Na etapie projektowania i budowania obiekt powinna zostać szczegółowo zaplanowana i rozrysowana instalacja wentylacyjna. Zmiany dokonane przez właściciela czy użytkownika budynku mogą jednak wymusić konieczność modernizacji instalacji wentylacyjnej.
Wentylacja w pomieszczeniach ma zagwarantować odpowiednią jakość środowiska wewnętrznego dla użytkowników budynku. Zadaniem wentylacji jest zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza, temperatury, wilgotności. Prawidłowa wentylacja powinna odpowiadać ponadto wskaźnikom opracowanym w Polskich Normach dotyczących wentylacji, a także stanowić odpowiednie zabezpieczenie przeciwpożarowe.1
Istnieje kilka sposobów wentylowania pomieszczeń, o których mówią przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przepisy tego rozporządzenia regulują zasady wykonywania poszczególnych instalacji i innych elementów budynku (schody, kotłownie, warunki nasłonecznienia budynków itp.).
Według tych przepisów wentylacja może być:
– grawitacyjna – wykorzystująca różnicę ciśnień, jaka występuje pomiędzy ciśnieniem wewnątrz budynku i na zewnątrz budynku, nie jest ona wspomagana żadnymi mechanicznymi urządzeniami, jej podstawę stanowią piony wentylacyjne najczęściej projektowane obok przewodów kominowych. Powietrze do pionu wentylacyjnego dostaje się za pomocą kratek wentylacyjnych z wewnątrz pomieszczenia i jest wyprowadzane na zewnątrz
– mechaniczna – w sytuacji, gdy osiągnięcie odpowiedniego ciśnienia zapewniającego wymianę powietrza jest niemożliwe, w pionie wentylacyjnym można zamieścić urządzenie, które wymusza ciąg i wymianę powietrza. Wentylacja mechaniczna jest często stosowana w przypadku systemów klimatyzacji
– naturalna – zapewniają ją otwory ścienne, np. okna czy drzwi lub otwory w ścianach wychodzące na zewnątrz budynku i zapewniające wymianę powietrza
Podstawowy wymóg dotyczy zapewnienia budynkowi i pomieszczeniom wentylacji odpowiedniej do przeznaczenia pomieszczeń.2 W zależności od rodzaju budynku (jednorodzinnego, gospodarczego, wielokondygnacyjnego itp.) wymagane są inne typy wentylowania.
Budynki przeznaczone dla przedsiębiorstw (hale produkcyjne, supermarkety, galerie handlowe itp.) muszą spełniać wyższe normy i standardy ze względu na bezpieczeństwo przebywających tam ludzi oraz ilość potencjalnych zagrożeń zaczadzenia, pożaru, zadymienia, zatrucia szkodliwymi oparami itp.
W przypadku domów jednorodzinnych i mieszkań wymagania te są co prawda mniejsze, lecz nie mniej istotne. I tak:
1. pomieszczenie higieniczno-sanitarne powinno mieć zapewnioną taką wentylację, która jest dopasowana do kubatury tego pomieszczenia.3 Rodzaj wentylacji i szczegółowe wymogi w tym zakresie są znacznie surowsze dla pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, w których są montowane urządzenia grzewcze na paliwa gazowe;
2. w przypadku mieszkania jednopokojowego, w którym znajduje się pomieszczenie kuchenne lub aneks kuchenny bez okien, wymagana jest co najmniej wentylacja grawitacyjna – jeżeli w mieszkaniu jest używana kuchnia elektryczna. Z kolei jeśli w tak małym mieszaniu znajduje się kuchnia gazowa, wentylacja powinna być co najmniej mechaniczna wywiewna;
3. wentylacja musi znajdować się w garażu zamkniętym. Wentylacja grawitacyjna zapewniająca 1,5-krotna wymianę powietrza na godzinę powinna być stosowana w garażu zamkniętym, jeżeli jest on ogrzewany, nadziemny lub częściowo zagłębiony i nie przewiduje więcej niż 10 stanowisk postojowych dla samochodów.4;
4. wentylację należy zapewnić w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien – może to być wentylacja mechaniczna lub grawitacyjna5;
5. jeżeli w domu rodzinnym znajdują się pomieszczenia, w których zastosowano urządzenia klimatyzacyjne, które pobierają powietrze zewnętrzne, obowiązuje zasada, że skoro w pomieszczeniu zastosowano wentylację mechaniczną lub klimatyzację, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej;
6. gdy w pomieszczeniu znajduje się palenisko na paliwo stałe (np. kominek), płynne czy z urządzenie, które pobiera powietrze do spalania z pomieszczenia i ma grawitacyjny system odprowadzeniem spalin przewodem, zasadą jest, że stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione.
Przewody wentylacyjne stosowane w budynkach powinny być wykonane z materiałów niepalnych. Palne izolacje cieplne czy akustyczne (a także inne rodzaje okładzin przewodów wentylacyjnych) mogą być stosowane tylko na zewnętrznej powierzchni przewodów wentylacyjnych, w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się ognia.6
Jakie są Wasze doświadczenia z wentylacją w budynkach mieszkalnych? Wyraźcie swoją opinię!
1. § 147 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
2. § 51 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
3. § 77 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
4. § 108 ust. 1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
5. § 147 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
6. § 267 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie