeczeniu obowiązek płacenia alimentów nadaje orzeczeniu klauzulę wykonalności z urzędu. [1] Orzeczenie sądu (np. wyrok rozwodowy w którym sąd zasądził na rzecz małoletniego alimenty) jest tytułem egzekucyjnym, jednakże tytuł egzekucyjny sam w sobie nie uprawnia do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Koniecznym jest uzyskanie tzw. klauzuli wykonalności (poza pewnymi wyjątkami – klauzulę wykonalności sąd nadaje orzeczeniu na wniosek strony) – tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności łącznie stanowią tytuł wykonawczy, który należy dołączyć do wniosku składanego komornikowi o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji. W przypadku świadczeń alimentacyjnych nie musimy składać wniosku o nadanie klauzuli wykonalności – sąd nadaje ją z urzędu i następnie doręcza z urzędu wierzycielowi.
Egzekucja świadczeń alimentacyjnych może zostać przeprowadzona z urzędu lub na wniosek wierzyciela. Wszczęcie egzekucji z urzędu dotyczy spraw, w których zasądzono alimenty. Postępowanie egzekucyjne z urzędu wszczyna się na żądanie sądu pierwszej instancji – w którym sprawa była rozpoznawana. [2] Sąd kieruje żądanie do właściwego organu egzekucyjnego. Ponadto wierzyciel, po otrzymaniu orzeczenia z klauzulą wykonalności może sam złożyć wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Wniosek o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji należy kierować do właściwego komornika – w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych można złożyć taki wniosek do komornika sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela. [3] Wniosek powinien zawierać wskazanie wierzyciela i dłużnika oraz ich dane osobowe i adresy zamieszkania. W załączeniu do treści wniosku należy przedstawić (załączyć) tytuł wykonawczy, stanowiący podstawę egzekucji. Do wniosku należy dołączyć oryginał orzeczenia z klauzulą wykonalności nadaną przez sąd – nie może to być kserokopia czy skan orzeczenia.
Treść wniosku powinna ponadto wskazywać na sposób egzekucji – inaczej mówiąc z jakiego majątku ma zostać dokonana egzekucja. Jest to zasada ogólna, od której w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych można skorzystać z wyjątku. Zgodnie z prawem, jeżeli egzekucja dotyczy alimentów lub renty mającej charakter alimentów, wierzyciel, kierując wniosek o wszczęcie egzekucji, nie ma obowiązku wskazywać sposobu egzekucji, ani majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona. [4] W przypadku gdy wierzyciel nie ma obowiązku wskazywać sposobu egzekucji ani majątku dłużnika, uważa się, że wniosek dotyczy wszystkich dopuszczalnych sposobów egzekucji, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. Egzekucja świadczeń pieniężnych może być przeprowadzona z ruchomości, rachunku bankowego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę, egzekucja z wierzytelności czy innych praw majątkowych dłużnika. O egzekucji prowadzonej przez zajęcie wynagrodzenia za pracę zawiadomiony zostaje przez komornika pracodawca dłużnika.
Pracodawca część wynagrodzenia za pracę, w wysokości miesięcznych świadczeń alimentacyjnych ma obowiązek przekazywać na rachunek bankowy komornika. Wierzyciel może wskazać te sposoby, jeżeli przyspieszy to egzekucję – takie rozwiązanie prawne pozwala także uniknąć ukrywania majątku przez dłużnika. W treści wniosku należy również wskazać kwotę należności głównej oraz zażądać ustawowych odsetek, wskazując przy tym okres czasu za jaki należą się odsetki od należności głównej. Ponadto należy wnieść o ustalenie kosztów egzekucji oraz wskazać rachunek bankowy wierzyciela, na który komornik może przekazać ściągnięte kwoty pieniężne.
W trakcie egzekucji świadczeń alimentacyjnych dłużnik może celowo uchylać się od płacenia alimentów – ukrywając swój majątek lub celowo rezygnując z pracy zarobkowej. W tym celu komornik ma obowiązek z urzędu przeprowadzić dochodzenie w celu ustalenia zarobków dłużnika (rzeczywistych) i jego stanu majątkowego oraz miejsca zamieszkania. Jeżeli podjęte przez komornika środki okażą się bezskuteczne – kieruje on wniosek do Policji, która przeprowadza czynności w celu ustalenia miejsca zamieszkania i miejsca pracy dłużnika. [5] Powyższe dochodzenie powinni być przeprowadzane okresowo, maksymalnie w odstępach półrocznych. Jeżeli dochodzenie prowadzone przez komornika i policje nie przyniesie skutków – majątek dłużnika i jego dochody pozostają nie ustalone – komornik składa do sądu rejonowego wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku. [6]
Także zachowanie dłużnika, polegające na ukrywaniu swoich dochodów przez zatrudnienie się u osoby bliskiej – nie jest usprawiedliwieniem dla zaprzestania czy uznania bezskuteczności egzekucji. W świetle prawa dłużnik nie może powoływać się na fakt, że pracuje bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym od poprzedniego albo, że jego pracodawcy (osoba bliska dla dłużnika) przysługuje jej wierzytelność nadająca się do potrącenia z jego roszczenia o wynagrodzenie. Potrącenie takie nie może zostać dokonane przed wyegzekwowaniem należności alimentacyjnych. Roszczenia z tytułu alimentów mają pierwszeństwo przed innymi wierzytelnościami.
Dodatkowo, należy zaznaczyć, że egzekucja świadczeń alimentacyjnych nie może zostać w świetle prawa umorzona (np. na skutek bezczynności wierzyciela) lub z powodu bezskuteczności egzekucji.
Źródła:
[1] Art. 1082 k.p.c.
[2] Art. 1085 k.p.c. w zw. z art. 796 § 2 k.p.c.
[3] Art. 1081 zd. 3 k.p.c.
[4] Art. 1081 zd. 1 k.p.c.
[5] Art. 1086 § 1 k.p.c.
[6] Art. Art. 1086 § 3 w zw. z art. 913 k.p.c.
To tylko puste slowa matki pozostaja same z problemem alimentacyjnym Komornicy sa bezskuteczni a ojcowie nieplacacy smieja sie matkom w twarz Wyrok sobie a zycie sobie Nikt z windykatorow tez nie chce sie tym zajac Wiec nie piszcie bzdur