W jakich sytuacjach możliwe jest zatem zwolnienie grupowe względem pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim?
Zgodnie z ogólnymi zasadami prawa pracy, pracodawca nie może skutecznie wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi w czasie, gdy pracownik przebywa na urlopie lub z powodu innej, usprawiedliwionej przyczyny jest w pracy nieobecny. Taką usprawiedliwioną przyczyną jest choroba pracownika i fakt pozostawania przez niego na zwolnieniu lekarskim.
Powyższa ochrona jest możliwa w sytuacji, gdy nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.1 Takim okresem dla rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest termin 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.2 Wówczas, pomimo przebywania na zwolnieniu lekarskim, możliwe jest wypowiedzenie umowy o pracę.
Ponadto, zwolnienie pracownika pomimo pozostawania przez niego na zwolnieniu lekarskim, może nastąpić, gdy niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące, a pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy.3 Okoliczności te mogą jednak nie mieć znaczenia, gdy ogłoszono upadłość lub likwidację pracodawcy – wówczas nie stosuje się przepisów art. 41 Kodeksu pracy ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę.4
Jednakże w przypadku zwolnień grupowych występują pewne odstępstwa od wyżej wymienionych zasad ogólnych. Zwolnienie grupowe jest zwolnieniem, które nie następuje z przyczyn zależnych od pracownika i decydują o tym często okoliczności zewnętrzne, zwłaszcza zaś sytuacja ekonomiczna zakładu pracy – przykładowo likwidacja czy upadłość. Zasady dotyczące możliwości zwolnienia grupowego pracowników stanowią szczególne przepisy, zawarte w Ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z tymi przepisami:
– pracodawca, który wypowiada pracownikom stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia, może to zrobić (z pominięciem przepisów wskazanych w art. 41 Kodeksu pracy), jeżeli urlop pracownika trwa co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.5 Okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia został zdefiniowany w Kodeksie pracy. Jest to czas przebywania na zwolnieniu lekarskim dłuższy niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u tego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy lub gdy choroba pracownika trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące (dotyczy to pracownika, który pracuje u pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub gdy choroba jest skutkiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej).6
– pracodawca może wypowiedzieć pracownikom warunki pracy i płacy w ramach zwolnienia grupowego w sytuacjach opisanych w art. 41 Kodeksu pracy i prawo pracodawcy do takiego wypowiedzenia tych warunków jest dopuszczalne niezależnie od okresu trwania urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy7. Oznacza to, ze pracownik, który powróci do pracy po okresie zwolnienia lekarskiego, może otrzymywać niższe wynagrodzenie za pracę, gdyż jest to uwarunkowane kondycją finansową firmy.
Czy uważacie, że te przepisy są sprawiedliwe? Co zmienilibyście w obowiązującym prawie pracy? Wypowiedzcie się!
1. Art. 41 Kodeksu pracy
2. Art. 52 § 2 Kodeksu pracy
3. Art. 53 § 1 pkt. 1 Kodeksu pracy
4. Art. 41 (1) § 1 Kodeksu pracy
5. Art. 5 ust. 3 Ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z późniejszymi zmianami
6. Art. 53 § 1 pkt. 1 Kodeksu pracy
7. Art. 5 ust. 4 Ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z późniejszymi zmianami
