Najczęściej działania określane jako grooming są podejmowane za pośrednictwem Internetu – uwodzenie dzieci poprzez podszywanie się pod małoletnich na forach, chatach, tworzenie fikcyjnych profili na portalach społecznościowych i nawiązywanie w ten sposób kontaktów z potencjalną ofiarą. W jakim zakresie prawo chroni dzieci przed skutkami groomingu? Czy za uwodzenie dzieci przez Internet grożą jakieś kary?
Kodeks karny przewiduje odpowiedzialność karną za uwodzenie małoletnich przez Internet, jednakże samo nawiązanie kontaktu osoby dorosłej z dzieckiem (jeżeli dziecko wie, do kogo faktycznie pisze) pozbawione aluzji seksualnych i nastawione wyłącznie na konwersację, bez dążenia do spotkania się z małoletnim, nie jest zabronione. Celem groomingu jest „uwodzenie dzieci”, a więc takie nawiązanie znajomości, które ma na celu wykorzystanie seksualne małoletniego.
Grooming jest zachowaniem nastawionym na określony cel:
– zgwałcenie małoletniego poniżej 15 roku życia i wszelkie dziania podejmowane przez sprawcę zmierzają do namówienia w tym celu małoletniego na spotkanie1
– doprowadzenie do obcowania płciowego z małoletnim poniżej 15 rok życia lub wykorzystania dziecka do innej czynności seksualnej (przez dotykanie, zmuszanie do oglądania scen erotycznych, molestowanie itp.)2
– produkowanie lub utrwalanie treści pornograficznych z udziałem dzieci
Grooming zaczyna się w momencie, gdy sprawca mając zamierzony cel, nawiązuje z dzieckiem kontakt za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej. Taki kontakt może mieć charakter bardzo osobisty: przez podawanie się za przyjaciela, wzbudzanie zaufania, udawane zainteresowanie problemami dziecka czy kuszenie korzyściami ekonomicznymi. Za działania zmierzające do uwiedzenia dziecka uznaje się:
1. wprowadzenia dziecka w błąd, chociażby co do wieku i prawdziwej tożsamości dorosłego
2. wyzyskania błędu dla nawiązania więzi z dzieckiem i wzbudzenia zaufania
3. niezdolności dziecka do należytego pojmowania sytuacji
4. użyciu groźby bezprawnej czy szantażu w stosunku do dziecka, np. wykorzystując wcześniejsze zwierzenia dziecka dotyczące jego życia prywatnego
Faktem, świadczącym o niebezpieczeństwie, w jakim może znaleźć się dziecko, jest kierowana do niego propozycja spotkania. Za powyższe zachowanie, jeżeli zostały spełnione wszelkie ustawowe przesłanki, grozi kara pozbawianie wolności do 3 lat. Karana jest sama propozycja spotkania z dzieckiem, niezależnie od tego, czy spotkanie doszło do skutku – liczy się cel sprawcy (chęć wykorzystania dziecka) i środki zmierzające do tego celu (kłamstw, wprowadzenie w błąd, szantaż).3
Jeszcze łatwiejsza do udowodnienia groomingu jest propozycja wyrażona wprost przez sprawcę. Propozycja taka ma dotyczyć odbycia stosunku płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych, zwarta w treści korespondencji elektronicznej prowadzonej z dzieckiem. Propozycja taka oraz wyznaczenie daty i miejsca spotkania czy namawianie na takie spotkanie nie pozostawiają wątpliwości co do intencji dorosłego. Karą za takie zachowanie jest grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.4
Czy uważacie, że kary za child grooming są adekwatne do winy? Wypowiedzcie się!
1. Art. 197 § 3 pkt. 2 Kodeksu karnego
2. Art. 200 § 1 K.k.
3. Art. 200a § 1 K.k.
4. Art. 200a § 2 K.k.