„Czas pracy to ten okres, kiedy pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy, albo w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy”(1). Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Doba jest liczona jako 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
„Komu nie należy się 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu doby? Pracownikom zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy, pracownikom niezbędnym do prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii”(2).
Jak liczyć przerwy w pracy w skali tygodnia? „Tydzień jest liczony jako 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego”(3). „Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego”(4).
Jeśli powstaje sytuacja, że pracownik przechodzi na inną zmianę, na której będzie pracował, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak mniejszy niż 24 godziny.
Jakie przerwy mogą być stosowane w ciągu dnia? „Jeśli dobowy wymiar czasu pracy pracownika przekracza 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy”(5).
Źródło: photoxpress.com
W wielu firmach wprowadza się obecnie tzw. lunch. „Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nie przekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Taką przerwę wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy lub w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy”(6).
Może zaistnieć sytuacja w firmie, kiedy potrzebne jest „zastosowanie równoważnego czasu pracy. Wtedy dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony albo krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach albo dniami wolnymi od pracy.” (7)
Jeśli pracownik wykonuje „prace przy dozorze urządzeń lub związane z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca”(8).
„W przypadku gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju”(9).
1) Art. 128 §1 K.P.
2) Art. 132 K.P.
3) Art. 128 §1 K.P
4) Art. 132 §1 K.P.
5) Art. 134 K.P.
6) Art. 141 K.P.
7) Art. 139 K.P.
8) Art. 150 K.P.
9) Art. 135 §1 K.P
Źródła:
1) Kodeks Pracy, Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U.1974 Nr 24 poz.141.)
Uwaga!
Wszelkie ustalenia dotyczące liczenia rozkładu czasu pracy czy przerw w pracy w konkretnej firmie powinny znaleźć się w jej regulaminie.
Czy przepisy dotyczące czasu pracy są dla Was zrozumiałe? Uważacie, że czas pracy w Polsce jest odpowiednio unormowany?
