Gruźlica jest chorobą zakaźną. Wywołuje ją prątek gruźlicy – Mycobacterium tuberculosis – drobnoustrój wykryty prze Kocha w 1882 roku. Każdemu człowiekowi gruźlica kojarzy się z chorobą dotyczącą płuc. Nic bardziej mylnego. Owszem, gruźlica płuc jest dużym problemem, ale występuje też gruźlica pozapłucna. W tych przypadkach zajęty chorobowo może być prawie każdy narząd.
Z prątkiem gruźlicy stykamy się bardzo często, ponieważ występuje on powszechnie. U zdrowego człowieka układ odpornościowy dostaje sygnał, kiedy pojawi się prątek gruźlicy, że jest to obcy patogen i rozpoczyna się walka i eliminacja wroga. Istnieją dwie możliwości rozwoju gruźlicy. Pierwsza z nich najczęściej ma miejsce u dzieci, które chorują bezpośrednio po zakażeniu prątkiem gruźlicy. Druga opcja polega na tym, że drobnoustrój znajduje się jakby uśpiony w organizmie człowieka. Podczas stanów, które obniżają odporność, może dojść do reaktywacji zakażenia i rozwija się gruźlica popierwotna.
Jak to zazwyczaj w medycynie bywa, istnieją grupy osób, które są w sposób szczególny narażone na zachorowanie na gruźlicę. Są to pacjenci zakażeni wirusem HIV, uzależnieni od alkoholu, narkomani, osoby bezdomne. Dużą grupę stanowią także osoby, które leczą się na choroby przewlekłe: cukrzycę, nowotwory złośliwe, te, których nerki, serce czy wątroba są niewydolne oraz osoby z poważnymi niedoborami odporności.
W związku z tym, że gruźlica może rozwijać się w różnych narządach, objawy, które wystąpią u danego pacjenta, mogą być różne. Często choroba daje znać o sobie manifestując się poprzez mało specyficzne objawy. Należy do nich niechęć do jedzenia, a w konsekwencji chudnięcie. Chorzy na gruźlicę obserwują u siebie podwyższoną temperaturę ciała i ogólnie źle się czują. Jeśli mowa o postaci płucnej, to dość często pacjenci zgłaszają się z kaszlem. Kaszel początkowo jest suchy, a później dołącza się odkrztuszanie plwociny. Również nierzadko diagnozuje się u pacjentów z gruźlicą zapalenie opłucnej. Stosunkowo często zmiany gruźlicze lokalizują się w węzłach chłonnych, powodując ich powiększenie i zwiększenie spoistości.
Ze strony układu moczowo-płciowego zmiany gruźlicze wywoływać mogą zaburzenia miesiączkowania i ból w miednicy. Dość często obserwuje się gruźlicę kości i stawów. Stawy bolą, są obrzęknięte, a ich ruchomość staje się ograniczona.
W profilaktyce gruźlicy ważne jest stosowanie się do zasad higieny. Szczególnie w miejscach, gdzie przebywa duża ilość ludzi, należy dobrze wietrzyć pomieszczenia, w szpitalach i punktach medycznych powinny być zainstalowane i używane lampy ultrafioletowe. Istnieje na rynku także szczepionka przeciwko gruźlicy. Jest ona szczepionką obowiązkową, którą podaje się noworodkom w trakcie pierwszej doby ich życia. Ma ona na celu uchronienie małych dzieci przed zarażeniem się.
Czy znacie kogoś, kto cierpiał na tę chorobę? Jakie leczenie zastosowano? Wypowiedzcie się.
