Ponadto, aby skutecznie móc dochodzić swoich praw, musimy je wykazać, przedstawiając dokument potwierdzający nadanie paczki lub też przesyłki wartościowej. Jedynie w przypadku kuriera, przesyłka zostaje ubezpieczona na czas transportu. A i to nie zawsze.
Regulacje prawne dotyczące odpowiedzialności operatorów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej znajdują się głównie w przepisach Kodeksu cywilnego, nie licząc usług Poczty Polskiej, której działanie reguluje ustawa Prawo pocztowe.
Poczta Polska nie odpowiada za niewykonanie czy nienależyte wykonanie usługi pocztowej (zatem także za zagubienie przesyłki) w sytuacji, gdy nastąpiło ono:
– wskutek siły wyższej;
– wyłącznie z powodu naruszenia przez nadawcę lub adresata przepisów ustawy albo regulaminu świadczenia powszechnych usług pocztowych – czyli błędne oznaczenie zawartości przesyłki, np. brak oznaczenia „ostrożnie, szkło” z winy nadawcy;
– wyłącznie z powodu szczególnej podatności przesyłanej rzeczy na uszkodzenia wynikającej z jej wad lub naturalnych właściwości, np. rzeczy bardzo szybko tracące swe właściwości, rzeczy uszkodzone lub nie nadające się do wysłania przesyłką ze względu na konieczność przechowywania ich w specjalnych warunkach. [1]
Ustawa o prawie pocztowym wskazuje również dokładnie, na jakie odszkodowanie możemy liczyć w przypadku uchybień w wykonaniu umowy ze strony Poczty Polskiej i innych operatorów publicznych. Odszkodowanie przysługuje klientowi za utratę:
– przesyłki poleconej – przysługuje w wysokości żądanej przez nadawcę, nie wyższej jednak niż pięćdziesięciokrotność opłaty pobranej przez operatora publicznego za traktowanie przesyłki jako przesyłki poleconej;
– paczki pocztowej – w wysokości żądanej przez nadawcę, nie wyższej jednak niż dziesięciokrotność opłaty pobranej za jej nadanie;
– przesyłki z zadeklarowaną wartością – w wysokości żądanej przez nadawcę, nie wyższej jednak niż zadeklarowana wartość przesyłki;
Nie są to kwoty wysokie, zwłaszcza w sytuacji, gdy przesyłka była szczególnie cenna. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w szczególnych przypadkach można dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych, czyli na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jednakże taka możliwość jest ograniczona wyłącznie do sytuacji, gdy przesyłka zginie (zostanie utracona) na skutek przestępstwa popełnionego przez pracownika przedsiębiorstwa zajmującego się jej dostarczeniem. Poczta ponosi bowiem odpowiedzialność odszkodowawczą za swojego pracownika, który nie tylko dokonywał przestępstw, lecz zostało mu to udowodnione.
Poza tym należy szczegółowo czytać regulaminy innych niż Poczta Polska przedsiębiorców, gdyż niejednokrotnie zawarte są w nich klauzule służą ograniczeniu odpowiedzialności za przypadkowe utraty przesyłek i również ograniczają zakres przysługujących klientowi roszczeń. Przykładowo – regulamin Pocztex’u przewiduje, że firma nie odpowiada za utracone korzyści (czyli jeden z elementów, na podstawie których wylicza się wysokość odszkodowania na zasadach ogólnych) wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania usługi. W przypadku zatem, gdy klient domagał się odszkodowania za uniemożliwienie mu wzięcia udziału w przetargu na skutek niedostarczenia przesyłki na czas (zatem domagał się sumy, jaką mógłby uzyskać wygrywając przetarg), jego roszczenie nie zostało przez sąd uznane za słuszne w związku z zapisem regulaminu.
W przypadku utraty przesyłki nadanej kurierem czy Pocztą Polską klient ma prawo do wniesienia reklamacji. Dopiero wyczerpanie drogi reklamacyjnej umożliwia wniesienie sprawy do sądu powszechnego. Prawo do składania reklamacji przysługuje nadawcy albo adresatowi, gdy nadawca zrzeknie się na jego rzecz prawa dochodzenia roszczeń albo gdy przesyłka lub kwota pieniężna określona w przekazie pocztowym zostanie doręczona adresatowi. [2] Nadawca albo adresat mogą zgłosić reklamację w każdej placówce operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe, zaś zasady składania reklamacji, terminy oraz procedury ich rozpatrywania określa Rozporządzenie Ministra z dnia 13 października 2003 r. w sprawie reklamacji powszechnej usługi pocztowej w zakresie przesyłki rejestrowanej i przekazu pocztowego. W myśl rozporządzenia:
1. reklamację z żądaniem odszkodowania należy zgłaszać w sytuacji, gdy doręczenie przesyłki rejestrowanej lub zawiadomienia o próbie jej doręczenia nie nastąpiło w terminie 14 dni od dnia nadania;
2. reklamację można zgłosić pisemnie, ustnie do protokołu, w innej formie, lecz takiej, która ujawnia wolę reklamującego w sposób dostateczny, w tym również w formie elektronicznej;
3. do reklamacji należy dołączyć oryginał potwierdzenia nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego;
4. termin na zgłoszenie reklamacji to po upływie 14 dni od dnia nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego, nie później jednak niż w terminie 12 miesięcy od dnia ich nadania;
5. przedsiębiorca ma 30 dni na rozpatrzenie reklamacji i wypłatę odszkodowania.
Dopiero po wyczerpaniu postępowania reklamacyjnego możliwe jest dochodzenie odszkodowania w sądzie. Zgodnie z ustawą, drogę postępowania reklamacyjnego należy uznać za wyczerpaną w przypadku odmowy uznania reklamacji przez operatora albo niezapłacenia dochodzonej należności w terminie 90 dni od dnia wniesienia reklamacji. Także w tym przypadku roszczenia dochodzone na podstawie Ustawy Prawo Pocztowe przedawniają się z upływem 12 miesięcy od dnia nadania przesyłki lub przekazu pocztowego, z tym że na okres od dnia wniesienia reklamacji do dnia wyczerpania drogi postępowania reklamacyjnego bieg przedawnienia zostaje zawieszony.
Poza tradycyjną drogą sądową możliwe jest w sporze między konsumentem a operatorem świadczącym usługi pocztowe zakończenie sporu w sposób polubowny, w drodze postępowania mediacyjnego. Postępowanie mediacyjne prowadzi Prezes UKE na wniosek konsumenta lub z urzędu, jeżeli wymaga tego ochrona interesu konsumenta.
Czy poczta zgubiła kiedyś Waszą przesyłkę? Jak rozwiązaliście tę sytuację? Czekamy na Wasze wypowiedzi!
Źródła:
[1] Art. 57 ust. 2 Ustawy Prawo Pocztowe.
[2] Art. 61 ust. 1 Ustawy Prawo Pocztowe.
