W okresie zimowym rośliny zimozielone, iglaste mają swoje przysłowiowe pięć minut. Jałowce eksponują swoje błękity i szarości, cyprysiki i żywotniki swoje cudowne zielenie i złocistości. Na tle białego puchu, doskonale odznaczają się kształtne formy krzewów. Niektóre gatunki, zwłaszcza karłowe przez wiele lat utrzymują swój naturalny pokrój. Inne przycinamy sekatorem. Poprzez systematyczna pracę pozwalamy iglakom zachować piękny i efektowny wygląd, starsze okazy natomiast odmładzamy.
Biorą sekator do ręki, najpierw zastanówmy się jaki cel chcemy osiągnąć. Decyduje to również o tym jakie rośliny wybieramy. Innych gatunków użyjemy do żywopłotów, inne strzyżemy w regularny stożek, kulę czy spiralę a jeszcze inaczej gdy chcemy formować rośliny ogrodu japońskiego. Logiczne jest, że z jałowca płożącego nie zrobimy nagle żywopłotu a żywotnika wschodniego nie umieścimy w donicy.
Do strzyżenia najlepiej wybrać odmiany, które wolno rosną. Dają one krótsze przyrosty, ładniej się zagęszczają, ponadto zdecydowanie mniej z nimi pracy.
Do przycinania niezbędny jest ręczny sekator, nie przydadzą nam się natomiast takie urządzenia jak: nożyce, elektryczne sekatory czy kosiarki listwowe używane przy cięciu żywopłotów). Ponadto zaopatrzmy się w lekkie nożyce o nieco krótszych ostrzach, łatwiej nimi manewrować i są dużo precyzyjniejsze. Jeżeli chcemy formować iglaki a la bonsai, przydadzą się również specjalne nożyce do usuwania sęków. Pamiętajmy, że narzędzie muszą być zawsze czyste i bardzo ostre.
Technika cięcia.
Kiedy zabieramy się za formowanie roślin, nastawmy się że zabieg ten wymaga mnóstwa uwagi oraz cierpliwości. Proces ten może trwać nawet kilka sezonów i składać się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest nadanie kierunku czyli tzw. ”formowanie wstępne”, drugim, to niczym powtarzający się refren piosenki, docinanie stale powiększającej się bryły. W przypadku form japońskich, stałe i delikatne formowanie jest niezbędne. Pierwszego cięcia roślin iglastych dokonujemy w okresie wczesnej wiosny, przed wypuszczeniem młodych pędów. W sezonie letnim poprawiamy kształt roślin. Wystarczą jedno lub dwa korygujące cięcia. Ostatnie cięcie przypada na końcówkę lata, na przełomie września i sierpnia. Jest to najlepszy moment, żeby młode, zielone gałązki zdążyły zdrewnia przed ostrą zimą. Tak postępuje się w przypadku większości iglaków dostępnych na naszym rynku.
Formowanie na styl japoński.
Styl rośliny oceniamy na bieżąco, jak rzeźbę. Musimy wyczuć jej potencjał, tniemy silnie ale z uwagą, żeby nie zabić i nie zniszczyć rośliny i nie naruszyć jej wewnętrznej konstrukcji. Prawidłowo uformowany okaz, nie powinien załamywać się pod naporem śniegu. Jest to bardzo trudna sztuka formowania, dlatego też większość szkółek oferuje gatunki, już wstępnie ukształtowane z zarysem pożądanej formy.
Stożki. Przy tworzeniu tego typu form przyda nam się odrobinę cierpliwości, sama czynność od strony technicznej nie jest skomplikowana. Trudno tutaj coś zepsuć liczy się jednak regularność. Do formowania brył geometrycznych, najlepiej wybrać cisa. Można przycinać nie tylko młode gałązki, ale te starsze zdrewniałe również. Aby roślina prawidłowo się zagęszczała, należy cięcie powtarzać 2-3 razy podczas sezonu. Jeżeli marzy nam się bardziej wymyślna forma, wówczas posługujemy się tekturowymi lub drucianymi szablonami. Pamiętajmy, że formowanie rozpoczynamy już w młodym wieku rośliny. Umieszczamy nad sadzonką druciany szkielet rzeźby jaką chcemy uzyskać. Przez pierwsze trzy, cztery sezony pracujemy nad usuwaniem odgałęzień, powiększeniem i zgęszczeniem krzewu. Następnie zaczynamy stopniowo pracować nad nadaniem żądanej formy, docinając wedle szablonu.
Gatunki, które nie boją się formowania:
– Na żywopłoty oraz bryły geometryczne można użyć: cisu pospolitego, cisu pośredniego, żywotnika zachodniego ‘Brabant’ oraz ‘Shmaragd’
– Na formy japońskie polecam: sosnę zwyczajną, sosnę gęsto kwiatową, sosnę górską ‘Laurin’ oraz ‘Pumilo’, sosne gęsto kwiatową ‘Umbracullifera’, jałowiec pośredni, jałowiec wirginijski ‘Hetzii’, jałowiec łuskowaty ‘Holter’ i ‘ Blue Alps’, cyprysik groszkowy ‘Filifera’ jak również ‘Boulevard’
– Do uprawy w pojemnikach najlepiej nadają się: żywotnik zachodni ‘Smaragd’, ‘Columna’, ‘Holmstrup’ oraz ‘Sunkist’, świerk kłujący ‘Glauca globosa’, świerk biały ‘Conica’, sosna górska ‘Gnom’, ‘Mops’, ‘Ophir’ i ‘Winter gold’ .
Dlaczego zdecydowaliście się na hodowlę iglaków? Co Was przekonało do takiego wyboru?
