Wykonując badania diagnostyczne oznacza się stężenie potasu we krwi. Zależy ono od wielu czynników, do których zlicza się dietę. Warto zauważyć, iż w procesie wydalania potasu bardzo ważną rolę odgrywają nerki. Stężenie tego elektrolitu we krwi zależy także od przemieszczania się potasu z komórek do przestrzeni pozakomórkowej i w drugą stronę. W przypadku stężenia potasu bardzo istotne jest, aby mieściło się ono między 3,8 a 5,5 mmol/l, co uważa się za normę. Zarówno mniejsze, jak i podwyższone nawet nieznacznie stężenia potasu mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia człowieka. Kiedy zatem dochodzi do takich zaburzeń i przez jakie czynniki mogą być one wywołane?
Po pierwsze należy wyjaśnić, że o obniżonym stężeniu potasu we krwi mówimy, gdy wynosi ono poniżej 3,8 mmol/l. Taki stan w języku medycznym określa się jako hipokaliemię. Powoduje ona zmiany związane z funkcjonowaniem mięśni szkieletowych. W związku z tym pacjenci mogą podawać, że odczuwają jakby zmniejszała się siła ich mięśni. Niekiedy pojawiają się u nich zaparcia. Zmiany związane być mogą również z układem nerwowym pacjentów, którzy skarżą się na zbyt szybką i nieadekwatną do sytuacji skłonność do nadpobudliwości i drażliwości. Poważny problem stanowić mogą zaburzenia rytmu serca.
Jakie stany i choroby powodować mogą obniżenie stężenia potasu? Przyczyn należy upatrywać w niewystarczającym przyjmowaniu potasu wraz z pożywieniem, co ma miejsce chociażby u chorych na anoreksję. Istnieje także cała lista nieprawidłowości, które przyczyniają się do nadmiernej utraty potasu. Wymioty, biegunki, które mogą mieć różne podłoże, a także stosowanie leków przeczyszczających doprowadzić może do niedoboru potasu.
Do utraty dochodzić może także przez skórę, gdy u kogoś doszło np. do rozległych oparzeń. Bardzo ważną grupą przyczyn są te związane z traceniem potasu przez nerki. Ma ono miejsce w niektórych zaburzeniach gospodarki hormonalnej jak hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny, zespół Cushinga, stosowanie leków takich jak diuretyki pętlowe, tiazydowe, glikokortykosteroidy.
Kolejna nieprawidłowość to hiperkalimia, czyli nadmierne stężenie potasu we krwi, które przekracza 5,5 mmol/l. W takich sytuacjach objawy kliniczne mogą polegać na osłabieniu mięśni szkieletowych. Istnieje ryzyko pojawienia się zaburzeń rytmu np. migotania komór. Czasami pacjenci z podwyższonym stężeniem potasu są splątani. Przyczyny często związane są z niewydolnością nerek. Mała liczba prawidłowo funkcjonujących nefronów powoduje, że ulega pogorszeniu wydalanie potasu. Znane są również stany związane ze zbyt dużym uwalnianiem potasu, gdy dojdzie do uszkodzenia komórek. Sytuacje takie mogą mieć miejsce w przebiegu rabdomiolizy, hipotermii, zespole rozpadu nowotworów.
Uwaga!
Zaburzenia stężenia potasu mogą mieć bardzo różnorodne podłoże, zatem wymienione powyżej przyczyny są jedynie ogólnym zarysem, a wręcz kroplą w morzu potencjalnych nieprawidłowości.
Czy cierpieliście kiedyś na niedobór potasu? Jak się objawiał? Wypowiedzcie się w komentarzu.