Pierwszym z nich jest dodatek pielęgnacyjny, który przysługuje emerytowi lub renciście niezdolnemu do pracy lub samodzielnej egzystencji. Takie orzeczenia wydaje lekarz orzecznik ZUS. Aby otrzymać taki dodatek, osoba posiadająca prawo do emerytury lub renty musi mieć ukończone 75 lat. Jeżeli emeryt lub rencista przebywa w domu pomocy społecznej lub w zakładzie opiekuńczo-leczniczym nie otrzyma dodatku pielęgnacyjnego.
Kolejnym przyznawanym dodatkiem dla emerytów jest dodatek kombatancki, do którego uprawnieni są kombatanci i osoby będące ofiarami represji wojennych lub okresu powojennego. Ściślej mówiąc dodatek kombatancki należy się osobom biorących udział w wojnach, powstaniach oraz tym, którzy walczyli o niepodległość lub suwerenność Polski. Wraz z wnioskiem do ZUS-u o otrzymanie takiego dodatku należy dołączyć zaświadczenie, które wystawiane jest przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, który potwierdza działalność kombatancką.
Osoby mające prawo do emerytury lub renty mogą również starać się o tzw. dodatek dla sieroty zupełnej, przeznaczony dla osoby, której rodzice nie żyją. Dodatek ten może również otrzymać dziecko, któremu zmarła matka, a jego ojciec jest nieznany. Warto jednak pamiętać, iż ten rodzaj dodatku przysługuje osobie pobierającej rentę rodzinną (lub chociaż jej część).
Innym charakterystycznym dodatkiem jest dodatek za tajne nauczanie, o który mogą się starać osoby prowadzące tajne nauczanie w czasie okupacji lub przed 1 września 1939 r. uczyły w języku polskim w szkołach znajdujących się na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska.
O dodatkowe świadczenia mogą starać się również byli żołnierze górnicy, którzy będąc w zastępczej służbie wojskowej byli przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych oraz kamieniołomach. Aby otrzymać taki dodatek, potrzebne jest zaświadczenie z WKU (Wojskowa Komenda Uzupełnień), w którym będzie potwierdzone przymusowe wykonywanie prac.
Osoby deportowane do pracy przymusowej lub przebywający w obozach pracy na terenach III Rzeszy i Związku Radzieckiego mogą starać się o świadczenie pieniężne dla deportowanych. Teoretycznie przysługuje ono za każdy miesiąc pracy, maksymalnie jednak takie osoby mogą otrzymać świadczenie za 20 przepracowanych miesięcy. Osoby pobierające dodatki kombatanckie lub za tajne nauczanie nie mogą pobierać świadczenia dla deportowanych.
Do kolejnej grupy dodatków emerytalno–rentowych należą świadczenia pieniężne dla niewidomych ofiar działań wojennych. Przysługują one cywilom, którzy utracili wzrok i przez to utracili całkowitą zdolność do pracy. Utrata wzroku w przypadku tego świadczenia musi być wynikiem działań wojennych w latach II Wojny Światowej lub eksplozji niewybuchów, które pozostały po II wojnie na terytorium Polski.
Byli pracownicy likwidowanej lub zlikwidowanej kopalni mogą starać się o dodatek zwany ekwiwalentem pieniężnym do bezpłatnego węgla. Emeryt bądź rencista starający się o ten dodatek musi najpierw napisać do przedsiębiorstwa górniczego oświadczenie o rezygnacji z prawa do deputatu węglowego w naturze.
Ryczałt energetyczny jest dodatkiem przyznawanym kombatantom, ofiarom represji wojennych lub okresu powojennego oraz żołnierzom przymusowo pracującym w kopalniach, kamieniołomach lub zakładach rud uranu i batalionach budowlanych. Wysokość takiego ryczałtu wynosi 50% taryfowych opłat za używanie energii elektrycznej, gazowej i cieplnej na cele domowe.
Uwaga!
Dodatki do emerytur i rent przysługują również byłym pracownikom kolei, nazywane są ekwiwalentem pieniężnym dla byłych pracowników kolejowych. Dodatek dla tych osób jest wypłacany w formie rocznego deputatu pieniężnego, który odpowiada cenie 1,8 tys. kilogramów węgla kamiennego.
Uważacie, że takich dodatków do emerytur powinno być więcej? Zapraszam do wypowiadania się w komentarzach.
