Jak napisać wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych?

Strony w następujących sprawach cywilnych są zwolnione z obowiązku uiszczania kosztów sądowych:
1.w sprawach z zakresu ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych
2.strona dochodząca alimentów (oraz strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów)
3.konsument wnoszący o uznanie postanowień umownych za niedozwolone
4.pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych
5.strona w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego
6.strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd – w zakresie przyznanego jej zwolnienia które może być całkowite lub częściowe w zależności od sytuacji materialnej (1).

Oprócz wskazanych sytuacji należy w sądzie, gdzie toczy się już postępowanie lub gdzie wnosimy pozew (wniosek) złożyć dodatkowe pismo. Wniosek o zwolnienie kosztów sądowych wraz z załączonym do niego oświadczeniem o stanie majątkowym (załącznik do artykułu) ma potwierdzać, że nie jesteśmy w stanie bez uszczerbku finansowego koniecznego dla utrzymania siebie lub rodziny zapłacić tych kosztów. Do wniosku należy dołączyć dokument, który wykazuje, jakie dochody osiągamy (może to być np. zeznanie podatkowe za ubiegły rok). Wniosek można zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawę chcemy wytoczyć, lub sprawa już się toczy. Jeżeli nie mamy możliwości złożyć wniosku do właściwego sądu można złożyć wniosek w sądzie powiatowym właściwym dla miejsca zamieszkania – zostanie on przekazany do sądu właściwego. Gdy sąd poweźmie jakikolwiek wątpliwości w sprawie naszego wniosku i przedstawionych w nim danych i oświadczeń może wszcząć dochodzenie w tym zakresie. W następstwie kłamstwa czy próby oszustwa czekają nas duże nieprzyjemności.

Jak napisać taki wniosek samodzielnie i jakie dokumenty należy do niego dołączyć? Przykładowy wniosek przedstawiam poniżej.

Miejscowość, data
Do Sądu Rejonowego w ………..
Wydział Cywilny

Powód: (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania – adres)
Pozwany (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania – adres)

Wartość przedmiotu sporu: ……

Wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych (przykładowy)
Wnoszę o zwolnienie mnie w całości od kosztów sądowych w postępowaniu przeciwko (pozwanemu) o zapłatę ….., gdyż nie jestem w stanie uiścić tych opłat bez uszczerbku finansowego koniecznego dla utrzymania mojej rodziny.

UZASADNIENIE
Nie jestem w stanie ponieść tak wysokiej opłaty sądowej bez uszczerbku finansowego koniecznego dla utrzymania mojej rodziny. Moje zarobki wynoszą ……… zł/netto. Ponadto utrzymuję następujące osoby:……………. oraz …………………… Mam kredyt do spłacenia, którego miesięczna rata wynosi:
Warunki materialne nie pozwalają mi na ponoszenie kosztów sądowych tego postępowania, czym uzasadniam mój wniosek.

Do tak napisanego wniosku należy dołączyć odpowiednie dokumenty:
1. zawsze składamy oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania (druk określony przez Ministra Sprawiedliwości)
2. zaświadczenie o dochodach z zakładu pracy lub zeznanie podatkowe
3. zaświadczenie o dochodach współmałżonka
4. zaświadczenie z urzędu pracy lub z ośrodka pomocy społecznej o otrzymywanej pomocy społecznej
5. w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej należy dołączyć zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodach,
6. można dołączyć dokumenty świadczące o zaciągniętych kredytach i wysokości ich spłat
7. gdy mamy inne obciążenia finansowe musimy wskazać jakie oraz dołączyć dokumenty potwierdzające płacenie alimentów, prowadzone wobec nas egzekucje komornicze,
8. ostatni odcinek emerytury lub renty – w przypadku emerytów lub rencistów
9. kopia samego wniosku o zwolnienie od kosztów

Na postanowienie sądu odmawiające zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięciu takiego zwolnienia wobec nas przysługuje zażalenie (2).

Źródła:
1) Art. 96 ust. 1Ustawy z dnia 8 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
2) art. 394 § 1 pkt 2 k.p.c.