Pracownik ma obowiązek wykonywać pracę sumiennie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy. Polecenia służbowe nie mogą być sprzeczne z przepisami prawa i umową o pracę. W przypadku poleceń służbowych, które są sprzeczne z prawem, pracownik może odmówić ich wykonania. Obejmuje to także polecenie służbowe dotyczące wyjazdu pracownika w delegację zagraniczną. Generalnie jednak zasadą jest, że pracownik nie może odmówić pracodawcy wykonania takiego polecenia.1
Jedyne wyjątki dotyczące ograniczenia wyjazdu w zagraniczną delegację dotyczą praw pracownika związanych z rodzicielstwem. Co do zasady, nie wolno wysyłać w delegację zagraniczną:
– pracownicy, która jest w ciąży – nie można jej delegować do pracy nie tylko za granicą, lecz nawet poza stałe miejsce pracy, chyba że pracownica wyrazi na taki wyjazd zgodę,
– pracownika, który opiekuje się dzieckiem do momentu ukończenia przez nie 4 roku życia, nie wolno bez jego zgody delegować poza stałe miejsce pracy. Zgoda pracownika w tym zakresie umożliwia odbycie takiej delegacji.
Poza tymi ogólnymi zasadami brak jest przepisów regulujących wysyłanie pracownika za granicę. Odmowa wyjazdu na delegację przez pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę na czas nieokreślony, gdyż nieuzasadniona odmowa wykonania służbowego polecenia jest rażącym naruszeniem obowiązków pracowniczych. W interesie pracownika jest zadbanie, by warunki wyjazdu za granicę były dla niego ekonomicznie opłacalne.
Warto wspomnieć o nowelizacji wprowadzonej w oparciu o dyrektywę Unii Europejskiej, która została transponowana do polskiego porządku prawnego. Zgodnie z dodanym rozdziałem prawa pracy, dotyczącym warunków zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa będącego członkiem Unii Europejskiej, zasady wysyłania pracowników w delegację do Polski są następujące:
– pracodawca kieruje pracownika do pracy na terytorium Polski w związku z realizacją umowy zawartej przez tego pracodawcę z podmiotem zagranicznym,
– przy czym ma obowiązek zapewnić mu warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż wynikające z przepisów Kodeksu pracy oraz innych przepisów regulujących prawa i obowiązki pracowników,
– warunki zatrudniania mają dotyczyć takich aspektów jak: norm i wymiaru czasu pracy oraz okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego, wymiaru urlopu wypoczynkowego, minimalnego wynagrodzenia za pracę, wysokości dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, uprawnień związanych z rodzicielstwem oraz zasadami BHP2
Należy przyjąć, że podobne przepisy dotyczą delegowania polskiego pracownika do innych krajów Unii Europejskiej. Pracownik przebywający w delegacji, na którą wysłał go polski pracodawca, podlega dalej prawu polskiemu – określonemu w Kodeksie pracy. Zatem zmiana (niekorzystna) zasad wynagrodzenia może skutkować wypowiedzeniem przez niego zaproponowanych przez pracodawcę warunków pracy.
Czy byliście kiedyś w delegacji zagranicznej? Ile trwała i jakie były jej warunki? A może jesteście przeciwnikiem takich wyjazdów? Czekamy na Wasze opinie!
1. Art. 100 § 1 Kodeksu pracy
2. Art. 67 (1) i art. 67 (2) Kodeksu pracy
