Napisać ważny testament może tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, poza tym musi to zrobić osobiście. To podstawowe, ale nie jedyne wymogi, które trzeba spełnić, aby dokument woli był ważny w świetle prawa.
Każdy sporządzający testament musi zdawać sobie sprawę z tego, że:
– niedopuszczalne jest tworzenie testamentów wspólnych, każdy tego typu dokument powinien zawierać rozporządzenie tylko jednego testatora,
– testament ma charakter osobisty, musi być więc sporządzony osobiście przez testatora, a nie przez pomocnika,
– musi on mieć ściśle określoną przez prawo formę,
– skutki prawne wywiera on dopiero po śmierci testatora,
– w każdej chwili może odwołać sporządzony testament, zarówno w całości jak i jego część,
– może go wielokrotnie aktualizować, a także pozostawić po sobie kilka testamentów, przy czym ważny będzie tylko ten najnowszy (decyduje data).
Co powinno się znaleźć w testamencie?
W każdym testamencie znaleźć się powinny ściśle określone postanowienia, takie jak:
– ustanowienie spadkobiercy (lub spadkobierców), czyli wymienienia osoby (lub osób), której przypadnie spadek,
– zapis, pod którym rozumie się zobowiązanie spadkobiercy do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz wyznaczonej przez testatora osoby,
– polecenie, czyli nałożenie na spadkobiercę przez testatora pewnego obowiązku (działania lub zaniechania),
– powołanie wykonawcy testamentu, który zajmie się spadkiem do czasu jego podziału. Wykonawca ma z reguły za zadanie spłacić długi spadkowe,
– wydziedziczenie – t zapis stosuje się wówczas, gdy testator chce pozbawić sowich najbliższych prawa do zachowku.
Rodzaje testamentów
Rozróżnia się testamenty zwykłe i szczególne. Do pierwszej z tych grup zalicza się testament własnoręczny, notarialny i allograficzny. Natomiast do drugiej:
– testament ustny, czyli oświadczenie ostatniej woli spadkodawcy będącego na łożu śmierci w obecności co najmniej trzech świadków,
– testament podróżny, spisany na statku morskim lub na pokładzie samolotu w sytuacji, gdy dzieje się coś złego. W momencie składania oświadczenie obecny powinien być dowódca lub jego zastępca,
– testament wojskowy, sporządzany w sytuacji wyjątkowych, takich jak wojna, mobilizacja lub niewola.
Charakterystyka rodzajów testamentu
Najczęściej spotykanym jest testament własnoręczny, czyli taki, który został napisany w całości własnoręcznie przez testatora (niedopuszczalne jest korzystanie z komputera czy maszyny do pisania). Aby tego typu oświadczenie było ważne koniecznie musi być podpisane i opatrzone datą. Powinno też zawierać stwierdzenie, że spadkodawca sporządził je bez żadnych nacisków i zupełnie świadomie.
Z kolei testament notarialny sporządzony jest przez notariusza w formie aktu notarialnego, następnie jest przez niego odczytywany w obecności testatora, który go akceptuje poprzez podpisanie lub postawienie odciska kciuka.
Zgodny z prawem jest też testament allograficzny, czyli taki będący oświadczeniem ostatniej woli spadkodawcy. W tym przypadku w momencie składania oświadczenia przez testatora obecni powinni być dwaj świadkowie oraz jeden z przedstawicieli władzy: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, sekretarz powiatu/gminy lub kierownik urzędu stanu cywilnego. Pamiętać należy o tym, aby protokół z oświadczeniem został podpisany przez wszystkichświadków, spadkodawcę oraz spadkobiercę (spadkobierców).
Źródła:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. — Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)
Czy informacje zawarte w artykule okazały się pomocne? Zapraszam do komentowania.
