Choć w zdecydowanej większości tego typu przestępstw sprawcami są mężczyźni, prawo i tu nie różnicuje skazanych ze względu na płeć, zgodnie z zasadą równości wobec prawa. Kwalifikacje czynów i ofiar są jednak różne, w zależności od tego do jakiego typu czynności doszło.
Wśród najpopularniejszych przestępstw seksualnych jest zgwałcenie, polegające na doprowadzeniu innej osoby do obcowania płciowego (stosunku seksualnego, również oralnego lub analnego) poprzez przemoc, podstęp lub zastosowanie bezprawnej groźby. Grozi za nie od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. Nieco łagodniej (kara od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności) ustawodawca traktuje tych, którzy w podobny sposób doprowadzają ofiarę do poddania się tzw. innej czynności seksualnej. Pod to pojęcie kwalifikuje się m.in. dotykanie narządów płciowych, rozbieranie, masturbacja.
Kary według polskiego prawa
Polskie prawo przewiduje minimalny próg kary dla sprawców zgwałcenia lub doprowadzenia do innych czynności seksualnych, wynoszący:
– 3 lata – jeśli ofiara ma poniżej 15 lat, jest bliskim krewnym lub przestępstwo popełniono wspólnie z inną osobą
– 5 lat – jeśli sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem [1].
Prawo wprowadza jednak pewnie zróżnicowanie względem ofiar, starając się chronić szczególnie:
1. Osoby bezradne, upośledzone lub chore umysłowo – jeśli przestępca, wykorzystując jej nieporadność, doprowadził ją do obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej, grozi mu od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.
2. Osoby znajdujące się w stosunku zależności lub krytycznym położeniu – jeśli przestępca, wykorzystując jej nieporadność, doprowadził ją do obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej, grozi mu do 3 lat pozbawienia wolności. W tym przypadku zastosowano również obostrzenie, bowiem gdy ofiarą będzie osoba poniżej 18 roku życia, kara będzie wyższa – do 5 lat pozbawienia wolności. [2] Spór wśród prawników wywołuje jednak udzielenie korzyści majątkowej takiemu małoletniemu jeśli zgodził się on lub sam proponował usługi seksualne. Sąd Najwyższy stanął jednak na stanowisku, że jeśli to sam małoletni składa lub zamieszcza taką ofertę (np. w internecie lub prasie), to jego klient nie staje się sprawcą tego typu przestępstwa [3], z wyraźnym zaznaczeniem, że inaczej może być interpretowane chociażby składanie takich ofert małoletnim w miejscach publicznych.
3. Małoletnich poniżej 15 roku życia – za doprowadzenie ich do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej, a także prezentowania im takiej czynności grozi od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.
Karalne jest również:
-nawiązywanie kontaktu internetowego lub telefonicznego z małoletnim poniżej 15 roku życia w celu seksualnego wykorzystania go lub utrwalenia treści o charakterze pornograficznym poprzez wprowadzenie go w błąd lub zastosowanie bezprawnej groźby – do 3 lat pozbawienia wolności,
-składanie poprzez kontakt internetowy lub telefoniczny małoletniemu poniżej 15 roku propozycji obcowania płciowego, produkowania pornografii lub poddania się innej czynności seksualnej – grzywna, ograniczenie lub pozbawienie wolności do lat 3 [4],
– propagowanie lub chwalenie pedofilii – grzywna, ograniczenie lub pozbawienie wolności do lat 3 [5],
– bliscy krewni – za obcowanie płciowe (stosunek seksualny) z rodzicem, dzieckiem (także adoptowanym), siostrą lub bratem grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Kwestia pornografii
Bardzo dynamicznie zmieniają się uregulowania dotyczące pornografii, która sama w sobie jest legalna. Od tej reguły istnieje jednak wiele wyjątków, zwłaszcza dotyczących osób niepełnoletnich.
Pornografia może być prezentowana innym osobom, nie może być jednak narzucana tym, którzy sobie tego nie życzą. Może za to grozić kara do roku pozbawienia wolności, grzywny lub ograniczenia wolności.
Natomiast do 2 lat pozbawienia wolności grozi sprawcy, który udostępnia treści pornograficzne małoletnim poniżej 15 roku życia lub rozpowszechnia je (np. w prasie lub w internecie) w taki sposób, że małoletni poniżej 15 roku życia może się z nimi zapoznać.
Nie można za to w celu rozpowszechnienia utrwalać, sprowadzać i w ogóle posiadać treści pornograficznych, w których biorą udział zwierzęta, osoby małoletnie (poniżej 18 roku życia) lub prezentowana jest przemoc. Może za to grozić do 8 lat pozbawienia wolności, natomiast jeśli małoletni utrwalany przez sprawcę na materiałach (filmie, zdjęciach itd.) nie ukończył jeszcze 15 lat, nawet do 10 lat pozbawienia wolności.
Za samo posiadanie pornografii z udziałem małoletniego poniżej 15 roku życia może grozić natomiast od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.[6]
O ile sama prostytucja nie jest w Polsce zabroniona jeżeli chodzi o sam kodeks karny, jednak karane są:
– nakłanianie, ułatwianie lub czerpanie korzyści majątkowej z prostytuowania się innej osoby – do 3 lat pozbawienia wolności, a jeżeli ofiara jest małoletnia – do 10 lat pozbawienia wolności,
– doprowadzanie innej osoby do uprawiania prostytucji poprzez przemoc, bezprawną groźbę, podstęp, bądź wykorzystanie krytycznego położenia lub stosunku zależności – do 10 lat pozbawienia wolności [7],
– proponowanie swoich usług w sposób naruszający porządek publiczny, np. w sposób natarczywy – kara ograniczenia wolności, aresztu lub grzywny. [8]
Wśród innych przestępstw o charakterze seksualnych można dodać też nekrofilię, którą polskie prawo zalicza do znieważenia zwłok. Grozi za to do 2 lat pozbawienia wolności. [9]
Warto dodać, że zdecydowana większość przestępstw seksualnych ścigana jest z urzędu, a nie na wniosek pokrzywdzonego, jakkolwiek tego typu sprawy nierzadko należą do trudnych pod względem dowodowym.
Źródła:
[1] art. 197 kodeksu karnego
[2] art. 199 par. 2 i 3 kodeksu karnego
[3] wyrok SN 2010/9/80, sygn. akt V KK 369/9
[4] art. 200 a kodeksu karnego
[5] art. 200 b kodeksu karnego
[6] art. 202 par. 5 kodeksu karnego
[7] art. 203 i 204 kodeksu karnego
[8] art. 142 kodeksu wykroczeń
[9] art. 262 kodeksu karnego
Czy Waszym zdaniem kary za dopuszczenie się przestępstw na tle seksualnym są wystarczające? Wypowiadajcie się w komentarzach.
