Ukaranie pracodawcy mandatem dotyczy wykroczeń określonych m.in. w Kodeksie pracy. Pracodawcy (sprawcy wykroczenia) przysługują w związku z tym takie same prawa jak w przypadku nałożenia mandatu karnego przez policję za złamanie przepisów ruchu drogowego.
Inspektor pracy w zakresie spraw o wykroczenia przeciwko prawom pracownika jest oskarżycielem publicznym.1 Inspektor pracy może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego także po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających, jeżeli uzna, że kara grzywny w wysokości do 2000 zł będzie wystarczająca.2
Jeżeli popełniono wiele wykroczeń, za każde z nich odrębnie można nałożyć stosowną grzywnę. Jeżeli ukarany co najmniej dwukrotnie pracodawca (chodzi rzecz jasna o wykroczenia przeciwko prawom pracownika), w ciągu 2 lat od daty ostatniego ukarania popełnia kolejne wykroczenie o tym charakterze, inspektor pracy może nałożyć karę grzywny w wysokości do 5000 zł w postępowaniu mandatowym.
Mandat nałożony przez inspektora pracy staje się prawomocny, jeżeli pracodawca go przyjął (dotyczy mandatu kredytowanego – wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru) lub zapłacił (dotyczy mandatu zaocznego lub gotówkowego). Pracodawca ma prawo odmówić przyjęcia mandatu od inspektora pracy, o czym powinien zostać pouczony. Konsekwencją odmowy przyjęcia mandatu jest sporządzenie przez inspektora pracy wniosku do sądu rejonowego o ukaranie. Także w razie nieuiszczenia w terminie grzywny nałożonej mandatem zaocznym inspektor pracy wystąpi do sądu z wnioskiem o ukaranie pracodawcy.
W postępowaniu przed sądem pracodawca może korzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika i bronić się przed zarzutami oskarżyciela publicznego. Możliwe, że pracodawca będzie mógł w tym czasie zgromadzić dowody świadczące o jego niewinności. Sąd będzie wówczas wymagał od inspektora pracy wykazania dowodów uzasadniających skazanie pracodawcy. We wniosku o ukaranie należy zaznaczyć, że obwiniony odmówił przyjęcia mandatu albo nie uiścił grzywny nałożonej mandatem zaocznym, a w miarę możności podać także przyczyny odmowy.3 Ponadto w treści wniosku powinno się znaleźć:
– wskazanie dowodów (przykładowo z zeznań świadków, opinii biegłych, protokołu kontroli itp.)
– powinny zostać dołączone materiały z czynności wyjaśniających i materiały oraz dokumentacja zebrana w trakcie kontroli
Jeżeli mandat został przyjęty, lecz nie został w terminie zapłacony, ściągnięcie grzywny następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Poza odmową przyjęcia mandatu pracodawca może skorzystać z uprawnienia dotyczącego uchylenia mandatu karnego, z którego można skorzystać, jeżeli mandat jest prawomocny (przyjęty lub uiszczony). Termin na złożenie wniosku o uchylenie mandatu karnego wynosi 7 dni i jest liczony od daty uprawomocnienia się mandatu.
W takim wniosku należy podnieść, że czyn, za jaki nałożono mandat, nie jest czynem zabronionym jako wykroczenie. Wniosku o uchylenie mandatu karnego nie ma sensu wnosić, jeżeli obwiniony będzie kwestionował lub powoływał się na:
– obniżenie wysokości nałożonej grzywny
– fakt, że nie popełniono czynu umyślnie (jest to bez znaczenia w przypadku wykroczeń przeciwko prawom pracowników)
– społeczna szkodliwość czynu była znikoma
Czy byliście świadkami podobnej sytuacji? Jak zakończył się spór? Czekamy na Wasze opinie!
1. Art. 17 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia
2. Art. 96 § 2 a Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia
3. Art. 99 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia
